علت افتادگی پلک چشم و راه های درمان

ستاره | سرویس سلامت – به افتادگی پلک فوقانی چشم (می‌تواند خفیف بوده یا اینکه کل مردمک چشم را پوشانده باشد) به اصطلاح افتادگی پلک یا پتوز (ptosis patient) گفته می‌شود. این عارضه می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کرده، در برخی موارد دید طبیعی را محدود کند و یا حتی به طور کامل آن‌را مختل نماید.

 

 

انواع افتادگی پلک چشم

افتادگی به طور مادرزادی: پتوز مادرزادی به معنای افتادگی چشم در بدو تولد می‌باشد. این عارضه اغلب در اثر وجود نقص در شکل گیری عضله بالابرنده پلک فوقانی (عضله لواتور) بروز می‌کند و شایع‌ترین علامت آن در کودکان، همان افتادگی پلک می‌باشد. از علائم دیگر آن می‌توان به عدم تقارن چین پلک فوقانی چشم اشاره کرد. کودکان مبتلا به این عارضه ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند یا ابروها را به سمت بالا بکشند تا از هر دوچشم استفاده کنند. کودکانی که این عارضه در آن‌ها وجود دارد بعضا نیازمند درمان فوری می‌باشند. این عارضه معمولاً با گذشت زمان بهبود نمی‌یابد و می‌تواند با اختلالات زیر در کودکان همراه باشد:

• آمبلیوپی یا تنبلی چشم (این عارضه به سه علت می‌تواند باعث تنبلی چشم شود: ۱- انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید، ۲- ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن، ۳- بروز انحراف چشم که این انحراف می‌تواند در اثر وجود پتوز مخفی شده و منجر به تنبلی چشم شود.)
• اختلال حرکات چشمی
• بیماری‌های عضلانی
• تومورهای پلک یا سایر تومورها
• اختلالات عصبی
• عیوب انکساری (تمام کودکان دارای پتوز باید از نظر تنبلی چشم، عیوب انکساری و سایر بیماری‌های چشم مورد بررسی قرار گیرند)
• افتادگی پلک چشم در بزرگسالان: این عارضه در اغلب موارد به علت کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور (عضله بالابرنده پلک فوقانی) در بزرگسالان بروز می‌کند. علت بروز این بیمای می‌تواند موارد زیر باشد:

• افزایش سن
• انجام جراحی‌های چشمی همانند جراحی آب مروارید
• ضربه به چشم
• دیابت
• سندرم هورنر (سندرم هورنر به معنای قطع اعصاب سمپاتیک چشم است.)
• فلج فیبرهای عصبی پلک‌ها
• بیماری‌های عصبی-عضلانی همانند تحلیل و فساد عضلانی
• تومورهای حدقه که بر روی عضله بالابرنده پلک چشم یا عصب آن تاثیر می‌گذارد
• تومور مغزی

در دسته بندی دیگر این بیماری به انواع زیر تقسیم بندی می‌شود:

• پتوز نوروژنیک (Neurogenic ptosis): در این نوع از بیماری اعصاب متصل به عضلات تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
• پتوز میوژنیک (Myogenic ptosis): در این وضعیت مشکلی در عضله‌ای که پلک چشم را بالا می‌برد ایجاد شده است.
• پتوز آپونوروتیک: در این حالت تاندونی که مسئول بالا بردن پلک می‌باشد، کشیده و ضعیف شده است.
• پتوز مکانیکال (Mechanical ptosis): در این نوع از افتادگی پلک چشم، وزن پلک بسیار سنگین‌تر از حالتی است که عضلات بالابرنده بتوانند آن‌را بلند کنند.
• پتوز نوروتوکسیک (Neurotoxic ptosis)
  

 

راه های درمان افتادگی پلک چشم

پتوزهای مادرزادی اغلب با جراحی درمان می‌شود؛ با این حال در موراد خفیف تا متوسط این بیماری لزومی به انجام جراحی در سنین پایین نیست و انتخاب روش درمانی مناسب بر اساس موارد زیر انجام می‌گیرد:

• سن کودک
• وجود این بیماری در یک یا هر دو پلک
• شدت پتوز
• قدرت عضلات بالا برنده و پایین آورنده پلک
• وضعیت حرکات چشمی

 

 

