تبخال تناسلی (زگیل تناسلی) چیست و چقدر خطرناک است؟

ستاره | سرویس سلامت – تبخال یک عفونت ویروسی است که به صورت زخم اولیه و با تمایل به بهبودی و بازگشت مجدد مشخص می‌گردد. عامل عفونی اصلی تبخال‌ یا زگیل تناسلی ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و ۲ است. نوع یک این ویروس منجر به تب‌خال لب و دهان (Orolabial) و نوع ۲ آن موجب تب ‌خال تناسلی (genital) می‌گردد. مشخصه‌ هر دوی این بیماری‌ها تاول‌های کوچک و دردناک بر روی‌ پوست و غشاهای مخاطی است. تبخال یکی از شایع‌ترین بیماری‌های انتقالی از طریق رابطه جنسی در آمریکا است.

 

شیوع تبخال یا زگیل تناسلی (Genital Herpes)

میزان شیوع هرپس تناسلی در سراسر جهان بین ۶۵٪ تا ۹۰٪ است و این در حالی است که بسیاری از افراد مبتلا به عفونت هرپس تناسلی نمی‌دانند که حامل ویروس می‌باشند. زیرا بیشتر مبتلایان یا علائم ندارند یا علائم خفیفی را احساس می‌کنند.

 

محل‌های بروز تبخال تناسلی در زنان و مردان

این بیماری ممکن است پس از اولین آلودگی با ویروس و یا در اثر فعال شدن عفونت مخفی ایجاد شود این نوع تبخال می‌تواند علائم بالینی داشته باشد و یا به صورت مخفی بماند.

• در خانم‌ها محل ظاهر شدن نشانه‌های بیماری، واژن و دهانه رحم است در حالیکه پس از بازگشت بیماری، زخم‌ها در واژن، پوست اطراف مقعد،‌ پاها و باسن ایجاد می‌شود.
• در مردان، آلت تناسلی محل بروز زخم‌های تبخال تناسلی است. همچنین کسانی‌که رابطه جنسی غیرمعقول از راه مقعد دارند احتمال بروز این تبخال در اطراف مقعد نیز وجود دارد.
• تبخال‌ها ممکن است در سایر نقاط دستگاه تناسلی اطراف مقعد و دهان زن و مرد، برحسب رفتار جنسی آن‌ها ایجاد شود.

 

علائم تبخال یا هرپس تناسلی چگونه خود را نشان می‌دهند؟

• احساس خارش و سوزش در ناحیه تناسلی، باسن و ران‌ها
• تاول‌های کوچک قرمز یا زخم‌های باز در ناحیه تناسلی یا ران‌ها. در بانوان اغلب در داخل واژن زخم ایجاد می‌شود.
• ایجاد خارش یا سوزن سوزن شدن در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد
• افزایش ترشحات واژینال
• سر درد و کمر درد که این عارضه در خانم‌ها بیشتر است.
• ادرار کردن همراه با درد و سوزش
• بزرگ شدن غدد لنفاوی کشاله ران

همواره با مشاهده هر گونه علائم گفته شده به پزشک متخصص مراجعه و درمان خود را آغاز کنید. توجه داشته باشید این علائم می‌تواند مربوط به سایر بیماری‌های نیز باشد بنابراین تشخیص صحیح نوع بیماری ضروری است.

 

آیا تبخال تناسلی خطرناک است؟

• افزایش احتمال ابتلا به ایدز: در افراد دچار تبخال تناسلی، خطر عفونت HIV بیشتر است. یک دلیل برای این مسئله آن است که ترک‌ها و شکاف‌های در پوست که از عود بیماری ناشی می‌شوند، شکاف‌هایی را به وجود می‌آوردند که از طریق آن‌ها HIV می‌تواند وارد بدن شود.
• انتقال بیماری به جنین: تبخال در بانوان در زمان بارداری می‌تواند بسیارخطرناک باشد؛ به ویژه برای افرادی که اولین بار دچار این بیماری شده‌اند (تبخال اولیه معمولاً شدید است) این ویروس می‌تواند باعث عفونت در جنین گردد. همچنین در زمان زایمان اگر فرد تبخال داشته باشد زایمان باید حتماً به روش سزارین انجام شود و مادر تحت درمان ضد ویروس قرار بگیرد.

