علل عارضه پای پرانتزی و روشهای درمان آن (حرکت درمانی)

زانوی پرانتزی یا پای پرانتزی یا در اصطلاح علمی “ژنوواروم” نوعی نقص ظاهر فیزیکی پا‌ها است که به پرانتزی شدن زانو و قسمت ساق پا‌ها منتهی می‌شود. در این شرایط، زمانی که فرد می‌ایستد، و قوزک پا‌ها را کنار یکدیگر قرار می‌دهد، فاصله‌ی قابل توجهی بین زانو‌ها قابل مشاهده است. از آن جایی که پا‌ها شکل کمانی به خود می‌گیرند، اصطلاح پای پرانتزی به این بیماری اطلاق می‌شود.

به طور کلی موارد زیر از جمله علت‌های بیماری زانوی پرانتزی هستند:

به صورت کلی متناسب با علت بیماری و سن بیمار، روش‌های درمانی زیر برای بیماری زانوی پرانتزی تعریف شده‌اند:

بله، روش‌های متعددی برای اصلاح پای پرانتزی بزرگسالان وجود دارد. عمل جراحی، درمان دارویی، فیزیوتراپی، بستن محکم آنها، و حرکت درمانی از این جمله‌اند. اگر علت ایجاد پای پرانتزی بزرگسالان آرتروز زانو یا ساییدگی غضروف مفصل زانو باشد، مصرف دارویی و محکم بستن آن‌ها در درمان این بیماری موثر است. دارو‌های تجویز شده در این زمینه شامل دارو‌های ضد التهابی است که درد ناشی از عملکرد نامناسب غضروف را التیام می‌دهند. جراحی تعویض مفصل زانو، پیوند سلولی یا تعویض و ترمیم غضروف ساییده شده سایر روش‌های ارائه شده برای درمان پای پرانتزی بزرگسالان هستند.
اصلاح پای پرانتزی که به دلیل وجود تومور استخوانی بوجود آمده‌اند، به آزمایشات و درمان‌های تخصصی‌تر نیازمند است. این روش‌ها می‌تواند شامل ترکیبی از جراحی، لیزر درمانی و شیمی درمانی باشد. اگر عفونت‌های استخوانی مانند عفونت باکتریایی علت ایجاد پای پرانتزی باشد، درمان این بیماری با استفاده‌ی مدیریت شده از آنتی بیوتیک‌های قوی امکان پذیر است.
فیزیوتراپی یا درمان فیزیکی به تقویت عضلات پا کمک می‌کند، بنابراین اگر عارضه پای پرانتزی سریعا تشخیص داده شود، انجام حرکات و تمرینات فیزیوتراپی به پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک زیادی می‌کند. با این که بسیاری از حرکات ورزشی باعث اصلاح پا‌های پرانتزی بزرگسالان نمی‌شود، بعضی از تمرینات ورزشی مانند چند حرکت ساده یوگا به بهبود فیزیک بدن و کاهش احتمال کمانی شدن پا‌ها کمک می‌کند.

این مسئله طبیعی است که نوزادان متولد شده دارای پای پرانتزی باشند، چراکه موقعیت نوزاد در رحم علت تا شدن و کمانی شدن پاهاست. نوزاد متولد شده به چند هفته زمان نیاز دارد تا با کشیدگی کامل پا‌ها احساس راحتی کند؛ بنابراین پا‌های یک نوزاد در ابتدای دوران زندگی اش یک حالت خفیف کمانی شکل دارد. همزمان با رشد نوزاد و توانمندی برای ایستادن، پا‌های نوزاد پرانتزی به چشم می‌آیند. کودک برای حفظ تعادل و پایداری خود پا‌های خود را کمی از یکدیگر فاصله می‌دهد.

فاصله بین زانو‌های کودک زمانی به چشم می‌آید که راه رفتن و ایستادن را شروع می‌کند، اما پا‌ها به مرور زمان کشیده و صاف می‌شوند. بین سنین ۳ تا ۶ سالگی، بیشتر کودکان حالت کمانی پا‌های خود را از دست می‌دهند و پا‌های آن‌ها صاف و کشیده می‌شوند. این مسئله را باید بدانید که شکل پا‌های کودک تا سن ۸ سالگی تشکیل دهنده ظاهر پا‌های او در بزرگسالی است.

