فرق حوزه با حوضه؛ مفهوم و کاربرد هر کدام

ستاره | سرویس فرهنگ و هنر – حوزه یا حوضه؟ ثواب یا صواب؟ این کلمات جزء کلمات هم آوا هستند. کلمات هم آوا با تلفظ یکسان، در معنا و نگارش با هم تفاوت دارند. البته استثناء‌هایی هم وجود دارد که بعضی از کلمات هم آوا، در نگارش هم یکسان هستند. تنها راهی که باعث می‌شود اشتباه گرفتن این نوع کلمات را به حداقل برسانیم، این بوده که با معنی این نوع کلمات به خوبی آشنا باشیم. در ادامه به معنای دو کلمه حوزه و حوضه و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم.

فرق حوزه با حوضه

برای درک بهتر تفاوت این دو کلمه، ابتدا معنای هر کدام را به تفصیل توضیح داده و در آخر چند مثال کاربردی از آن‌ها می‌آوریم.

مفهوم حوزه

حوزه (Range , Territory , Extent , Erea ,Domain , Realm) در لغت به معنای ناحیه، طرف، سمت، سو، جانب، طبیعت، میان ممالک، مکتب، مدرسه است. این کلمه معنای مفهومی غیر فیزیکی داشته و حد و مرز نامشخصی دارد که نمی‌توان محدوده جغرافیایی خاصی برای آن در نظر گرفت. البته حوزه گاهی دارای مفهوم جغرافیایی نیز می‌گیرد و گاهی به مفهوم سازمان و بخش است؛ مانند حوزه نظام وظیفه. باید به این نکته هم توجه کرد که گستره معنایی این کلمه با قرار گرفتن کنار هر کلمه دیگر تغییر می‌کند.

به طور مثال کلمه حوزه انتخابی را در نظر بگیرید؛ بر اساس تعریف هر یک از سیاست‌گذاران و کاندیدا‌های انتخاباتی، این کلمه مرزبندی مختلفی را نشان می‌دهد. یعنی در سطح یک شهر بعضی از کاندیدا‌ها ده حوزه برای خود را دارند، در حالی که ممکن است بقیه کاندیدا‌ها حوزه‌هایی بیشتر یا کمتر داشته باشند. با در نظر گرفتن عدم توازن در تعداد حوزه‌ها برای هر کاندیدا، گستره و محدوده عملکرد هر یک از حوزه‌های انتخاباتی باهم متفاوت بوده و مرز آن قراردادی است.

چند مثال از کلمه حوزه

معنای حوضه

حوضه (Basin) در لغت به معنای ناحیه‌ای بوده که از آب یک رودخانه نشأت می‌گیرد؛ یعنی ناحیه یا منطقه‌ای که آب‌های رودخانه در آن جاری است.
حوضه مفهومی فیزیکی داشته، دارای طول و جغرافیاست که می‌توان از روی نقشه محدوده آن را مشخص کرد. جالب است بدانید که این کلمه تنها در فارسی استفاده می‌شود و تاکنون در هیچ متن عربی دیده نشده‌است.

برای مثال، فرض کنید می‌خواهید درخت توتی را بتکانید و برای جمع کردن توت‌ها یک پارچه بزرگ زیر درخت توت می‌گیرید. اگر پارچه را قسمتی از زمین تصور کنید، توت‌هایی که روی پارچه می‌افتند به خاطر سراشیب بودن پارچه داخل گودی پارچه جمع می‌شوند که این گودی را می‌توان برکه‌ها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها و … تصور کرد؛ اگر یک طرف پارچه را داخل یک ظرف قرار دهیم و تا توت‌ها در آن ریخته شود به مفهوم دیگری از حوضه می‌رسیم که حوضه اول، حوضه بسته و حوضه دوم را حوضه باز می‌نامند.

چند مثال از کلمه حوضه