ستاره | سرویس خواص شناسی – استفاده از عرقیجات و گیاهان دارویی در طب سنتی ما بسیار رایج بوده و در خیلی از موارد نیز موثر است. یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد رازیانه است که هم به صورت دمنوش و هم به شکل عرق رازیانه استفاده میشود و خواص زیادی مخصوصا در رفع مشکلات ویژه زنان دارد. در این نوشتار با خواص عرق رازیانه و ویژگیهای این گیاه دارویی بیشتر آشنا خواهید شد.
رازیانه چیست؟
رازیانه یک گیاه دارویی است که طبع گرم و خشکی دارد. این گیاه دارای گلهای زرد و خوشه مانند است و دارای طعمی شبیه به نعنا (تند، تلخ و شیرین) است. در طب سنتی ایران از آن به عنوان گیاه ضد بلغم و صفرا یاد میشود، چون این گیاه بسیار گرم است. اگر بخواهید از خاصیت مسهل بودن آن بهرهمند شوید، باید آن را با مادهای مصرف کنید که حرارت گیاه را کم کند. بهترین گزینه بدین منظور، مصرف آن به همراه سکنجبین و عسل است.
مصرف رازیانه
قسمتهای مورد استفاده این گیاه عبارتند از بذر، برگ و ریشه. این گیاه را میتوان به شکل دمنوش استفاده کرد یا با مصرف عرق رازیانه از خواص آن بهرهمند شد. مقدار مصرف عرق رازیانه به صورت روزانه، به طور متوسط حداکثر ۵ گرم یا یک تا سه استکان توصیه میشود و برای اینکه نتیجه درمان مشخص شود و گیاه خواص درمانی خود را به جای بگذارد، حداکثر ۴۰ روز زمان نیاز دارد.
در دوران بارداری و شیردهی، مصرف متعادل دمنوش رازیانه ضرری به همراه ندارد و در داروخانههای گیاهی ایران به شکلهای مختلف مانند (قطره آنتیمیگرن، شربت توسیان، شربت تیسیان، پودر ژنرال تونیک، قطره سنکول، سنالین، منتازین و لوسیون تقویت موی سنیره) موجود هستند که داخل تمام این محصولات رازیانه وجود دارد.
خواص عرق رازیانه
یکی از مهمترین خواص عرق رازیانه تاثیر آن در درمان اختلالات هورمونی خانمهاست. استفاده از این عرق به کاهش یا رفع کامل عوارض دوران یائسگی کمک کرده و در یائسگیهای زودرس حتی میتواند باعث بازگشت عادت ماهیانه شود.
یکی دیگر از خواص عرق رازیانه درمان كیست تخمدان زنان است. همچنین خانمهایی که دچار لکه بینی های مداوم در قبل و پس از دوره قاعدگی خود هستند یا اختلال قاعدگی و قاعدگی نامنظم دارند، توصیه میشود از عرق رازیانه استفاده کنند. كسانی كه در زمان قاعدگی خیلی كمتر از حد طبیعی خونریزی دارند، بهتر است همیشه از عرق رازیانه استفاده كنند، ولی افرادی كه خونریزی آنها بیش از حد طبیعی است باید در زمان قاعدگی مصرف عرق رازیانه را قطع كرده و بعد از این دوران دوباره خوردن آن را شروع كنند.
از دیگر خواص عرق رازیانه در خصوص سیستم گوارش میتوان به کاهش نفخ شکم، کاهش احساس سوزش، کاهش ترشح اسید زیادی در معده، احساس سنگینی در شکم و کاهش دردهای شکمی اشاره کرد.
از دیگر خواص عرق رازیانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عرق رازیانه در درمان تکمیلی دیسمنوره (قاعدگی دردناک)، آمنوره (قطع قاعدگی)، هایپر منوره (قاعدگی طولانی) و برای افزایش شیر نقش اساسی دارد .تذکر: همانطور که گفته شد در صورت وجود قاعدگی طولانی مصرف عرق رازیانه در ایام پریود قطع شود .
- عرق رازیانه باعث چاق شدن اندام لاغر بانوان میشود. در واقع در ایجاد صفات ثانویه جنسی زنان نقش دارد .
- عرق رازیانه افزایش دهندهی میل جنسی در زنان است .
- عرق رازیانه در درمان هیرسوتیسم (موهای زائد در در صورت و اندام زنان) نقش اساسی دارد و مصرف ۴۰ تا ۱۲۰ روز آن باعث نازک شدن و کاهش موهای زائد میشود .
- عرق رازیانه در درمان بسیاری از بیماریهای روحی و افسردگیهای زنان بسیار موثر است.
- کاهش حالت تهوع و استفراغ از دیگر خواص این عرق است
- یکی دیگر از خواص عرق رازیانه کمک به بهبود هضم، افزایش اشتها و بهبود دردهای شکمی است.
- عرق رازیانه باعث افزایش بینایی میشود .
- عرق رازیانه باعث طراوت پوست و رفع چروک پوست و صورت زنان میشود.
- عرق رازیانه یک داروی همیشه ضروری در درمان بیماریهای مرتبط با سرد مزاجی زنان است .تذکر: عرق رازیانه در زنان دارای طبع گرم موجب افزایش فشار خون و التهاب میشود.
- فلاونوئیدهای موجود در دانههای رازیانه مقدار استروژن را افزایش داده و موجب بزرگ شدن پستان زنان میشود.
- رازیانه حاوی نوع خفیف استروژن است که باعث افزایش شیر مادر در دوران شیردهی میشود البته مصرف زیاد آن نیز ممکن است اثر معکوس داشته باشد.
تذکر: پیش از مصرف هرگونه داروی گیاهی در دوران بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
خواص عرق رازیانه برای چشمها
یکی از معجزهآساترین خواص رازیانه که در گیاهان دیگر کمتر به چشم میخورد، تقویت دید است. به این ترتیب که عرق رازیانه را جوش میدهیم تا استریل شود و از وجود هر نوع میکروب یا عفونت پاک شود. سپس آن را داخل قطرهچکان ریخته و داخل چشم میچکانیم. روزی چند قطره (صبح، ظهر و شب) باعث افزایش نورچشم، کاهش التهابات چشم (مثل قرمزی) و کاهش خطر ابتلا به آبمروارید میشود. رازیانه همچنین برای درمان التهاب پلکها و درمان شبکوری بسیار مفید است.
برای مشاهده سایر خواص گیاه رازیانه مقاله “درباره خواص رازیانه چه میدانید؟” را مطالعه کنید.
جدول ارزش غذایی رازیانه (به ازای ۱۰۰ گرم) | |
کالری | ۳۱ کالری |
چربی | ۰.۲ گرم |
کلسترول | ۰ |
سدیم | ۵۲ میلیگرم |
پتاسیم | ۴۱۴ میلیگرم |
کربوهیدراتها | ۷ گرم |
فیبر رژیمی | ۳.۱ گرم |
پروتئین | ۱.۲ گرم |
عوارض مصرف زیاد رازیانه
- ممکن است رازیانه در بعضی از افراد واکنشهای آلرژیک ایجاد کند.
- از آنجا که رازیانه پتاسیم بالایی دارد، افراد مبتلا به بیماری کلیوی باید در مصرف آن احتیاط کنند.
- مصرف رازیانه ممکن است با بعضی از داروهای مربوط به فشار خون تداخل دارویی داشته باشد.
- مصرف رازیانه در دوران بارداری میتواند خطر سقط به همراه داشته باشد.
به طور کلی بهتر است پیش از استفاده از هر گیاه دارویی با متخصص طب سنتی یا پزشک خود مشورت کنید.