ستاره | سرویس خواص شناسی – اسفرزه از دسته گیاهان دارویی محسوب میشود. خواص اسفرزه به طور خلاصه شامل درمان ناراحتی سینه، زبان و حلق، سردرد، زخم روده، یبوست، رشد و نرم کردن موها، درمان موخوره، برطرف کردن خشکی بینی، تسکین درد مفاصل، تسکین حرارت و تشنگی، درمان اسهال و … است. به منظور استفاده از این گیاه دارویی مفید و بهرهگیری هر چه بیشتر از فواید آن، بایستی طریقه مصرف صحیح و میزان استفاده از آن را دانست. در این مطلب میزان مورد نیاز و طریقه مصرف اسفرزه برای بزرگسالان، کودکان و همچنین درمان بیماریهای مختلف گردآوری شده است.
طریقه مصرف اسفرزه
برای بزرگسالان: ۱۰ گرم (یک قاشق غذا خوری پر) را در استکان بریزید و مقداری آب ولرم روی آن ریخته، سپس آن را میل کنید. بلافاصله بعد از آن ۱ یا ۲ لیوان دیگر آب باید خورده شود، زیرا موسیلاژهای اسفرزه، مقدار زیادی آب جذب میکنند و متورم میشوند. بنابراین چنانچه به دنبال مصرف اسفرزه آب فراوان ننوشید، این دانهها به جدار دستگاه گوارش میچسبند. بنابراین برای داشتن عملکرد بهتر و استفاده از تمامی خواص آن لازم است در زمان خوردن اسفرزه آب زیاد و مایعات نوشیده شود.
برای کودکان: برای بچهها (کودکان بالای ۶ سال) بهتر است مقدار بسیار کمتری از اسفرزه (نصف این مقدار) مورد استفاده قرار گیرد و به همان صورت دستور قبلی تهیه شود و برای بچهها بهتر است در دو نوبت صبح و شب تکرار شود تا تاثیر آن بیشتر و عوارض جانبی آن به تبع کمتر گردد.
طریقه مصرف اسفرزه برای درمان بیماریها
درمان اسهال: برای بهبود اسهال مزمن، بایستی دانههای اسفرزه بو داده شوند و بو داده آنها هر روز مصرف شود.
دفع سنگ کیسه صفرا: ۲۰ گرم از تخم اسفرزه را در یک لیوان آب بجوشانید و آن را بنوشید. این عمل ۴ روز تکرار شود.
رفع خارش تن، تصفیه خون و بازشدن اشتها: اسفرزه با تخم شربتی و خاکشیر (از هر کدام ۱۰۰ گرم) ترکیب شود و روزانه یک قاشق شربت خوری از آن مخلوط و در ۲ لیوان آب حل و مصرف شود.
درمان یبوست و لینت مزاج: ۱۰ تا ۱۲ گرم تخم اسفرزه در آب گرم خیسانده و بعد بلافاصله با شکر و سکنجبین خورده شود و پس از آن مجددا آب فراوان خورده شود.
درمان اسهال خونی و جلوگیری از خونریزی زیاد قاعدگی: یک قاشق شربت خوری اسفرزه در یک فنجان آب جوش ریخته شود و سپس آن را با نبات شیرین کنید. هر روز صبح، ظهر و شب مصرف شود.
برطرف کردن خارش واژینال: تخم اسفرزه را با عنابی که نیمکوب نمودهاید مخلوط کنید و آن را در آب بخیسانید. سپس مقداری از آب آن را صاف کرده و صبح ناشتا میل کنید و بقیه آن به اندام مورد نظر مالیده شود.
رشد و نرم کردن مو و درمان موخوره: لعاب تخم اسفرزه (تهیه لعاب به همان روش بالا) با روغن بنفشه مخلوط شود. شبها به مدت چند شب پیاپی به موها مالیده و صبح موها را بشویید.
طریقه مصرف اسفرزه برای تهیه لعاب
برای استفاده از لعاب اسفرزه، هر بار یک فنجان اسفرزه را پس از شستن با آب سرد، در یک پارچ پر از آب ولرم بریزید و در جای خنگ بگزارید و روزی چند مرتبه از آب آن بنوشید. هر بار پس از نوشیدن، دانهها را باید بهم بزنید تا مخلوط شده و در نتیجه لعاب بیشتری بدهند و هرگاه آب آن تمام شد، دانهها را دور بریزید و مجددا به همین ترتیب آماده و مصرف نمایید.
تذکرات مهم در مورد طریقه مصرف اسفرزه
توجه شود که در استعمال داخلی هیچ زمان نباید تخم اسفرزه کوبیده شود، زیرا اگر کوبیده شود و خورده شود خطرناک است و خوردن در حدود ۴۰ گرم تخم اسفرزه کوبیده شده موجب سرد شدن بدن، تنگی نفس، آشفتگی و سرانجام منجر به غش و توقف نبض و پس از مدتی احتمالا منجر به مرگ می شود. چنانچه داروی خاصی مصرف می کنید نباید از گیاه اسفرزه استفاده نمایید. مصرف اسفرزه میتواند در جذب برخی داروهای ضد دیابت، ضد صرع، افسردگی و برخی داروهای مرتبط با مشکلات قلبی و کاهش چربی خون اختلال ایجاد کند. همچنین توجه داشته باشید شروع مصرف اسفرزه با مقدار کم باید صورت گیرد و به مرور به مقدار بیشتر (سه بار در روز) رسانده شود. مصرف اسفرزه برای زنان باردار و کودکان زیر ۴ سال مضر است.
برگرفته از: دایره المعارف گیاهان دارویی