خواص گیاه آقطی چیست؟

ستاره | سرویس خواص شناسی – گیاه دارویی آقطی سیاه از گیاهان بومی کشورمان است که در مناطقی از ایران با نام‌های “انگور کولی” و “خمان کبیر” نیز شناخته می‌شود. خواص درمانی گیاه آقطی بسیار گسترده بوده و استفاده از گل، برگ و پوست داخلی ساقه این گیاه در طب سنتی رایج بوده است. امروزه از عصاره این گیاه، در صنعت لوازم آرایشی استفاده فراوان می‌شود و یکی از محصولات اصلی برای شستشوی صورت و پاک کردن آرایش است. همچنین در صنایع غذایی از شکوفه‌ها و میوه‌های این گیاه، شربت، سرکه، مربا، ژله و نوشابه تهیه می‌شود. برای آشنایی بیشتر با خواص گیاه اقطی در درمان بیماری‌ها و طریقه مصرف آن تا انتها با ما همراه باشید.

خواص گیاه آقطی (طبیعت و فواید درمانی)

طبیعت آقطی سیاه، سرد و خشک است. برخی از مهم‌ترین خواص آقطی عبارتند از:

• یکی از مهم‌ترین خواص گیاه آقطی، استفاده از عصاره این گیاه برای شستن پوست صورت و پاک کردن آرایش است و به ویژه به افرادی که دارای پوست حساس هستند، توصیه می‌شود.
• ماسک صورت آقطی برای شادابی پوست و از بین بردن لکه‌ها و کک و مک صورت بسیار مفید است و به رفع چین و چروک و جوان ماندن پوست نیز کمک می‌کند. همچنین جوشانده این گیاه برای التیام سریعتر زخم‌ها مفید است.
• عصاره ریشه گیاه آقطی برای درمان شکستگی استخوان و جوش خوردن سریعتر آن مفید است.
• آقطی در افزایش شیر مادر شیرده موثر است. همچنین درمان کننده خوبی برای بیماری استسقاء است و آب اضافی را از بدن و از بین نسوج خارج می‌کند.
• کمک به درمان نقرس، سنگ کلیه و درمان بیماری‌های دستگاه تنفسی نظیر سرماخوردگی و گریپ، از خواص گیاه آقطی در طب سنتی است.
• مصرف میوه آقطی سیاه و مالیدن شیره این میوه درمان موثری برای رفع سفید موهاست و باعث تقویت و افزایش رشد موها می‌شود.
• استفاده از بخور گل‌های آقطی سیاه برای درمان بیماری سل مفید است و به دفع اخلاط چسبناک از گلو کمک می‌کند.
• برطرف کردن درد و التیام بواسیر، از دیگر خواص گیاه آقطی است. به این منظور، برگ‌های تازه‌ این گیاه را له یا از آن پماد تهیه کنید و روی قسمت دردناک بگذارید.
• از دیگر خواص گیاه آقطی در طب سنتی، استفاده از آب جوشانده گل‌های این گیاه برای درمان ورم چشم است.
• مصرف میوه اقطی یکی از بهترین درمان‌ها برای پیشگیری و درمان یبوست است. میوه آقطی سیاه خاصیت ملین، مسهل و ادرارآور دارد و برای افراد سالخورده و کسانی که دچار اتقباضات ضعیف روده‌ای هستند، مفید است.
• استفاده از این گیاه، برای از بین بردن خارش بدن مفید است. به این منظور، پوست ساقه درخت آقطی را در روغن بجوشانید، سپس آن را صاف کنید و بگذارید سرد شود. این روغن را روی قسمت‌هایی که خارش دارد، بزنید.
• در طب سنتی از خواص گیاه آقطی و جوشانده گل‌های این گیاه برای درمان بیماری برونشیت  و ذات الجنب استفاده می‌شود.
• آقطی سرشار از ماده‌ای به نام سیتوکینین است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و برای درمان روماتیسم و درد مفاصل مفید است.

گیاه‌شناسی آقطی

گیاه آقطی، از تیره هفت کولان است و در شرایط مساعد آب و هوایی، به صورت درختچه‌ای تا ارتفاع ۱۰ متر رشد می‌کند و غالبا در کنار جاده‌ها، حاشیه‌ جنگل‌ها و در نواحی مرطوب و سایه‌دار استان‌های آذربایجان و همدان می‌روید. برگ‌های گیاه آقطی، به شکل بیضی و دندانه‌دار است. چنان‌چه برگ‌های گیاه را بشکنید و مالش دهید، بوی بدی از آن متصاعد خواهد شد. همه‌ قسمت های سبز گیاه، سمی است و گل‌های آن به رنگ سفید و خوشه‌ای هستند که در اواخر بهار ظاهر می‌شوند. میوه‌ آقطی سیاه مانند انگور است و به شکل گوشتی، ریز و به رنگ آبی سیر است. از گیاه آقطی به شکل جوشانده، دم کرده، شربت، شیره یا سرکه استفاده می‌شود.

مضرات آقطی (موارد احتیاطی و منع مصرف)

لازم به ذکر است همه اندام‌ها و بخشهای گیاه آقطی سمی است و در نحوه مصرف و تماس مستقیم با آن باید احتیاط کرد. زیاده‌روی در مصرف آقطی باعث ایجاد تهوع و در مواردی ورم روده می‌شود. توجه داشته باشید، طبیعت آقطی بسیار سرد است و از این رو افراد دارای مزاج سرد بایستی آن را همراه با عسل میل کنند.

برگرفته از: کتاب دائره المعارف گیاهان دارویی