ستاره | سرویس روانشناسی –گفته میشود دوستان خوب خواهر و برادرهایی هستند که انسان خود انتخاب میکند. در این دنیای پیچیده، پر از مشغله و پر از دوری این روزها هنوز هم یک دوست خوب میتواند تاثیر مثبت زیادی بر زندگی انسان داشته باشد. توجه به دوستی و انتخاب دوست در سرنوشت انسان تاثیر زیادی دارد. تا جایی که در قرآن و احادیث آیات و روایات زیادی میتوان یافت که بر اهمیت دوست و دوست یابی تاکید میکند. قرآن کریم در تعریفی از روز قیامت، آینده تلخ کسانی را بیان میکند که ای کاش دوستان خوبی انتخاب میکردند تا باعث هدایت آنها میشد نه باعث بدبختیشان.
تعریف دوستی
دوستی اصطلاحی است که برای توصیف رابطه همیارانه بین دو یا چند نفر بهکار میرود که به هر یک از آنها، دوست یا رفیق گفته میشود. رابطه دوستانه معمولا شامل درک دوجانبه، احترام و محبت نیز هست. به عبارت دیگر به رابطه صمیمی و داوطلبانه در بین افرادی که دارای علاقه و فرهنگ مشترک هستند دوستی گفته میشود.
یک فرد ممکن است در محیط زندگی، یا محل کار، یا سر کـلاس بـا افـراد مختلف برخورد داشته باشد بدون این که بین او و آنـان صـمـیمیت و همدلی و همراهی وجود داشته باشد; چنین رابطهای را دوسـتـانه نمیخوانند. دوستی، رابطهای است کاملتر و برتر از معاشرت ساده و هم زیستی مـعـمـولـی. رابـطـهای است از عمق دل و جان و وحدت آفرین، که انـسـانهـا را بـه هـم پـیوند داده، دل سوز یکدیگر و همدم و همراه میسازد و در غم و شادیها شریک میکند.
مراحل دوست یابی
۱- به این فکر کنید که یک دوست واقعی چه مفهومی برای شما دارد. ممکن است شما به کسی احتیاج داشته باشید که خلاق و هنری باشد، درحالیکه برای یک نفر دیگر دوستی خوب است که سرزنده و فعال باشد.
۲- وقتی با کسی هستید به میزان راحتی خود با او دقت کنید. یک دوست واقعی باعث میشود که شما با او احساس راحتی کنید. کسی که شما را با نظرات منفی خود بمباران میکند، و به جای اینکه تشویق کردن شما به انجام کارهایی که دوست دارید انجام دهید، فقط از شما انتقاد میکند، هیچوقت یک دوست خوب و واقعی برایتان نخواهد بود.
۳- هنگام دوست یابی تفاوتهای عقیدتی خود را شناسایی کنید. بحث دوستی را سالم میکند چون شما را مجبور میکند در مورد همه چیز متفاوت فکر کنید. اما همه ما حد و ظرفیتی داریم. اگر کسی به خود جرات میدهد به خاطر پشتوانه قومی و نژادی خود درمورد پدر و مادر همسرتان بدگویی کند، احتمالا بهتر است جای دیگری دنبال دوستی باشید.
۴- ببینید طرف مقابلتان برای سلامتی شما نگران میشود؟ وقتی درمورد مشکلاتتان با او صحبت میکنید ببینید که خوب و به دقت به حرفهایتان گوش میدهد یا نه؟ دوستان واقعی کسانی هستند که همیشه برای دردودلهای دوستشان آمادهاند.
۵- درمورد اینکه آیا فرد مقابلتان میتواند دوست خوبی برایتان باشد یا نه صادق باشید. یک دوست واقعی کسی است که میتواند شما را در راه رشد و پیشرفت فردی همراهی کند. کسی که فقط هرچه شما میگویید را تصدیق میکند یا باعث میشود احساس کمبود کنید، قادر نیست به شما برای رسیدن به اوج تواناییهایتان کمک کند.
آداب دوستی
سلام کردن: یکی از آداب دوستی که به پایدار ماندن آن نیز کمک میکند سلام کردن است. هیچ دری بدون کلید باز نمیشود. کلید دوستی سلام کردن است چرا که سلام کردن و دست دادن از سوی هر کس که باشد دلیل بر علاقه و به وجود آوردن شرایط مناسب برای دوستی و رابطه است.
