نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 18 مرداد 1401
ستاره | سرویس گردشگری – مرند یکی از شهرهای بزرگ و مهم استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان مرند است. این شهر در ۶۵ کیلومتری شمال غرب تبریز واقع شده‌است. مرند با دارابودن ۱۵۶ هزار نفر جمعیت و ۲۸ کیلومتر مربع مساحت، سومین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز و مراغه و دومین شهر بزرگ استان پس از تبریز محسوب می‌شود. در این مطلب نگاهی به مهم‌ترین جاذبه های گردشگری مرند انداخته‌ایم.
۱. مسجد جامع مرند
مسجد جامع مرند در مرکز شهر مرند واقع شده‌است طبق کتیبه محراب مسجد این بنا در سال ۷۳۱ هجری در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان از محل خیرات مردم مرند و جزیه‌ای که در آن زمان از غیر مسلمان می‌گرفتند به تولیت حسین بن محمود ابن تاج خواجه ساخته شده‌است.
امروزه کف مسجد به اندازه سه پله (۸۰ سانتی‌متر) از سطح کوچه مجاور پایین‌تر می‌باشد و دالانی به طول ۱۲ متر با سه طاق گنبدی، ورودی را به شبستان‌ها مربوط می‌سازد در سمت چپ این دالان، شبستان جنوبی با گنبدی کم خیز واقع شده که بر فراز آن کتیبه‌ای از سنگ با عبارت ذیل به چشم می‌خورد: «امر بتجدید هذا المعماره العبد الفقیر خواجه حسین بن سیف الدین محمود بن تاج خواجه فی اواخر شوال سنه اربعین و اربعمائه».
نمای داخلی مسجد جامع مرند
۲. کلیسای هوانس مقدس
بنای کنونی کلیسا در سال ۱۸۴۰ میلادی به ابتکار سردار سامسون خان و توسط معماران روسی بر پایه ویرانه های کلیسایی متعلق به قرون ۵ یا ۶ میلادی بنا گردیده و در سال ۱۹۳۶ به دنبال وقوع یک زلزله صدمات زیادی متحمل گردید ولی همچنان پا برجاست. کلیسای هوانس مقدس دارای پلانی مستطیلی شکل با جهت شرق به غرب است که طول آن ۱۸ متر و عرض آن در پهن ترین قسمت ۷.۵ و بقیه قسمتها ۵.۴ متر است.
کلیسای هوانس مقدس یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک است و نام آن برگرفته از اسم یکی از حواریون عیسی به‌نام یوحنا که ارامنه به آن «هوانس» می‌گویند، گرفته شده‌است. این کلیسا در داخل شهر مراغه واقع شده و تنها کلیسای موجود در این شهر است. کلیسای هوانس مراغه در دوران حکومت ایلخانان مغول از موقعیت خاصی برخوردار بوده‌است؛ ولی در زمان حاضر این کلیسا به‌دلیل مهاجرت ارامنه به تهران و شهرهای دیگر، عملاً بدون استفاده باقی مانده‌است.
کلیسای هوانس شامل سه بخش محل اسکان اسقف اعظم، مدرسه و روشن‌کردن شمع وعود است که برخلاف عرف رایج در کلیساسازی، دارای پلان مربع القاعده می‌باشد. مدخل این کلیسا در ضلع غربی و ورود به داخل آن از طریق درگاه زیر تاق گنبدی صورت می‌گیرد. سردر ورودی کلیسا دارای گنبد رک هرمی با روکش شیروانی است و ناقوس کلیسا نیز در این محل واقع شده است.
کلیسای هوانس مقدس یکی از جاذبه های گردشگری مرند
۳. آتشکده مانداگارنا
منطقه مرندباستانی حداقل دارای چهار واحد آتشکده بزرگ بوده است بنام های آتشکده مانداگارنا در شمال شهر مرند و آتشکده ی گرگر (در وسط شهر گرگر) و آتشکده ی مزگید (تپه گوگرد) در ۴۴ کیلومتری مرند در نزدیکی جاده گلین قیه و آتشکده ی مركيد واقع در شمال روستاي ديزج حسين بيك و شرق مركيد. این آتشکده های باستانی اغلب پس از فتح منطقه بدست سپاهیان اسلام تخریب و باقیمانده آن به عنوان کول تپه (تپه خاکستری) مشهور گردیده است. (البته به نظر صاحبنظران کول تپه ها در اصل مکان های آتشکده نیستند بلکه بازماندۀ خاکستر سوزانیدن اجساد مردگان بومیان هستندکه با آمدن دین زرتشت سوزانیدن اجساد نهی و ملغی گردیده است).
تصویری از آتشکده مانداگارنا در فصل زمستان
۴. غار دوگیجان
اين غار، که از نوع غارهاى استلاکتيت است، در شرق شهر مرند قرار دارد و راه دسترسى به آن سواره‌رو مى‌باشد. دوگیجان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی درقسمت شرقی حومه شهرستان مرند واقع شده که پس از گذشتن ار روستای ارد کلو و بناب جدید و زرقان به این روستا می رسیم. مابین روستای زرقان و دوگیجان کوه مرتفعی است به نام مقاطقع که غار در این کوه واقع شده است. دهانه غار به عرض ۵.۳ متر است. غار به فاصله حدود ۶ کیلو متری شرق روستا واقع شده که از دو مسیر مالرو می شود به آن رسید. ورود به غار بصورت تقریبا عمودی از سوراخی که میبایست بصورت تک تک وارد آن شد میسر است.
