چرا هلندی‌ها قدبلندترین مردم جهان هستند؟

ستاره | سرویس سلامت – در حالی‌که در یکصد و پنجاه سال گذشته متوسط قد یک مرد آمریکایی شش سانتی‌متر افزایش پیدا کرده است، قد یک مرد هلندی بیست سانتی‌متر افزایش یافته و به ۱۸۴ سانتی‌متر رسیده است. متوسط قد زنان هلندی نیز در حال حاضر ۱۷۱ سانتی‌متر است؛‌ در حالی‌که دویست سال پیش آنان به کوتاه‌ترین زنان جهان معروف بودند.

آمریکایی‌ها مدت‌های طولانی قدبلندترین مردم جهان دنیا بودند و در قرن هجدهم بطور متوسط ۵ تا ۸ سانتی متر از هلندی‌ها بلندقدتر بودند. از اواسط قرن بیستم بود که آمریکایی‌ها در مسابقه بلندقدترین مردم جهان نه تنها از هلندی‌ها بلکه از دیگر کشورهای اروپای شمالی نظیر نروژ،‌ سوئد و دانمارک عقب افتادند و این مورد را با پیشرفت در رشد عرضی جبران کردند و اکنون از بقیه چاق‌تر هستند!

 

چرا مردم هلند بلندقدترین مردم جهان شدند؟

• تغذیه مناسب: یکی از دلایل این موضوع، تغذیه است؛ تغذیه پرکالری پر از گوشت و لبنیات. هلند یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان لبنیات در دنیاست. اما این نمی‌تواند تنها دلیل باشد، چرا که دیگر کشورهای اروپایی هم در دو قرن گذشته از نظر تغذیه و سطح زندگی رشد کرده‌اند؛ اما شهروندانشان مثل هلندی‌ها سر به آسمان نگذاشته‌اند.
• ژنتیک: پاسخ دیگر ژنتیک است. تردیدی نیست که بلندی قد وراثتی است و تاکنون حدود ۱۸۰ ژن شناخته شده‌اند که در اندازه قد نقش دارند. علاوه بر این تحقیقات ژنتیکی نشان داده‌اند که هلندی‌ها قابلیت ژنتیکی زیادی برای قد بلندی دارند. اما موضوع این است که با ژنتیک نمی‌توان سرعت افزایش قد هلندی‌ها را توضیح داد.

بررسی‌های انجام شده نشان داده است که هلندی‌های قدبلندتر فرزندان بیشتری دارند و از این رو بیشتر ژن‌های خود را به نسل‌های بعدی منتقل می‌کنند اما در آمریکا بر عکس است.

بررسی زندگی نزدیک به چهل هزار هلندی که بین سال‌های ۱۹۳۵ تا ۱۹۶۷ در شمال هلند زندگی کرده‌اند و پدر و مادرشان هم هلندی بوده‌اند نشان داد که مردان بلندقدتر بیشتر بچه دار شده‌اند با اینکه این مردان معمولا در سن بالاتری بچه‌دار شده‌اند. زنان قدبلند هلندی به اندازه مردان در فرزند‌آوری موفق نبوده‌اند، در عوض آنها که قامتی متوسط داشتند بیشتر از هموطنان کوتاه یا بلندقدترشان بچه‌دار شده‌اند، متخصصان می‌گویند شاید به این دلیل که برای زنان بلندقد یافتن زوج دشوارتر است.

اما در آمریکا بین سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۰، مردانی که قامتی متوسط داشتند بیشتر از مردان بلندقد و کوتاه قد و زنان کوتاه‌قدتر بیشتر از بقیه زنان بچه‌دار شده‌اند. از این رو انتخاب طبیعی به عنوان توضیح قدبلندی هلندی‌ها مطرح شده است. انتخاب طبیعی روندی تدریجی و محصول تعامل موجود زنده با عوامل و شرایط محیطی برای تولید مثل موفق‌تر و برای به جا گذاشتن نسلی است که امکان بقا و امکان تولید مثل بیشتری داشته باشد. به این ترتیب بعضی خصلت‌های ژنتیکی شایع‌تر یا کمیاب‌تر می‌شوند.

