انشا در مورد امام جعفر صادق (ع)؛ زندگینامه و خصوصیات اخلاقی

با نزدیک شدن به تاریخ هفدهم ربیع الاول و رسیدن عید ولادت امام صادق، خوب است درباره آن حضرت بیشتر بدانیم و سیره اخلاقی و عبادی ایشان را مرور کنیم تا به عنوان یک شیعه، شناخت بیشتری از امام ششم خود داشته باشیم. در این مطلب یک انشا در مورد امام صادق (ع) نوشته شده است که مختصری از زندگی و خصوصیات ایشان را بازگو می‌کند. با ما همراه باشید. 

 

 

انشا در مورد امام جعفر صادق (ع)

مقدمه

امام جعفر صادق علیه السلام، امام ششم شیعیان، پایه گذار مذهب جعفری و فرزند امام محمد باقر (ع) هستند که در هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری مقارن با سالروز ولادت حضرت محمد (ص) در مدینه دیده به جهان گشودند. پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله) درباره انتخاب نام و لقب امام ششم فرموده اند: وقتی که فرزندم «جعفر» متولد شد نام او را «صادق» بگذارید، زیرا نام فرزند پنجم او «جعفر» است و ادعای امامت می‌کند اما دروغ می‌گوید و او در نظر خداوند «جعفر کذاب» است. (جعفر کذاب، پسر حضرت امام هادی (ع) و برادر امام عسکری (ع) بود و در سال ۲۲۶ هجری قمری به دنیا آمد. او مردی عیاش و نااهل و شرابخوار بود. حضرت امام هادی (ع) درباره او فرمود: «از فرزندم جعفر دوری کنید، نسبت او به من همچون نسبت کنعان به نوح (ع) است.»

بدنه

امام صادق در سال ۱۱۴ هجری قمری پس از شهادت پدرش در سن ۳۱ (یا ۳۴) سالگی به امامت رسید. دوران امامتش مصادف با اواخر حکومت امویان و اوایل حکومت عباسیان بود. شرایط اجتماعی و فرهنگی دورانی که امام صادق در آن می زیست، در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشته و این به دلیل ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس بود. از این رو در این زمان آزادی بیشتری برای ابراز عقیده به وجود آمد و بحث‌های علمی بسیاری در موضوعات مختلف صورت گرفت. امام صادق (ع) هم با استفاده از این فرصت، به گسترش علوم و معارف دینی همت گماشت و روایات فراوانی در زمینه‌های گوناگونِ مانند فقه و کلام بیان کرد.

بیشترین حجم روایات اسلامی و شیعه، احادیثی است که از امام صادق (ع) نقل شده است و به حدود چهار هزار مورد می‌رسد. سخنان ارزشمند و احادیث امام صادق (ع) سرشار از حکمت و اصول اخلاقی و فقهی دین اسلام است. امام صادق بیشترین تعداد شاگرد را در طول امامتشان داشته‌ اند و بیشترین احادیث فقهی از ایشان نقل شده است؛ از این رو شیعه امامی را شیعه جعفری نیز می گویند و فقه آن را فقه جعفری می‌خوانند.

در منابع روایی درباره ویژگی‌های اخلاقی امام صادق(ع) گزارش‌هایی از پرهیزکاری، انفاق، علم فراوان، عبادت بسیار و تلاوت قرآن آمده است. محمد بن طلحه، امام صادق (ع) را از بزرگترین افراد اهل بیت، دارای علم فراوان، بسیار اهل عبادت و تلاوت قرآن توصیف کرده است. مالک بن انس از ائمه فقهی اهل سنت نیز درباره ایشان گفته است: «در مدتی که پیش امام صادق می‌رفتم، همیشه او را در یکی از سه حالت نمازخواندن، روزه‌داری و ذکرگفتن میدیدم». روایت‌هایی نیز از انفاق‌های پنهانی امام صادق (ع) موجود است.

شهادت امام جعفر صادق (ع) در روز ۲۵ شوال سال ۱۴۸ هجری قمری در مدینه اتفاق افتاد. ایشان به دستور منصور دوانیقی، دومین خلیفه عباسی مسموم شده و به شهادت رسیدند. مدت زندگانی امام صادق (ع) ۶۵ سال بوده و بیشترین طول عمر را در میان امامان ما داشته اند. پیکر پاک امام صادق در قبرستان بقیع به خاک سپرده شده است.

