بی اختیاری مدفوع چیست و چگونه درمان می شود؟

ستاره | سرویس سلامت –  بی اختیاری مدفوع خروج غیر اردای مواد مدفوعی برای حداقل یک ماه در فردی با سن حداقل ۴ سال است. شیوع این بیماری در ایالات متحده آمریکا ۰.۵ تا ۱۱ درصد است. اکثر بیماران را زنان بالای ۶۵ سال تشکیل می‌دهند. بروز بالاتری از بی‌اختیاری در بین زنان حامله مشاهده می‌شود. نیمی از افراد مبتلا به این بیماری از بی اختیاری ادراری نیز رنج می‌برند. اکثر موارد ابتلا به این بیماری در نتیجه‌ی آسیب به کف لگن، یا در زمان حاملگی و یا در زمان زایمان ایجاد می‌شود. عوامل خطر در زمان زایمان که می‌تواند منجر به این عارضه گردد شامل لیبر طولانی مدت، استفاده از فورسپس و نیاز به اپیزیوتومی می‌باشد. علائم بی‌اختیاری ناشی از مشکلات زایمانی می‌تواند دو دهه یا حتی بعد از آن خود را نشان دهد.

 

پروسه‌ی لیبر، شامل برخورد دشوار و پیچیده‌ی نیروهای سایکولوژیک و فیزیولوژیک در درون خانم حامله و اثر این نیروها بر امر زایمان و بر نوزاد می‌باشد.

اپیزیوتومی یک برش جراحی در ناحیه پرینه یا میاندوراه (ناحیه عضلانی بین واژن و مقعد) است و قبل از انجام برش بیحسی موضعی داده می‌شود. این برش جراحی کوچک در صورتی که نوزاد تحت استرس باشد و نیاز به تولد سریع داشته باشد انجام می‌شود.

 

علت بی اختیاری مدفوع چیست؟

عوامی که باعث بروز این عارضه می‌شود شامل موارد زیر می‌باشند:

عوامل وابسته به اختلالات نورولوژیک

• دمانس (اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز)
• تومور مغزی
• سکته مغزی
• بیماری ام اس
• تابس دورسالیس (تابس دورسالیس بیماری است که در آن طناب نخاعی به طور تدریجی از بین می‌رود. این عارضه معمولاً به دلیل سیفلیس ایجاد می‌شود)
• ضایعات دم اسبی

عوامل وابسته به اختلالات عضله اسکلتی

• میاستنی گراویس (میاستنی گراو یک اختلال خود ایمنی است که طی آن سیستم دفاعی بدن به بافت‌های خودی حمله می‌کند. این اختلال منجر به ضعف عضلات با درجات متفاوت می‌شود.)
• میوپاتی‌ها (میوپاتی‌ها دسته‌ای از بیماری‌های عضلانی می‌باشند كه معمولا با ضعف در عضلات نزدیك به تنه مثل عضلات ناحیه لگن و بازو تظاهر پیدا می‌كنند.)
• دیستروفی عضلانی (دیستروفی عضلانی بیماری است که در آن ماهیچه‌های بدن خیلی ضعیف می‌شوند و دلیلش هم ناتوانی بدن برای ساختن پروتئین است)

عوامل متفرقه

• هیپوتیروئیدیسم (بیماری است که طی آن تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشح می‌کند)
• سندرم روده تحریک پذیر
• آرامش بخشیدن (sedation)
• اسهال شدید

مجموعه اسفنکتر مقعد از اسفنکتر داخلی و خارجی تشکیل شده است. اسفنکتر داخلی عضله‌ای صاف است و ادامه‌ای از رشته‌های حلقوی جدار رکتوم است. این اسفنکتر توسط شبکه‌‌ی میانتریک روده‌ای عصب دهی می‌شود و بنابراین تحت کنترل غیرارادی است. اسفنکتر خارجی مقعد در امتداد عضلات بالابرنده ی مقعد تشکیل می‌شود و تحت کنترل ارادی است. عصب پودندال عصبی است که اسفنکتر خارجی مقعد را عصب رسانی می‌کند و بدین ترتیب این اسفنکتر خارجی ارادی است.

 

 

علائم بی اختیاری مدفوع چیست؟

بیماران ممکن است از درجات مختلفی از این بیماری رنج ببرند. بی‌اختیاری جزئی شامل بی‌اختیاری نسبت به گاز و گاهی نسبت به عبور مدفوع آبکی است. اما بی اختیاری عمده شامل ناتوانی در کنترل محتوای جامد است. در نتیجه‌ی بی اختیاری نسبت به مدفوع، بیماران از بهداشت ضعیف پرینه‌ای رنج می‌برند. در کنار مشکلات فراوان همراه با این بیماری، بیماران مبتلا اغلب نگرانند و از افسردگی رنج می‌برند. به همین دلیل سنجش کیفیت زندگی یک جزء مهم در ارزیابی بیماران مبتلا به بی اختیاری مدفوع به شمار می‌رود.