پتوز در بزرگسالان در اغلب موارد با جراحی درمان می‌شود. در برخی موارد نیز از انواع خاصی از لنزهای تماسی قرنیه استفاده می‌شود. انتخاب روش جراحی بر اساس شدت پتوز و سایر یافته‌های بالینی انجام می‌گیرد. در نظر داشته باشید که معاینه دقیق چشم و ساختمان‌های اطراف چشم مثل غدد اشكی، پمپ اشكی، مجرای اشکی، عملكرد عضلات و بینائی، قبل از انجام عمل جراحی و سایر روش‌های درمانی لازم و ضروری است. جراحی‌هایی که در این خصوص انجام می‌گیرند شامل موارد زیر می‌باشد:

• برش عضله لواتور (Levator resection)
• برداشت عضله مولر (Müller muscle resection)
• Frontalis sling operation

از عوارض جراحی پتوز می‌توان به عفونت، خونریزی و کاهش بینایی اشاره کرد. با این وجود بروز این عوارض بسیار کم است. در اغلب موارد بعد از جراحی در نگاه به پایین پلک عمل شده نسبت به طرف مقابل مختصری بالاتر قرار می‌گیرد و شب‌ها مختصری باز می‌ماند که این دو عارضه مشکل آفرین نیستند. گاه ممکن است بیش از یک بار عمل جراحی لازم باشد.

سایر روش های درمان افتادگی پلک چشم به شرح زیر می‌باشد:

تزریق بوتاکس: برای اینکه بفهمید به بوتاکس نیاز دارید یا نه، انگشت سبابه‌ خود را بالای ابرو قرار داده و به آرامی بالا بکشید. اگر تغییری در آن مشاهده کردید تزریق مقداری بوتاکس بالای خط ابروی‌تان برای درمان این بیماری می‌تواند مفید باشد. هزینه بوتاکس برای درمان افتادگی پلک چشم بر اساس شدت افتادگی و استفاده از تعداد واحدهای لازم برای این کار (انتظار استفاده از ۱۰ تا ۱۵ واحد برای هر چشم را داشته باشید) تعیین می‌شود. این روش نقاهتی ندارد و معمولا ۳ تا ۵ روز طول می‌کشد تا بتوانید تأثیر آن را به طور کامل ببینید.

استفاده از فیلر پوستی: در این روش یک فیلر پوستی مثل جوویدرم یا رستیلین زیر پوست‌تان (دقیقاً پشت ابرو) تزریق خواهد شد تا به ابروی‌تان بعد داده و باعث می‌شود پلک بالایی‌تان کمتر افتاده به نظر برسد. گزینه دیگر در این روش تزریق کمی فیلر در ناحیه شقیقه است که پلک‌های‌تان را از گوشه‌های بیرونی می‌کشد. بسته به اینکه در چه مرحله‌ای از بالا رفتن سن باشید، تزریق در یکی از این نواحی یا هر دوی آن‌ها می‌تواند راه‌حل ایده‌آلی برای افتادگی پلک چشم باشد.

هایفو: در این روش با تاباندن امواج فراصوت بر روی پیشانی شما، تولید کلاژن (کلاژن پروتئینی است که وظیفه آن استحکام، رطوبت و نرمی پوست می‌باشد.) در ناحیه پلک شما افزایش می‌یابد و به بهبود وضعیت شما کمک می‌کند.

استفاده از لیزر

استفاده از پد چشمی: برای این کار چشم سالم خود را با پد مخصوص می‌پوشانید؛ این کار باعث می‌شود چشم دیگر به انجام کار دو برابر بپردازد. این موضوع تمرکز و حرکت عضله پلک را افزایش می‌دهد و به عضله ضعیف شده کمک می‌کند قوی‌تر شود. با قوی شدن عضله موجود در پلک، در نهایت پلک قدرت کافی برای نگه داشتن پوست اضافی را در جای خودش بالای چشم خواهد داشت و بنابراین دیدتان را مسدود نخواهد کرد.

استفاده از سفیده تخم مرغ: اگرچه استفاده از سفیده تخم مرغ درمان دائمی نیست، ولی استفاده از آن می‌تواند برای مدت کوتاهی افتادگی پلک چشم را کاهش دهد. برای این کار از یک گوش پاک کن برای گذاشتن مقدار کمی سفیده تخم مرغ روی بخش میانی پلک بالای خود استفاده کنید و تا زمانی که سفیده تخم مرغ خشک می‌شود چشمان‌تان را بسته نگه دارید. همینطور که سفیده‌های تخم مرغ خشک می‎شوند پوست شما را نیز سفت می‌کنند، که این امر باعث می‌شود پلک‌تان کمتر افتاده به نظر آید.

 

منابع: ویکی پدیا، نمناک، کلینیک زیبایی ایران