حرز امام رضا چیست و در چه مواقعی خوانده می‌شود؟

ستاره | سرویس مذهبی _  حرزهای گوناگونی در کتب مختلف روایت شده اند که برخی از آنها سند محکمی ندارند و برخی دیگر مستند هستند. شاید تاکنون اسم حرز امام رضا به گوشتان خورده باشد. این حرز را می‌توان یکی از عجایب امام هشتم دانست که در کتاب سید بن طاووس بیان شده است. در این مطلب ضمن معرفی این دعا، سندیت و خواص آن را بررسی خواهیم کرد.

سند این حرز، کتاب “مهج‌الدعوات و منهج‌العبادات” از “سید بن طاووس” است. سید بن طاووس این حرز را همراه با روایتی از زبان “یاسر” خادم مامون (خلیفه عباسی)، نقل می‌کند. ماجرا از این قرار است که امام رضا (ع) در قصر “حمید بن قحطبه” ساکن بودند. ایشان روزی قصد استحمام می‌کنند و پس از وارد شدن به حمام، لباس‌های خود را برای شستشو به کنیزی می‌سپارند.

زمانی‌که کنیز قصد شستن لباس‌ها را می‌کند، متوجه تکه کاغذی درون پیراهن امام رضا می‌شود. تکه کاغذ را برمی‌دارد و به حمید می‌دهد و می‌گوید این تکه کاغذ در لباس امام رضا بود، به ایشان پس بده. حمید از امام رضا می‌پرسد که: سرور من، این کاغذ چیست و به چه سبب در گریبان شما بوده‌است؟ امام می‌فرمایند: این کاغذ، تعویذی (تعویذ به معنای دعای دوری از چشم‌زخم و بلا) است که هر کس آن را در گریبان خود نگه دارد، خطر‌ها از او دفع خواهد شد و آن شخص از شر شیطان رجیم در امان خواهد بود. سپس امام، این تعویذ را برای حمید می‌خوانند.

متن حرز امام رضا همراه با ترجمه آن، به شرح زیر است:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان
بِسْمِ اللهِ اِنّى اَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْکَ اِنْ کُنْتَ تَقِیّاً اَوْ غَیْرَ تَقِىٍّ
به نام خدا، من از تو به خداى رحمن پناه مى‏برم اگر پرهیزگار باشى، یا غیر پرهیزگار
اَخَذْتُ بِاللهِ السَّمیعِ الْبَصیرِ عَلى سَمْعِکَ وَ بَصَرِکَ لا سُلْطانَ لَکَ عَلَىَّ وَ لا عَلى سَمْعى
بستم به خدا شنواى بینا گوش و دیده‏ات را، تو را تسلّطى بر من نیست و نه‏ بر گوشم

وَلا عَلى بَصَرى وَلاعَلى شَعْرى وَلاعَلى بَشَرى وَلا عَلى لَحْمى وَلا عَلى دَمى وَلا عَلى مُخّى
و نه بر چشمم، و نه بر مویم، و نه بر پوستم، و نه بر گوشتم، و نه بر خونم، و نه بر روانم
وَلا عَلى عَصَبى وَلا عَلى عِظامى وَلاعَلى مالى وَ لا عَلى ما رَزَقَنى رَبّى
و نه بر عصبم، و نه بر استخوانم، و نه بر دارایى‏ام، و نه بر آنچه پروردگارم‏ نصیبم نموده
سَتَرْتُ بَیْنى وَ بَیْنَکَ بِسِتْرِ النُّبُوَّةِ الَّذِى اسْتَتَرَ اَنْبِیآءُ اللهِ بِهِ مِنْ سَطَواتِ الْجَبابِرَةِ وَالْفَراعِنَةِ
پوشاندم بین خود و بین تو را به پوشش نبوّت، که پیامبران خود را به آن پوشاندند از حملات گردنکشان‏ و فرعون‌ها

جَبْرَئیلُ عَنْ یَمینى وَ میکائیلُ عَنْ یَسارى وَ اِسْرافیلُ عَنْ وَرآئى وَ مَحَمَّدٌ صَلّىَ اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ اَمامى
جبرئیل از جانب راستم، و میکائیل از چپم، و اسرافیل از پشت سرم، و محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) از پیش رویم
وَاللهُ مُطَّلِعٌ عَلَىَّ یَمْنَعُکَ مِنّى وَ یَمْنَعُ الشَّیْطانَ مِنّى اَللّهُمَّ لا یَغْلِبْ جَهْلُهُ اَناتَکَ
خدا آگاه بر من است، تو را از من باز مى‏دارد، شیطان را از من باز مى‏دارد، خدایا نادانى‏اش بر بردبارى‏ات غلبه نمى‏کند
اَنْ یَسْتَفِزَّنى وَ یَسْتَخِفَّنى اَللّهُمَّ اِلَیْکَ الْتَجَاْتُ اَللّهُمَّ اِلَیْکَ الْتَجَاْتُ اَللّهُمَّ اِلَیْکَ الْتَجَاْتُ»
تا آرامشم را برهم زند، و سبکم شمارد، خدایا پناهنده به تو شدم، خدایا پناهنده به تو شدم، خداى پناهنده به تو شدم.

در حاشیه این حرز، روایتی از تاثیر شگفت‌انگیز آن وجود دارد که توسط یکی از نزدیک‌ترین یاران امام رضا نقل شده‌است. “اباصلت هروی” نقل می‌کند: روزی در منزل مولایم امام رضا (ع) نشسته بودم که ناگاه فرستاده‌ای به در سرای امام آمد و ایشان را مطلع کرد که مامون (خلیفه وقت)، با امام کاری دارد. امام رو به من کرد و گفت: “اباصلت، مامون در چنین وقتی من را احضار نمی‌کند مگر که کار قصد شر پنهانی داشته‌باشد، ولی به خدا قسم به سبب این کلمات که از جدم رسول اکرم (ص) به من رسیده‌است، نمی‌تواند کمترین آسیبی به من برساند. “

همراه امام به قصر مامون رفتیم. وقتی‌که امام در مقابل مامون قرار گرفت و مامون به او خیره شد، امام تمام حرز را زیر لب زمزمه کرد. ناگهان مامون گفت: یا ابو الحسن، امر کرده‌ام که صدهزار درهم به شما تقدیم کنند و هر حاجتی داری بگو تا برآورده کنم. زمانی‌که امام به سرای خود بازگشتند، مامون گفت: ” من اراده کردم و خدا نیز اراده کرده‌است، و آنچه خدا اراده کرده بهتر بوده. “

همانطور که اشاره شد، حرز امام رضا از جمله حرزهایی است که سند معتبر دارد. این دعا که در کتاب سید بن طاووس نقل شده برای دفع بلا و چشم زخم کارآمد خواهد بود. یکی دیگر از دعاهای موثر برای دفع بلا، دعای نقل شده از امام جواد است؛ به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم خواندن حرز امام جواد (ع) را در هنگام سختی‌ها فراموش نکنید. در پایان، مشتاق دریافت نظرات و دیدگاه‌های شما از طریق بخش “نظرات و پرسش ها” هستیم…