برخورد خوب: گفتههای بزرگان به ما میآموزد که با دوستان با حالتی شاد برخورد کنیم هرچند غمی در دل داشته باشیم. برخورد خوب در فرد مقابل شادی و امیدواری به وجود میآورد در نتیجه به ایجاد جامعه سالم کمک میکند. کسانی که شادی دیگران را به هم میزنند نه تنها در بین دوستان بلکه پیش خدای متعال نیز جایگاهی ندارند و خداوند با آنان با خشم برخورد میکند.
قدردانی: تشکر و قدردانی از محبت و زحمتهای افراد یکی از آداب دوستی است که به دوست یابی و تحکیم دوستی کمک میکند.
هدیه دادن: هدیه دادن کینهها را از بین میبرد و موجب میشود که ما به راحتی اشتباهات و خطاهای دوستان را ببخشیم.
وفاداری: یکی از امانتهای معنوی دوست، پایبندی به عهد و پیمان است.
صله رحم: دوست باید پیوسته از دوست خود خبر داشته باشد.
- رعایت حریم دوستی هنگام دوست یابی
دوستی حریمی دارد که دو طرف باید به آن آشنایی داشته باشند که عدم آشنایی به آن ضررهای زیادی به افراد میرساند. امام صادق علیه السلام در این باره میفرمایند: «دوستی حد و مرز دارد و کسی که این حدود را رعایت نکند او را به دوستی نسبت ندهید». دوست باید خوبی و بدی دوستش را از آن خود بداند ولی در عین حال نباید همه رازهای خود را به دوستش بگوید. رعایت حریم دوستی به ثابت ماندن آن کمک میکند. حضرت علی علیه السلام میفرمایند: «در دوستی با دوستت میانهرو باش و همه رازهایت را به او نگو چون ممکن است روزی دشمن تو شود و در دشمنی با دشمنت اعتدال داشته باش چون ممکن است روزی دوست تو شود».
موانع دوستی و دوست یابی
دروغگویی: یکی از چیزهایی که در دوستی و دوست یابی افراد خلل ایجاد میکند دروغگویی است. با داشتن این ویژگی افراد نمیتوانند به هم اعتماد کنند.
انتقادهای بیجا: انتقادهای بیجا از دوست باعث میشود بین دوستان فاصله ایجاد شود. البته انتقاد سازنده راه را برای رشد و پیشرفت هموار میکند، همچنین به افراد کمک میکند در جهت اصلاح خود قدم بردارند.
بدبینی: افراد مبتلا به بدبینی از اضطراب و افسردگی بالای رنج میبرند. بنابراین کنار آمدن با چنین شخصیتهایی بسیار سخت است. فردی بدبین با دیدی منفی و ذهنی تاریک رویدادها را تفسیر میکند و همواره احتمالات منفی را واقعی و احتمالات مثبت را دور از ذهن میداند. به همین جهت بدبینی مانع روابط صمیمانه میشود.
کینه جویی: کینه جویی و انتقام نه تنها باعث دوری دوستان از انسان میشود بلکه سلامت روانی افراد را هم به خطر میاندازد.
حسادت: کسی که به این بیماری گرفتار است همیشه به فکر ضربه زدن به شخصی است که حسادت او را در دل دارد. چنین شخصی اعتماد به نفس پایینی دارد و نمیتواند موفقیت شخص دیگری را ببیند حتی اگر آن شخص دوست صمیمی او باشد.
قضاوتهای غیرمنطقی: خدا تنها قاضی است که قضاوتش بیعیب و نقص است پس در قضاوتهای خود تامل کنید. گاهی اوقات افراد در اولین برخوردشان درباره رفتار و نحوه پوشش دیگران نادرست قضاوت میکنند که این قضاوتهای اشتباه فرصت آشنایی با یک دوست خوب را از انسان میگیرند. برچسب زدن به دیگران فرصت شناخت شخصیت واقعی افراد را از ما میگیرد.
آثار دوست یابی
- دوست قدرت تحمل آدمی را در برابر مشکلات بالا برده و انسان را از حالت تنهایی در میآورد.
- رفتار دوستان در برابر کلام و رفتار ما موجب میشود که ما خودمان را بهتر بشناسیم.
- دوستان سرمایههای انسان هستند.