پوکی استخوان چیست؟ + علل و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – چهارچوب اصلی بدن ما از استخوان تشکیل شده است. تعداد ۲۰۸ استخوان در بدن ما وجود دارد. این استخوان‌ها طوری در کنار هم قرار گرفته اند که حفاظت، استحکام و ثبات بدن را فراهم کرده و در عین حال تعادل، انعطاف پذیری و حرکت را در قسمتهای مختلف بدن برقرار می‌کنند. بیماری های مختلفی دسنگاه عضلانی – استخوانی ما را تهدید میکند، برخی از این بیماری‌ها مانند سیاتیک، ورم مفاصل، کمر درد، آرتزوز و استئوپروز همه از اختلالات و بیماری‌های این دستگاه بوده و بهترین زمان برای درمان آن، دقیقا در هنگام و لحظه شروع مشکل است.

 

پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان یا استئوپروز به معنای کاهش تراکم استخوانی بوده که به تبع آن قدرت و استحکام استخواهای بدن کم شده و شکنندگی آنها افزایش می‌یابد. متاسفانه پوکی استخوان در زنان و مردان و به ویژه در زنان بدون هیچ علائمی آغاز میشود و به تدریج پیشرفته میشود و در یک زمان ناگهان در اثر یک زمین خوردن ساده یا از جای برخواستن معمولی استخوان شکسته و یا جا به جا میگردد. پوکی استخوان می‌تواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود ولی معمولا در ستون مهره‌ها، لگن، زانو، مچ دست و دنده ها بیشتر دیده می‌شود.

 

علت پوکی استخوان

عوامل زیر از مهمترین علل ایجاد این بیماری هستند:

• افزایش سن

به طورکلی در سنین کودکی، نوجوانانی و جوانی استخوان‌ها بیشتر ساخته می‌شوند و بر تراکم استخوانی افزوده می‌شود، اما بعد از سن ۳۵ سالگی به ازای موادی که از استخوان‌ها برداشته و گرفته می‌شود، ماده کمتری جایگزین می‌گردد، بنابراین به تدریج و با افزایش سن از استحکام و تراکم استخون کاسته می‌گردد.

• جنسیت

همانطور که می‌دانید تراکم استخوانی و استحکام استخوان‌ها و اسکلت مردان بیشتر از زنان بوده، و این عامل خود دلیلی بر افزایش این بیماری در بین زنان است. همچنین اغلب زنان به دلیل گذراندن چندین دوره بارداری، حجم زیادی از بافت استخوانی بدنشان کم شده و در صورتیکه با مصرف مکمل‌ها و رژیم غذایی صحیح این کمبودها را جبران نکنند، خیلی زود با این بیماری مواجه می‌گردند.

از دیگر عواملی که باعث گردیده این مشکل در بین زنان شیوع بیشتری داشته باشد، یائسگی است. در سنین یائسگی شدت پیشرفت روند از دست دادن تراکم استخوان، به ناگهان زیاد می‌شود بطوری‌که خانم‌ها در ده سال اول یائسگی ممکن است نیمی از تراکم استخوان های بدنشان را از دست بدهند. به طور کلی کاهش تراکم استخوان با افزایشن سن، در مردان کندتر از زنان است.

• ژنتیک و وراثت

همانند تمام بیماریها عوامل وراثتی و ژنتیکی نیز در بروز این بیماری بسیار موثر است. برخی افراد در خانواده شان بیشتر مشکل شکستگی استخوان مشاهده می‌گردد. به طورکلی خانوده های لاغر و افرادی که پوست بسیار روشنی دارند بیشتر در معرض این اختلال هستند.

• تغذیه نادرست

کاهش دریافت املاح معدنی و از همه مهمتر کلسیم و کاهش مصرف و جذب ویتامین ها به ویژه ویتامین D بروز این بیماری را تشدید می‌کند. ثابت شده، بالغینی که در زمان بچگی لبنیات کمتری مصرف کرده اند در بزرگسالی بیشتر به پوکی استخوان دچار می‌شوند.

• عدم تحرک کافی

عدم تحرک کافی و ورزش نکردن یکی از عوامل اصلی ایجاد این مشکل است. مشاهد شده، کسانی که دارای شغل های پشت میز نشینی و یا رانندگی به مدت طولانی هستند، بیشتر با این مشکل مواجه می‌شوند.

• مصرف برخی داروها

مصرف داروهای حاوی کورتیکوستروئید و مصرف هپارین و فنی‌توئین می‌تواند موجب این بیماری شوند. در کسانی که به علت ابتلا به سرطان تحت شیمی درمانی هستند پوکی استخوان بیشتر دیده می‌شود.

 

 

راه‌های پیشگیری و درمان پوکی استخوان

راهکارهای ریز میتواند از این این بیماری پیشگیری و روند درمان شما را تکمیل کند:

• تغذیه صحیح

دریافت کافی کلسیم و ویتامین دی تا حدود زیادی بروز استئوپروز را به تعویق می اندازد. برای اینکه بتوان میزان کافی کلسیم را به بدن رساند مصرف روزانه سه بار لبنیات در روز ضروری است. همچنین ویتامین دی برای جذب کلسیم بدن ضروری و مورد نیاز است. بدون ویتامین دی بدن نمیتواند کلسیمی را که وارد بدن شده به درستی جذب کرده و بر روی استخوان ها بنشاند. خوردن انجیر و فرنی سنجد نیز در طب سنتی برای پیشگیری و درمان این بیماری توصیه شده است. برای تهیه فرنی سنجد، ۳ قاشق پودر سنجد را در یک لیوان شیر حل کرده، مقداری عسل به آن اضافه کنید و روزی ۳ مرتبه از آن میل کنید.

• ورزش صحیح

انجام حرکات منظم ورزشی به ویژه ورزش‌هایی که با تحمل وزن بدن همراهند مانع از این مشکل می‌شود. این ورزش‌ها عبارتند از راه رفتن، دویدن و کوه نوردی که در حفظ تراکم استخوانی بدن بسیار موثر است.