تصویری از داخل غار دوگیجان مرند
۵. کاروانسرای شاه عباسی مرند
این کاروانسرا که به جهت واقع شدن در نزدیکی مرند به این نام موسوم گشته‌است. قطعاً در اصل نام دیگری داشته‌است کاروانسرای مذکور در ۲۳ کیلومتری مرند و در سر راه جلفا و در دشت الکی واقع شده‌است تاریخ بنای این کاروانسرا (به سال ۷۳۱ هجری قمری و عهد ابوسعید بهادرخان) نسبت داده شده‌است فعلاً جز تلی خاک آثاری از آن باقی نمانده‌است این کاروانسرا (یکی از باشکوهترین بناهای زمان خود بوده و شاید هم قلعه یا مقر حکومتی شخص با نفوذی بوده‌است گروهی به جهت نزدیکی نام محل به نام هلاکوه ایلخان مغول ساختمان این بنا را به هلاکو نسبت می‌دهند چرا که الکی گاهی هلاکو خوانده می‌شود.
تا چندین سال پیش سردر کاروانسرا که طاق روی آن خراب شده بود نمایان بود که ارتفاع آن به ۹ متر می‌رسید. صفحه خارجی آن از نیم ستون زاویه کتیبه‌ای به عرض ۲۵ سانتی‌متر شروع می‌شده که به حروف کوفی نوشته شده بود این حروف از سفال بدون لعاب در زمینة کاشی آبی روشن نوشته شده بود.
کاروانسرای شاه عباسی مرند
۶. کلیسای موجومبار
کلیسای موجومبار یا سنت هریپ سیمه St.Herepsime در دره سرسبز ساری چای، در حدود ۳۵ کیلومتری شمال تبریز و حدود ۳۹ کیلومتری مرند در دره سرسبز ساری چای در آبادی موجومبار که تابع رودقات شهرستان مرند است قرار دارد. نام این کلیسا شاید از نام هریپسیمه، دختر آشوت باگرادونی، پادشاه ارمنستان گرفته شده است که در ۸۷۵ م به درخواست زاکاریا زاگستی، جاثلیق ارمنی ها، امیران ارمنی او را به پادشاهی ارمنستان برگزیدند.زیر بنای کلیسا موجومبار ۲۳*۱۳ متر و به ارتفاع آن ۸ متر با سقف شیروانی است که روی آن را خاک و شن پوشانده است.
تمامی بنا به سنگ لاشه ساخته شده و ورودی بنا در ضلع جنوبی و غربی کلیسا قرار دارد. تالار کلیسا روی چهار ستون قرار گرفته و محراب کلیسا به شکل نیم دایره در ضلع شرقی و وسط دو اتاق کوچک ساخته شده است. شش نورگیر در بالای دیوارهای غربی و شرقی و دیوار جنوبی و یکی نیز در سقف کلیسا به فضای محوطه بزرگ داخلی بنا، نور ملایمی می بخشد.
درباره تاریخ ساختمان کلیسا نظریه های گوناگونی ابراز شده است و پژوهشگران تاریخ ساختمان آن را سده نهم تا سیزدهم میلادی دانسته اند. نصرت الله مشکوتی، نویسنده کتاب فهرست بناهای تاریخی و مکان های باستانی ایران، تاریخ بنای ساختمان اصلی کلیسا را سده نهم میلادی دانسته است اما پژوهشگران دیگر تاریخ ساختمان آن را دوران ایلخانی؛ یعنی، سده سیزدهم ـ چهاردهم میلادی می دانند.
کلیسای موجومبار یکی از جاذبه های گردشگری مرند
۷. آبگرم صوفیان
چشمه آب معدنی صوفیان در ۵ کیلومتری جاده صوفیان به مرند و در ۳۰۰ متری جنوب خاوری جاده از زمین خارج می شود. در اطراف چشمه نهشته های متورق تراورتن به مقدار زیاد تشکیل شده است. در آب این چشمه میزان کلرور سدیم زیاد می باشد.به عبارت دیگر در ارتفاعات سمت چپ جاده، کنار یک تپه از چند محل آب گازدار از زمین خارج می شود و در دو دامنه تپه جریان می یابد.
یکی از این مظهرها که از همه بزرگ تر است یک حوضچه طبیعی به وجود آورده است.آبدهی چشمه کم است و در دامنه های تپه به تدریج به زمین فرو می رود. آب این چشمه از نوع آب های معدنی هیپرکلروره و بیکربناته مخلوط و سولفاته کلسیک گازدار و آهن دار سرد است که حدود ۵.۷۳ گرم در لیتر کلرور سدیم دارد. مزه آب بسیار شور، حرارت آن ۱۶ درجه سانتیگراد و ارتفاع محل از سطح دریا ۱۴۶۰ متر است.
آبگرم صوفیان یکی از جاذبه های گردشگری مرند
پیشنهاد ستاره
