غزل شماره ۱۲۶ حافظ: جان بی جمال جانان میل جهان ندارد

معنی و تفسیر غزل شماره ۱۲۶ حافظ

جان بی جمال جانان میل جهان ندارد
هرکس که این ندارد حقا که آن ندارد

جان بدون دیدار چهره یار، میل و رغبتی به این دنیا ندارد و هرکس که جانانی ندارد بدرستی که جانی ندارد.

با هیچ کس نشانی زان دلستان ندیدم
یا من خبر ندارم یا او نشان ندارد

من نشان و اثری از آن دلربای خود در هیچ‌کس ندیدم، حال یا من خبری از آن ندارم و یا او خود نشانی ندارد.

هر شبنمی در این ره صد بحر آتشین است
دردا که این معما شرح و بیان ندارد

در راه عشق، هر قطره شبنم، گویی صد دریا آتش است، افسوس که این سخن پوشیده را بیش از این نمی‌توان شرح و تفصیلی داد.

سرمنزل فراغت نتوان ز دست دادن‌
ای ساروان فروکش کاین ره کران ندارد

محل فرود آمدن و آسودگی را نمی‌توان از دست داد و ترک کرد، پس‌ ای قافله‌سالار، بار را فروانداز و در همین‌جا اطراق کن، زیرا این راهی که می‌رویم، پایان و نهایتی ندارد.

چنگ خمیده قامت می‌خواندت به عشرت
بشنو که پند پیران هیچت زیان ندارد

چنگ (یکی از آلات موسیقی) که همانند پیران قامتی خمیده دارد تو را به خوشگذرانی دعوت می‌کند، نصیحت او را به گوش بگیر، چراکه از شنیدنش ضرری نمی‌بینی.

ای دل طریق رندی از محتسب بیاموز
مست است و در حق او کس این گمان ندارد‌

ای دل، روش زیرکی را از محتسب (پاسبان امور شرعی) یاد بگیر، زیرا در حالی که مست است کسی درباره او این شک و گمان را ندارد که می خورده است.

احوال گنج قارون کایام داد بر باد
در گوش دل فروخوان تا زر نهان ندارد

در گوش دل خود، داستان گنج قارون را که زمانه آن را بر باد داد، بازگو کن تا زر و سیم پنهان نکند.

گر خود رقیب شمع است اسرار از او بپوشان
کان شوخ سربریده بند زبان ندارد

حتی اگر شمع، حریف تو باشد، اسرارت را از او پنهان کن، زیرا او گستاخی است که سر از تنش جدا شده و زبانش، بندی ندارد و سرّت را برملا می‌سازد.

کس در جهان ندارد یک بنده همچو حافظ
زیرا که چون تو شاهی کس در جهان ندارد

هیچ‌کس در این دنیا، غلام و بنده‌ای مانند حافظ ندارد و علت هم این است که هیچ کس، پادشاهی بزرگوار همچون تو ندارد