۳ دی؛ روز ملی ثبت احوال

ستاره | سرویس عمومی – سازمان ثبت احوال مهمترین ارگان ثبت کننده وقایع حیاتی و از ارکان اصلی حکومت است. در مورد تاریخچه به وجود آمدن این سازمان در کشور و سیر تحول و خدمات آن چه می دانید؟ برای آشنایی با روز ملی ثبت احوال و این سازمان با ما همراه باشید. 

تاریخچه روز ملی ثبت احوال

در گذشته‌ای نه چندان دور حدود همین یک قرن پیش، امور مربوط به تولد و ازدواج ایرانیان بدون ثبت رسمی و بیشتر با مراجعه به روحانیون، ریش سفیدان و بزرگان به شکل سنتی انجام می‌گرفت. ثبت احوال به شیوه کنونی با الگو گرفتن از اروپاییان در ایران رواج یافت.  
در ایران در سال‌های پایانی قرن سیزدهم و همزمان با نوسازی و مدرنیزاسیون و نیاز به شناسایی اتباع جهت ایجاد ارتش منظم، اخذ مالیات و… تاسیس ثبت احوال در دستور کار قرارگرفت. از این رو در ۳۰ آذر ماه ۱۲۹۷ هجری شمسی سندی با ۴۱ ماده در جلسه‌ای به تصویب هیئت وزیران رسید و اداره‌ای به نام سجل احوال در وزارت داخله (کشور) وقت به وجود آمد. سه روز بعد در تاریخ ۳ دیماه ۱۲۹۷ این اداره با صدور اولین شناسنامه برای دختری به نام «فاطمه ایرانی» در تهران فعالیت خود را آغاز کرد.

قانون الزام دریافت شناسنامه

هفت سال پس از به وجود آمدن این اداره، از سال ۱۳۰۴ شمسی، دریافت شناسنامه برای کلیه شهروندان ایرانی در مناطقی که در آن‌ها اداره سجل احوال دایر بود بر اساس قانون الزامی شد.

نام های اداره ثبت احوال در طول تاریخ

در ۲۰ خرداد ۱۳۰۷  بر اساس مصوبه ای «اداره کل احصائیه و سجل احوال» به عنوانی نهادی وابسته به وزارت کشور با وظایف مستقل آغاز به کار کرد. نام این نهاد با بازنگری وظایف و آئین نامه‌های مربوط به آن در سال ۱۳۱۹ به «اداره کل آمار و ثبت احوال» تغییر یافت. سپس در سال ۱۳۵۵ با تعریف وظایف و ساختار جدید، این نهاد به نام نهایی «سازمان ثبت احوال کشور» تغییر نام داد و همچنان همین نام را بر پیشانی خود دارد. پس از انقلاب اسلامی ایران، برخی از وظایف و آئین نامه‌های این سازمان در سال ۱۳۶۳ مورد بازنگری مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

تعریفی از ثبت احوال

ثبت احوال همان گونه که از نامش پیداست؛ احوال و اطلاعات اساسی مردم را ثبت می کند. سازمان ثبت احوال کشور از سازمان‌های دولتی ایران محسوب می شود که جمع‌آوری اطلاعات و آمار جمعیتی کشور را به عهده دارد. این سازمان زیرمجموعه وزارت کشور است که وظایف و عملکردی مستقل دارد. ثبت احوال وظیفه تهیه اطلاعات ثبتی اساسی مانند تولد و مرگ و ازدواج و طلاق، و نیز صدور مدارک هویتی مانند شناسنامه و کارت ملی به همراه کد پستی ده رقمی را بر عهده دارد.

ثبت احوال نوین

امروزه سازمان ثبت احوال ایران، رویکردی در جهت همسویی با تکنولوژی روز دنیا برای ارائه خدمات الکترونیکی دارد، به نحوی که هم اینک پروژه های مهم نظیر صدور و تحویل کارت هوشمند ملی، صدور شناسنامه مکانیزه ، آرشیو و نظارت بر اسناد هویتی بصورت الکترونیکی ، بروز رسانی ثبت وقایع حیاتی و استقرار نظام جامع شناسایی ایرانیان را در دست اقدام دارد.  از دیگر اقدامات این سازمان واگذاری بخشی از امور به بخش خصوصی برای استقرار دولت الکترونیک تحت بستر پایگاه مرکزی اطلاعات جمعیتی کشور است که مدیریت هویت در فضای مجازی را به عهده دارد و برنامه ریزی های کلان کشور را تسهیل و ممکن ساخته است.

هدف از روز ملی ثبت احوال

هدف روز ملی ثبت احوال گرامیداشت تاسیس و آغاز به کار یکی از سازمان های مهم کشور و از ارکان اصلی حکومت است که در جهت تکریم ملت ایران گام بر می دارد. سازمان ثبت احوال ایران مهمترین ارگان ثبت کننده وقایع حیاتی و یکی از ابزارهای کلیدی نظام جمهوری اسلامی ایران در امور حاکمیتی به شمار می رود. در این روز طی همایش هایی از خدمات و تلاشهای ارزنده کارکنان سختکوش ثبت احوال قدردانی می گردد.