ستاره | سرویس سلامت – شاید در نگاه اول استفاده از داروهای آرامبخشی همچون تالیدومید بیضرر باشد اما اینطور نیست و هر دارویی اگر در زمان نامناسبی مصرف شود میتواند عوارض جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. با هم نگاهی به داروی تالیدومید و عوارض احتمالی آن میپردازیم.
تالیدومید چیست؟
تالیدومید (Thalidomide) دارویی آرامبخش است اما مصرف آن در دوره آبستنی به نقص عضو شدید کودک منجر میشود. این دارو بدون بررسی کافی وارد بازار شد و با مشاهده نقائص مادرزادیِ شدید در کودکانی که مادرانشان در دوران حاملگی از این دارو استفاده کرده بودند مصرف آن ممنوع شد. بر همین اساس از ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۱ رایج بود و در آن سال فروش آن متوقف شد. بنابراین توجه داشته باشید که داروی خطرناکی بوده و باید حین حمل و نقل و از بین بردن با احتیاط رفتار کرد.
چنانچه به منظور کنترل خشم و یا رسیدن به آرامش مخصوصا در دوران باداری قصد داشتید از این دارو استفاده کنید بهتر است دست نگهدارید و با روشهای بیخطر و تکنیکهای آسان و موثر در این زمینه آشنا شوید. ستاره به این منظور لینکهای “راهکارهایی برای مدیریت خشم و کنترل عصبانیت” و “آرامش در بارداری (تکنیک های دست یابی به آرامش در بارداری)” را پیشنهاد میکند.
موارد مصرف، عوارض و تداخل دارویی:
موارد مصرف |
درمان مولتپل میلوما درمان اولیه و نگهدارنده تظاهرات پوستی اریتم ندوزوم لپروزوم درمان بیماری کرون راجعه آفت دهانی مكرر درمان بیماری مزمن پیوند علیه میزبان درمان ماکرو گلوبینمی والدنشترم |
عوارض | بیقراری، ضعف، سرگیجه، خوابآلودگی، تب، سردرد، بیخوابی، بیحالی، یبوست، افت فشار خون، دردهای شکمی، بی اشتهایی، اسهال، خشکی دهان، نفخ، ناتوانی جنسی، درد کمر و گردن، |
تداخل دارویی |
باربیتوراتها، كلرپرومازین، رزرپین، دگزامتازون |
مقدار و نحوه مصرف
- مالتیپل میلوما تازه تشخیص داده شده برای بزرگسالان: ۲۰۰ میلیگرم خوراكی روزانه همراه با آب كافی، یک ساعت بعد از شام و ترجیحا قبل از خواب مصرف شود. دگزامتازون خوراكی به میزان ۴۰ میلیگرم روزانه در روزهای ۱ تا ۴، ۹ تا ۱۲، ۱۷ تا ۲۰ به كار رود. دوره درمانی هر ۲۸ روز یک بار تكرار شود.
- درمان حاد اریتم ندوزوم لپرزوم (ENL) متوسط – شدید برای بزرگسالان و كودكان بزرگتر از ۱۲ سال: مقدار ۳۰۰-۱۰۰ میلیگرم خوراكی، روزانه قبل از خواب تجویز شود. اگر وزن بیمار كمتر از ۵۰ كیلوگرم است با دوزهای كمتر (mg 100) درمان شروع شود.
- درمان نگهدارنده جهت پیشگیری و مهار عوارض جلدی ENL برای بزرگسالان و كودكان بزرگتر از ۱۲ سال: تا ۴۰۰ میلیگرم خوراكی روزانه قبل از خواب یا در دوزهای تقسیم شده مصرف گردد. حداقل یک ساعت بعد از غذا تجویز شود.
- آفت دهانی مكرر برای بزرگسالان: برای درمان این عارضه میزان ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیگرم خوراكی روزانه مصرف میشود. گاهی موارد دوزهای بالاتر تا ۶۰۰ میلیگرم مورد نیاز است.
- بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD) برای بزرگسالان: مقدار ۱۶۰۰-۸۰۰ میلیگرم خوراكی روزانه تجویز میشود.
نکاتی که در ارتباط با مصرف این دارو باید بدانید
- مصرف این دارو در بیماران قلبی با احتیاط باید به كار رود.
- به دلیل ایجاد اثر آرامبخشی، انجام فعالیتهایی كه نیاز به هوشیاری بالا دارند با احتیاط انجام شود.
- توجه کنید که روشهای پیشگیری از بارداری باید ۴ هفته قبل از درمان شروع شده و حین درمان و تا ۴ هفته بعد از قطع دارو ادامه یابد.
- در صورت بروز حاملگی بلافاصله مصرف دارو قطع شود.
- با توجه به احتمال سرگیجه و افت فشارخون وضعیتی ناشی از این دارو، وضعیت خود را از حالت خوابیده به ایستاده به آهستگی تغییر دهید.
- دارو را موقع خواب حداقل یک ساعت بعد از شام و با یک لیوان آب مصرف كنید.
- دارو باعث واكنشهای حساسیتی میشود. هرگونه بثورات جلدی، تب، طپش قلب، افت فشارخون یا دیگر عوارض را به پزشک خود اطلاع دهید.
- ترشح دارو در شیر مشخص نیست. بهتر است در حین شیردهی مصرف دارو در این دوران قطع شود.
مراقبتها و توصیههای پرستاری
– در بیماران مبتلا به ایدز با احتیاط به كار رود، چون دارو تعداد ویروسها را افزایش میدهد.
– به دلیل اثرات تراتوژن دارو، هیچگونه اهداء خون یا اسپرم ضمن درمان با این دارو جایز نیست.