حال اگر کودک شما پس از گذشت سن ۳ سالگی هنوز حالت کمانی پا‌های خود را به صورت قابل توجه از دست نداد، یا در راه رفتن یا ایستادن با مشکل مواجه شد، توصیه می‌کنیم به دکتر متخصص مراجعه کنید. در برخی موارد دیگر، پا‌های پرانتزی در اثر کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفر در رژیم غذایی کودک ایجاد می‌شود. این بیماری به سندروم راشیتیسم یا نرمی استخوان نیز معروف است. در این بیماری احتمال خمیدگی زانو‌ها زیاد است. راشیتیسم در کودکان دچار سو تغذیه دیده می‌شود، اما احتمال بروز آن در بزرگسالان نیز وجود دارد.

همانطور که گفتیم کمانی بودن زانو‌ها در کودکان طبیعی است، اما اگر این حالت بعد از ۳ سالگی از بین نرفت، باید به دکتر مراجعه کرد. علت‌های مختلف بوجود آورنده زانوی پرانتزی به روش‌های درمانی متعدد و مختلفی نیازمند است. به صورت کلی روش یا ترکیبی از روش‌های زیر برای درمان پای پرانتزی کودکان استفاده می‌شود:

قسمت داخلی ران پای شما از تعداد زیادی عضله ساخته شده اند که با نام “عضلات نزدیک کننده” شناخته می‌شوند. مسئولیت این عضلات حفظ تعادل بدن است. اگر حرکات متمرکز بر این عضلات را به صورت متداول تمرین کنید، عضلات نزدیک کننده تقویت خواهند شد، و به مرور زمان، شکل پرانتزی پا‌ها اصلاح می‌شود.

یک توپ والیبال یا فوتبال را در میان پا‌های خود گذاشته و به دیوار تکیه دهید. دقت کنید که پا‌های شما باید ۲۵ سانتیمتر از دیوار فاصله داشته باشند. توپ را بین زانو‌های خود نگه دارید. سپس، بالاتنه را تا جایی پایین بیاورید که ران‌ها موازی با زمین شوند. برای ۳ ثانیه ژست ایجاد شده را حفظ کنید، سپس به حالت ابتدایی حرکت بازگردید. این جرکت اصلاحی را ۱ یا ۲ جلسه در هفته در ۳ ست ۱۲ تایی تمرین کنید. این نوع اسکات با به کار گرفتن عضلات نزدیک کننده که به پایداری کشاله ران و تقویت زانو کمک می‌کنند، تاثیر بسیار مثبتی بر اصلاح زانو‌های پرانتزی خواهند داشت.

شاید این نوع حرکت کمی ناشناخته و عجیب باشد، اما با تمرین متداول آن، عضلات حمایت کننده زانو را به خوبی به چالش خواهید کشید. همانند تصویر، یک توپ والیبال یا فوتبال را بین قوزک پا‌های خود گذاشته و قوزک پا‌ها را به مدت ۱۰ ثانیه به سمت یکدیگر فشار دهید. ۱۰ ثانیه فشار و ۱۰ ثانیه استراحت. این حرکت اصلاحی را به صورت روزانه تا جایی که می‌توانید تمرین کنید.

کمر خود را صاف نگه داشته و کف پا‌های خود را به همدیگر بچسبانید و حالت شرح داده شده در تصویر را به مدت ۳۰ ثانیه ایجاد کنید. سعی کنید بر کف پا‌ها فشار وارد کرده و همچنین زانو‌های خود را به زمین نزدیک کنید. با انجام متداول این حرکت اصلاحی، کشش محسوسی را در عضلات نزدیک کننده کشاله ران و در عضلات حمایت کننده زانو ایجاد می‌کنید. هدف از انجام این تمرین، افزایش انعطاف پذیری این عضلات است.

منابع: menshealth و beauty