 

راههای انتقال تبخال‌های تناسلی

• تبخال‌های تناسلی جز بیماری‌هایی است که از راه تماس جنسی منتقل می‌شوند و علاوه بر تماس جنسی، تماس پوست با ترشحات تنفسی افراد آلوده باعث انتقال عفونت‌های تبخالی می‌شود. بنابراین افرادی از جمله دندانپزشکان، کارکنان بخش مراقبت‌های ویژه و آزمایشگاه‌ها در معرض خطر بیشتری برای اکتساب بیماری‌های تبخالی هستند.
•  انتقال از مادر به فرزند در حین زایمان
• انتقال ویروس از یک نقطه بدن مثل ناحیه تناسلی به سایر نقاط ازجمله دست‌ها، بازوها، ران‌ها و نیز به دنبال دستکاری دیده شده است.

 

پیشگیری از انتقال چگونه است؟

هیچ درمانی برای تبخال‌های تناسلی وجود ندارد. اما کاهش یا پیشگیری از علائم با درمان ممکن است. درمان می‌تواند خطر آلوده‌شدن افراد دیگر را هم کاهش دهد.

1. رعایت بهداشت فردی و داشتن رابطه جنسی سالم
2. استفاده از کاندوم در رابطه جنسی (با این حال امکان انتقال ویروس وجود دارد)
3. پرهیز از تماس مستقیم با ضایعات پوستی ایجاد شده در اثر هرپس
4. زایمان به روش سزارین برای مادران آلوده (جهت جلوگیری از انتقال بیماری به نوزاد)

 

 

راهکارهایی برای تسکین ناراحتی و شدت علائم در زمان ظهور آن‌ها وجود دارند. درمان‌های خانگی عبارت‌اند از:

• خوردن مسکن‌هایی مانند آسپیرین، استامینوفن یا ایبوپرفن
• شستن محل‌های زخم با یک محلول آب‌ و نمک دوبار در روز (نصف قاشق چایخوری نمک با ۸/۱ لیتر آب گرم)
• با پوشیدن لباس‌های گشاد، اجازه‌ دهید هوا در اطراف زخم‌ها جریان پیدا کند.
• یک کیسه یخ روی منطقه آسیب قرار دهید. با استفاده از یک حوله یا یک تکه پارچه کیسه یخ را در محل خود محکم کنید.
• استراحت فراوان

 

درمان تبخال با استفاده از داروهای ضد ویروسی

 داروهای ضد ویروس متعددی هستند که برای درمان تبخال مورد استفاده قرار می گیرند از جمله:

• aciclovir (آسیکلوویر)، valacyclovir ، famciclovir و penciclovir.
• داروهای ضدویروس ممکن است دفع بدون علامت ویروس را کاهش دهد. اعتقاد بر این است که در بیمارانی که تحت درمان ضد ویروسی قرارندارند، دفع بدون علامت HSV-2 در ۲۰ درصد از روزهای سال رخ می‌دهد در مقابل در بیمارانی که درمان ضد ویروسی دریافت می‌کنند این میزان ۱۰٪ از روزهای سال است؛ به عبارت دیگر درمان سرکوبگرانه ضدویروسی این خطر را ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. همچنین داروهای ضد ویروسی می‌توانند فرکانس، طول مدت و شدت شیوع بیماری را نیز کاهش دهند.

 

محرک‌های بازگشت بیماری شامل چه مواردی است؟

سیستم ایمنی بدن در شرایطی که فرد دچار مشکلات روحی و روانی می‌گردد توانایی لازم برای مقابله با ویروس تبخال و جلوگیری از فعالیت آن را ندارد بنابراین امکان بازگشت ویروس بسیار زیاد است.

محرک‌های علائم احتمالاً شامل موارد زیر می‌شوند:

• خستگی مفرط
• قاعدگی
• استرس
• جراحی
• آسیب‌های روحی

 

کلام آخر

با مطالعه و آگاهی از انواع بیماری‌های دستگاه تناسلی در قبل از روابط جنسی می‌توان به راحتی از شیوع این نوع بیماری‌ها جلوگیری کرد. بنابراین توصیه می‌گردد که همه افراد دانستنی‌های خود را نسبت به این موارد افزایش داده و رعایت موارد بهداشتی را برای داشتن جامعه‌ای سالم جدی بگیرند.

منابع: گروه آریا سلامت، هفت گنج