 

 

انشا درباره فضایل امام صادق (ع)

خصلت‌های نیکوی امام جعفر صادق (ع)  بسیار است که به اختصار از آنها یاد می ‏کنیم. فضایل این امام همام بیش از آن است که بتوان ذکر کرد.

جمله‌ای از مالک بن انس امام مشهور اهل سنت است که: «بهتر از جعفر بن محمد، هیچ چشمی ندیده، هیچ گوشی نشنیده و در هیچ قلبی خطور نکرده است.»

از ابوحنیفه نیز این جمله مشهور است که گفت: «ما رأیت افقه من جعفر بن محمد» یعنی: «از جعفر بن محمد، فقیه تر ندیدم.» و اگر از زبان خود آن حضرت بشنویم ضریس می گوید: امام صادق در این آیه شریفه: کل شیء هالک الا وجهه، یعنی:

«هر چیز فانی است جز وجه خدای متعال،» فرمود: «نحن الوجه الذی یوتی الله منهم» یعنی «ماییم آیینه ای که خداوند از آن آیینه شناخته می شود.» بنابراین امام صادق (ع) فرموده است او آیینه ذات حق تعالی است .

شیخ مفید در ارشاد می‌نویسد: علومى که از آن حضرت نقل کردند به اندازه‌اى است که ره توشه کاروانیان شد و نامش در همه جا انتشار یافت. دانشمندان در بین ائمه (ع) بیشترین نقل ها را از امام صادق روایت کرده‌‏اند.

هیچ یک از اهل آثار و راویان اخبار بدان اندازه که از آن حضرت بهره برده ‏اند از دیگران سود نبرده ‏اند. محدثان نام راویان موثق آن حضرت را جمع کرده‏اند که شماره آنها، با صرف نظر از اختلاف در عقیده و گفتار، به چهار هزار نفر می‌رسد .

بیشترین حجم روایات، احادیثی است که از امام صادق (ع) نقل شده است، اهمیت معارف منقول از جعفر بن محمد (ص) به میزانی است که شیعه به ایشان منسوب شده است: ”شیعه جعفری“. کمتر مسئله دینی (اْعم از اعتقادی، اخلاقی و فقهی) بدون رجوع به قول امام صادق (ع) قابل حل است. کثرت روایات منقول از امام صادق (ع) به دو دلیل است :

یکی اینکه از دیگر ائمه عمر بیشتری نصیب ایشان شد و ایشان با شصت و پنج سال عمر شیخ الائمه محسوب می شود ( ۱۴۸ – ۸۳ هجری)، و دیگری که به مراتب مهمتر از اولی است، شرائط زمانی خاص حیات امام صادق (ع) است.

دوران امامت امام ششم مصادف با دوران ضعف مفرط امویان، انتقال قدرت از امویان به عباسیان و آغاز خلافت عباسیان است.

امام با حسن استفاده از این فترت و ضعف قدرت سیاسی به بسط و اشاعه معارف دینی همت می‌گمارد.

گسترش زائدالوصف سرزمین اسلامی و مواجهه اسلام و تشیع با افکار، ادیان، مذاهب و عقاید گوناگون اقتضای جهادی فرهنگی داشت و امام صادق (ع) به بهترین وجهی به تبیین، تقویت و تعمیق “هویت مذهبی تشیع” پرداخت. از عصر جعفری است که شیعه در عرصه های گوناگون کلام، اخلاق، فقه، تفسیر و… صاحب هویت مستقل می شود.

عظمت علمی امام صادق (ع) در حدی است که ائمه مذاهب دیگر اسلامی از قبیل ابوحنیفه و مالک خود را نیازمند به استفاده از جلسه درس او می یابند.

مناظرات عالمانه او با ارباب دیگر ادیان و عقاید نشانی از سعه صدر و وسعت دانش امام است. اهمیت این جهاد فرهنگی امام صادق (ع) کمتر از قیام خونین سید الشهداء (ع) نیست.

 

پایان بندی

با خواندن زندگینامه امام صادق (ع) و سیره و خصوصیات اخلاقی ایشان، می‌توانیم از ایشان الگو بگیریم و ویژگی های یک مسلمان شیعه را در خود پرورش دهیم.