تاریخ شهادت امام رضا ۱۴۰۱ چه روزی است؟

دوره امامت امام رضا (ع) ۲۰ سال استمرار یافت و چنان که خود ایشان فرموده بود، از سفری که مامون بر آن گرامی تحمیل کرد، هرگز به وطن بازنگشت و در سرزمینی دور از زادگاه و خانواده اش به روز ۳۰ صفر ۲۰۳ هجری قمری در سن ۵۵ سالگی مظلومانه به شهادت رسید و در دیار «طوس» آن جا که اکنون «مشهد» نام گرفته است بدن مطهرش مدفون شد.

تاریخ شهادت امام رضا چه روزی است؟

تاریخ شهادت امام رضا (ع) در سال ۱۴۰۱ برابر است با سه شنبه ۵ مهرماه

مورخین تاریخ ولادت ایشان را به سال های ۱۴۸، ۱۵۱ و ۱۵۳ هجری قمری و در روزهای نوزدهم رمضان، دهم رجب و یازدهم ذی‌القعده ذكر كرده‌اند. در مورد سالروز وفات ایشان نیز اختلاف نظر وجود دارد و محققین وفات ایشان را طی سالهای ۲۰۲، ۲۰۳ و ۲۰۶ هجری قمری محتمل دانسته‌اند. اما قول مشهور در مورد ولادت آن بزرگوار سال ۱۴۸ هجری قمری و در خصوص وفات ایشان سال ۲۰۳ هجری قمری است. با پذیرش چنین اقوالی طول عمر با بركت امام رضا (ع) ۵۵ سال می‌شود. دوران ۲۰ ساله امام حضرت ثامن‌الائمه (ع) با حكومت پنج ساله هارون الرشید، سه ساله خلافت محمد امین و ۱۳ ساله زمامداری عبدالله مامون همزمان است.

 

 

تاریخ شهادت امام رضا (ع) به روایت‌های مختلف

درباره تاریخ شهادت امام رضا (ع)، به دست مأمون عباسی در سرزمین طوس، گفتار مورخان و سیره نگاران مختلف است.

شیخ مفید در مسارالشیعه، آن را در روز ۲۳ ذی قعده سال ۲۰۳ می داند.(مسار الشیعه، ص ۱۶) به همین جهت، برای زیارت آن حضرت در این روز تأكید فراوانی به عمل آمده است.
(منتهی الآمال شیخ عباس قمی، ج۲، ص ۳۱۲؛ وقایع الایام شیخ عباس قمی، ص ۹۷)

برخی، روز ۲۳ ماه رمضان را روز شهادت آن حضرت دانستند.
(زندگانی چهارده معصوم(ع) ترجمه اعلام الوری – امین الاسلام طبرسی، ص ۴۲۴)

عده ای هم، شهادت ایشان را در ماه صفر ذكر كرده اند ولیكن برخی از آنان، روز چهاردهم، برخی روز هفدهم و برخی دیگر، آخرین روز صفر را تاریخ شهادت امام رضا (ع) می دانند.
(منتهی الآمال، ج۲، ص ۳۱۲)

 

معروف و مشهور میان علما و مورخان شیعه، آن است كه آن حضرت، در آخرین روز ماه صفر سال ۲۰۳ قمری در طوس به شهادت رسید و این، گفتار شیخ مفید (ره) در ارشاد نیز است.
(الارشاد شیخ مفید، ص ۵۹۱)

تاریخ شهادت امام رضا (ع) به تاریخ شمسی

تاریخ شهادت امام رضا (ع)، روز آخر ماه صفر سال ۲۰۳ هجری قمری بیان شده است. البته این که ماه صفر در آن سال ۲۹ روزه یا ۳۰ روزه بوده است جای تامل دارد. بر این اساس اگر ماه صفر ۲۹ روزه بوده، تاریخ شهادت امام رضا (ع) بر مبنای تاریخ شمسی مصادف بوده است با روز یکشنبه ۱۸ شهریور سال ۱۹۷ هجری شمسی معادل ۹ سپتامبر ۸۱۸ میلادی بوده است. اگر ماه صفر در آن سال ۳۰ روزه بوده است که قدری دور از محاسبات است با این حال تاریخ شهادت امام رضا (ع) مصادف بوده است با روز دوشنبه ۱۹ شهریور ۱۹۷ هجری شمسی معادل ۱۰ سپتامبر ۸۱۸ میلادی بوده است.

 

 

شهادت جانسوز امام رضا (ع)

مأمون که برای حفظ حکومت خود امام رضا (ع) را از مدینه به مرو آورده بود و با ترفندهای خود و اطرافیان به اهداف خود نرسیده بود، وقتی که رفتار و قاطعیت آن حضرت را دید، دریافت که گفتار و رفتار آن حضرت در نهایت موجب ضعف و تزلزل حکومت او می شود و از سوی دیگر عباسیّان همواره در مورد ولایت عهدی امام رضا (ع) مأمون را تهدید می کردند و به او هشدار می دادند.

در نتیجه وی تصمیم گرفت که آن حضرت را به گونه ای از میان ببرد. ولی کاملاً مراقب بود که این عمل به طور کاملاً محرمانه انجام گیرد تا مسئله جدیدی برای حکومتش پیش نیاید. لذا با مسموم کردن آن حضرت به هدف خود رسید. امام (ع) در روز آخر صفر بر اثر زهر مسموم و دعوت حق را لبیک گفت و به اجداد پاکش پیوست.