• انتخاب جنسی: انتحاب جنسی به این اشاره دارد که خصلت‌های افرادی که در جفت‌یابی و تولیدمثل موفق‌ترند در جمعیت بیشتر می‌شود. بنابراین شاید در آمریکا زنان کوتاه‌قد در جلب توجه مردان آمریکایی موفق‌ترند و در هلند مردان بلندقد بیشتر دل زنان را می‌ربایند. اما چرا این چنین است؟ پاسخ این سوال نه دقیقا روشن است نه آسان. شاید مردان بلندقد در هلند درآمد و سلامت و موقعیت اجتماعی بهتری دارند. از طرف دیگر افراد معمولا بیشتر جذب کسانی می‌شوند که خیلی با آنها تفاوت قد نداشته باشند، شاید مردان قدبلند آمریکایی در جلب نظر زنان کوتاه ‌قد که بیشتر بچه ‌می‌آورند، به دلیل این تفاوت قد، ناموفق‌تر از مردان متوسط‌ القامت هستند.

شاید مزیت قد بلند هلندی‌ها دائمی نباشد. در طبیعت معمولا یک ویژگی یا خصلت در چند نسل غلبه پیدا می‌کند، مدتی همین وضعیت باقی می‌ماند و بعد روند عکس غلبه پیدا می‌کند. شاید چند نسل بعد، به لحاظ بلندی قد، ملتی دیگر جای هلندی‌ها را بگیرد.

 

وضعیت قد ایرانی‌ها در یک دهه گذشته

رشد قد ایرانی‌ها به دلیل وجود عوامل اجتماعی و بهداشتی در ده سال اخیر متوقف شده است. دکتر ایرج حیدری در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام این مطلب گفت: این مسئله یک بحران جدید و پنهان در کشور محسوب می‌شود و دلایل اصلی بروز آن استرس‌ها و فشارهای روانی، بی‌خوابی، اختلافات خانوادگی، کم تحرکی و از همه مهمتر وضعیت بد تغذیه است.

این فوق تخصص غدد با ابراز تأسف از اینکه در کشور مرکزی برای نمونه گیری و جمع‌آوری علمی و دقیق این‌گونه آمارها وجود ندارد افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا مرکزی برای تمام مشخصات جمعیتی مردم وجود دارد و هرساله نیز بر اساس آمارهای آن تحلیل‌های زیادی صورت می‌گیرد؛ اما متأسفانه به دلیل این فقدان از میانگین قدی مردم کشورمان در گذشته و حتی اکنون آمار دقیقی در دست نداریم. با این همه بر اساس شواهد موجود رشد قد بعد از یک دوره افزایش، هم اکنون در کشور ما متوقف شده است. این در حالی است که ژاپنی‌ها در دهه‌های اخیر با تحقیق، پیگیری و بهبود روش‌های تغذیه برای مردم خود توانسته‌اند میانگین قدی نسل جدید خود را ۱۲سانتی‌متر افزایش دهند و حتی موفق شده‌اند نسلی زیباتر از والدینشان به بار آورند.

 

 

وضعیت تغذیه در ایران و نقش آن بر رشد قد

دکتر حیدری در ادامه با تأکید بر اهمیت نقش تغذیه در سلامت جسمی مردم جامعه گفت: وضعیت تغذیه در کشور ما اگرچه به لحاظ کمی بهتر شده اما بدون شک از نظری کیفیت بدتر از گذشته شده است چرا که پیش از این در برنامه غذایی مردم ما مصرف پروتئین بیشتر بود اما هم اکنون به دلیل افزایش نقش برنج و سیب زمینی و نان در سبد غذایی جای آن به کربوهیدرات‌ها داده شده است.

این فوق تخصص غدد افزود: به نظر من الگوی مصرف غذایی در ایران از زمان جنگ و همزمان با توزیع کوپنی مواد غذایی مورد نیاز مردم تغییر کرد. زمانی که برنج و دیگر مواد نشاسته ای با این روش توزیع، با افزایش شدید مصرف همراه شد و الگوی غذایی مردم دستخوش تغییر شد. قسمت مهمی از غذاهای مردم آسیا، آفریقا و بسیاری از نقاط جهان از مواد قندی و نشاسته‌ای تشکیل شده ‌است که منابع غنی کربوهیدرات هستند. به علت ارزانی کربوهیدرات‌ها ۴۰ تا ۵۰ درصد غذای روزانه مردم را تشکیل می‌دهند و بیش از ۵۰ درصد کشورهای دنیا برنج، گندم، ذرت، سیب زمینی و نان، را به عنوان غذای اصلی استفاده می‌کنند.