 

 

بررسی برای تشخیص این بیماری شامل یک شرح حال کامل از بیمار و معاینه‌ی بالینی که شامل معاینه‌ی انگشتی رکتوم (DRE) است می‌باشد. انقباض ضعیف اسفنکتر در معاینه‌‌ی انگشتی رکتوم و از دست دادن رفلکس ممکن است نشان دهنده‌ی نقایص نورولوژیک باشد. سایر روش‌های تشخیصی شامل موارد زیر می‌شود:

• مانومتری آنال (مانومتری آنال فشارهای کانال آنال را در هنگام استراحت و زور زدن با استفاده از کاتتر پر از آب داخل لومنی تعیین می‌کند.)
• تاخیر حرکتی پایانه‌ی عصب پودندال
• اولتراسوند داخل آنال (اولتراسوند وسعت آسیب به عضلات اسفنکتر را ارزیابی می‌نماید.)

 

راه های درمان بی اختیاری مدفوع

درمان دارویی بی اخیتاری نسبت به مدفوع شامل داروهایی است که باعث افزایش حجم و توده‌ی مدفوع می‌شوند که در نتیجه‌ی آن حس رفع افزایش می‌یابد. این روش درمانی شامل استفاده از مکمل‌هایی نظیر فیبر، لوپرامید (لوپرامید یک داروی ترکیبی بر پایه پیپریدین و از انواع مخدر ضد اسهال می‌باشد)، دیفنوکسیلات و متصل شونده‌ها به اسیدهای صفراوی می‌باشد. این مواد مدفوع را سخت کرده و فرکانس حرکات روده را به تاخیر می‌اندازد و در بیماران با علائم کم تا خفیف کمک کننده است.

علاوه ‌بر این به بیماران می‌توان نوعی درمان فیزیکی به نام بیوفیدبک را پیشنهاد کرد. این درمان به تقویت قدرت عضلات اسفنکتر خارجی کمک می‌کند. در این روش به بیماران آموزش داده می‌شود که از زور زدن غیر لازم به هنگام دفع و در نتیجه آسیب عضلات اسفنکتر جلوگیری شود. درصد موفقیت بیوفیدبک متفاوت بوده و به انگیزه‌ی بیمار بستگی دارد. بیوفیدبک یک روش بدون ریسک و امن می‌باشد و بیشتر بیماران پیشرفت خوبی با انجام این روش خواهند داشت. به همین دلیل این روش باید جزو توصیه‌های اولیه به تمامی بیماران با بی اختیاری مدفوع باشد.

روش درمانی دیگر برای این بیماری اسفنکترو پلاستی نام دارد. در این روش عضله‌ی اسفنکتر خارجی مقعد و بافت زخم شده‌ی همراه با تمام عضلات قابل شناسایی اسفنکتر داخلی از قدام خود، از بافت چربی و بافت همبند جدا می‌شوند و سپس یک ترمیم همپوشانی با تلاش برای ایجاد دوباره‌ی حلقه عضلانی و حفظ فعالیت آن انجام می‌پذیرد.

 

 

تعدیل عصبی ساکرال، تزریق مواد غنی از کلاژن، درمان رادیوفرکوئنسی و قرار دادن اسفنکتر مصنوعی روده‌ای روش‌های دیگر بری درمان بی اختیاری مدفوع می‌باشد. تحریک اعصاب ساکرال و اسفنکتر مصنوعی روده‌ای، تکنیک‌هایی هستند که برای درمان بی اختیاری ادراری نیز بکار می‌روند. اسفنکتر مصنوعی روده‌ای به بیمار اجازه می‌دهد که با کمک دست کانال مقعد را تا زمانی که اجابت مزاج ضروری شود، ببندد.

انرژی رادیوفرکوئنسی منتقل شده به کانال مقعد در بیماران با بی اختیاری نسبت به مدفوع، به پیشرفت و ساختار مجدد فیبرهای کلاژن کمک می‌کند و قدرت کششی برای عضلات اسفنکتر ایجاد می‌کند. در نهایت روش درمانی دیگری که امروز در حال بررسی و انجام می‌باشد، استفاده از سلول‌های بنیادی به منظور افزایش توده عضلانی اسفنکتر می‌باشد. در این روش سلول‌های بنیادی از عضلات خود بیمار گرفته شده، پرورش داده می‌شود و سپس به داخل مجموعه اسفنکتری آن‌ها کاشته می‌شود. نگرانی در رابطه با هزینه‌ها و نیاز به روش‌ها و کارهای اضافی باعث کاهش اشتیاق به این روش شده است.

شما چه تجربه ای در این زمینه دارید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.