 

دفن شبانه امام رضا (ع)

مردم و دوستداران آن امام وقتی که خبر شهادت حضرت را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام (ع) را کشته است. مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع جنازه به فرصتی دیگر موکول شده است. مأمون از ترس این که آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد جنازه آن حضرت را شبانه غسل دادند و به خاک سپردند.

 

 

کنیه های امام رضا (ع)

كنیه‌های امام رضا ابوالحسن و ابوعلی است و لقبهایی چون رضا، صابر، زكی، ولی، فاضل، صدیق، رضی، سراج الله، نورالمهدی، قره‌العین المومنین، كفوالملك، كافی‌الخلق را برای آن حضرت برشمردند.

 

خلاصه ای از دوران امامت امام رضا (ع)

حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) دوران امامت خود را از سال ۱۸۳ هجری قمری در اوج خفقان سیاسی دنیای اسلام و اقتدار حكومت عباسیان آغاز كرد. این مرحله از دوران زندگی ایشان از تاثیرگذارترین مراحل تاریخ تشیع است، عزیمت اجباری امام به خراسان بنا بر اصرار مامون و پذیرفتن تقاضای سیاسی خلیفه عباسی مبنی بر در دست گرفتن زمامداری مسلمین و پذیرش منصب ولایتعهدی به اجبار و اكراه از وقایع مشهور تاریخ اسلام است.

هجرت تاریخی امام از مدینه به مرو، استقبال گستره شیعیان و هواداران اهل بیت در مسیر حركت كاروان آن حضرت و انتشار حدیث سلسله الذهب و اقدام به برگزاری نماز عید فطر و برگزاری جلسات مناظره با علمای اهل كتاب از این دوره زندگی امام در تاریخ به یادگار مانده است. عاقبت با توجه به اوج‌گیری احساسات مذهبی به نفع امام رضا (ع) و بروز اختلافات خانوادگی در خاندان عباسی، آن امام بزرگوار به دسیسه چینی مامون خلیفه عباسی مسموم و به شهادت رسیدند و پیكر مطهر ایشان در حوالی طوس به خاك سپرده شد و اكنون بعد از گذشت سالیان سال این مزار كعبه اهل ولایت از سراسر جهان است.

 

 

گزیده ای از کلمات قصار امام رضا (ع)

اِنَّ الصَّمتَ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الحِکْمَةِ، اِنَّ الصَّمْتَ یُکْسِبُ المَحَبَّةَ، اِنَّهُ دَلیلٌ عَلی کُلِّ خَیْرٍ؛

همانا خاموشی و کنترل زبان دری از درهای حکمت است و موجب دوستی می شود و به نیکی ها راه می برد.

⚑⚑⚑

صِدیقُ کُلِّ امْرء عَقْلُهُ و عَدُوُّهُ جَهْلُهُ؛

دوست هر انسانی، عقل او، و دشمن هر انسانی نادانی اوست.

⚑⚑⚑

اَلتَوَدّدُ اِلَی النّاسِ نِصْفُ العَقْلِ؛

دوستی با مردم، نیمی از عقل محسوب می شود.

⚑⚑⚑

اِنَّ اللّهَ تَعالی یَبْغُضُ الْقِیلَ وَ الْقالَ وَ اِضاعَةَ الْمالِ وَ کَثْرَةَ السُؤالِ؛

همانا خداوند قیل وقال (کشمکش لفظی بی مورد)، و تباه ساختن ثروت و تقاضا کردن بسیار را دشمن می دارد.

⚑⚑⚑

لا تَدَعُوا العَمَلَ الصّالِحَ وَ الْاِجْتَهادَ فی العِبادَةِ اِتِّکالاً عَلی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وسلم ؛

کار نیک و کوشش در عبادت را به بهانه دوستی و بر حبّ آل محمد صلی الله علیه و آله وسلم رها نسازید. 

 

 

مَنْ رَضِیَ عَنِ اللّهِ تَعالی بالْقَلِیلِ مِنَ الرِّزْقِ رَضِیَ اللّهُ عَنْهُ بالْقَلِیلِ مِنَ الْعَمَلِ؛

کسی که به روزی اندک از خداوند خشنود باشد، خداوند از او به عمل کم، راضی خواهد شد.

⚑⚑⚑

اَلْاِسْتِرسالُ بِالْاُنْسِ یُذْهِبُ المَهابَةَ؛

انس گرفتن حساب نشده (و بدون کنترل) با مردم شخصیت انسان را از بین می برد.

⚑⚑⚑

یَأتِی عَلَی الناسِ زَمانَ تَکُونُ العافِیَةُ فِیهِ عَشْرَةَ اَجْزاءٍ، تِسْعَةٌ مِنْها فِی اِعْتِزالِ النّاسِ، وَ واحِدٌ فِی الصَّمْتِ؛

زمانی بر مردم می آید، که عافیت و آرامش، در آن زمان در ده بخش است؛ نُه بخش آن در دوری از مردم و گوشه گیری و یک بخش آن در سکوت است.

از اینکه با بررسی تاریخ شهادت امام رضا (ع) در روایات مختلف همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک گذارید.