غزل شماره ۴۵۶ حافظ: نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی

معنی و تفسیر غزل شماره ۴۵۶ حافظ

نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی
که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی

آغاز بهار است. سعی کن تا شاد و خوش و خرم باشی چرا که بعد از مرگت بسیار گل از خاک سر برآورد که تو در زیر خاک خفته باشی.

بیت دوم

من نگویم که کنون با که نشین و چه بنوش
که تو خود دانی اگر زیرک و عاقل باشی

من درباره اینکه در این نوبهار با چه کسی همنشین شده و چه بنوشی چیزی نمی‌گویم، زیرا اگر باهوش و دانا باشی خودت بهتر می‌دانی.

چنگ در پرده همین می‌دهدت پند ولی
وعظت آن گاه کند سود که قابل باشی

چنگ نیز با آهنگ موسیقی و سربسته همین اندرز را به تو می‌دهد، اما پند و اندرز زمانی مؤثر واقع می‌شود که پذیرای آن باشی.

در چمن هر ورقی دفتر حالی دگر است
حیف باشد که ز کار همه غافل باشی

در باغ هر برگی مانند کتابی است که حالاتی خاص را بازگو می‌کند. حیف است که تو از این همه حالات و کیفیات بی‌خبر بمانی.

نقد عمرت ببرد غصه دنیا به گزاف
گر شب و روز در این قصه مشکل باشی

اگر شب و روز در فکر غم و غصه‌های دنیا باشی، این غم و اندوه سرمایه عمرت را بی‌ثمر از بین می‌برد.

گر چه راهیست پر از بیم ز ما تا بر دوست
رفتن آسان بود ار واقف منزل باشی

هرچند میان ما و دوست راهی دراز و خوفناک فاصله است، اگر از منزلگاه‌های بین‌راه آگاهی داشته باشی طی این راه آسان است.

حافظا گر مدد از بخت بلندت باشد
صید آن شاهد مطبوع شمایل باشی‌