ستاره | سرویس روانشناسی – بدن و حرکات ما نیز سخن میگویند و به طور ناخودآگاه به طرف مقابل ما پیامهایی را ارسال میکنند که میتواند در رابطه با فرد و واکنشها و قضاوتهای او تاثیر گذار باشد. آموزش زبان بدن به ما کمک میکند تا از این فرصت و توانایی برای انتقال بهتر نظر و احساسمان کمک بگیریم. در این مطلب به نکاتی در این زمینه اشاره میکنیم.
زبان بدن چیست؟
زبان بدن یا Body Language یکی از اجزای ارتباطات غیر کلامی است که در برقراری ارتباطات روزمره ما جایگاه بسیار پررنگی دارد. نحوه قرارگیری ما، حرکات بدن و دست به هنگام صحبت کردن، همه و همه در شکل دادن و تاثیرگذاری ارتباطات ما (علیالخصوص ارتباطات کلامی) نقش موثری دارند. زبان بدن یک ابزار فوقالعاده قوی است که میتواند حتی قبل از سخنرانیها و مذاکرات به ما کمک کند.
اشتباهات رایج در آموزش زبان بدن
۱- دست به سینه بودن گارد گرفتن است؟
- دست به سینه بودن ممکن است نشانه مقاومت در برابر گفتههای طرف مقابل باشد. اما تنها علت دست به سینه بودن نمیتواند مخالفت باشد. گومن توضیح میدهد که به تجربه دیده است که مخاطبانی که در ردیف اول یک سمینار حضور دارند، دست به سینه مینشینند. حتی نشستن روی یک صندلی که دستههای کناری ندارد یا اگر هم دارد، برای قرار گرفتن دست مناسب و ارگونومیک طراحی نشده، میتواند باعث شود که فرد، برای استراحت دادن به دستان خود، دست به سینه بنشیند. گاهی هم انسانها هنگامی که احساس میکنند دمای اتاق به صورت ناگهانی کاهش یافته یا اینکه میخواهند روی موضوعی خیلی خوب تمرکز کنند دست به سینه مینشینند.
- اما به خاطر داشته باشیم که آموزش زبان بدن به شکل نادرست باعث شده که دیگران در مورد دست به سینه نشستن شما، قضاوت نادرستی داشته باشند. اگر کسی روبروی شما دست به سینه نشست، این حرکت را به هیچ معنای خاصی تفسیر نکنید. اما به خاطر داشته باشید که ترجیحا دست به سینه ننشینید. چون طرف مقابل ممکن است مانند شما به صورت درست و حرفهای با زبان بدن آشنا نباشد.
۲- ارتباط چشمی زیاد یا کم؟
- با این که میتوان بدون داشتن ارتباط مدام چشمی نیز رابطه برقرار کرد اما فقدان آن باعث گذاشتن اثر منفی بر دیگران میشود. عدم ارتباط چشمی (زبان بدن چشم ها) پنهان کردن چیزی، عدم اعتماد به نفس و بیعلاقگی پیامهایی هستند که این زبان به دیگران میرساند. از طرف دیگر برقراری ارتباط چشمی نشان دهنده اعتماد به نفس، رهبری، قدرتمندی و هوشمندی شماست.
- اما در آموزش زبان بدن دقت کنید ارتباط چشمی بیش از حد باعث میشود طرف مقابل فکر کند شما پرخاشگر هستید. به طور متوسط آمریکاییها هفت تا ده ثانیه ارتباط چشمی برقرار میکنند. این میزان زمانی که در حال گوش کردن هستند بیشتر از زمانی است که صحبت میکنند.
- مورگان اشاره میکند که قطع کردن ارتباط چشمی در ارتباط و مذاکره خوب نیست. اما ارتباط چشمی باید کوتاه و در حد چند ثانیه باشد. این در حالی است که اکثر انسانها ارتباط چشمی را که کمی ادامه پیدا کند، مصداقی از رفتار تهاجمی میفهمند و عصبی میشوند. مسئله در برخورد با جنس مخالف از این هم دشوارتر است. چون بر اساس تحقیقات انجام شده جذب شدن یک نفر به جنس مخالف هم معمولا با طولانی شدن ارتباط چشمی آغاز میشود. به همین علت، طولانی شدن ارتباط چشمی عملا میتواند اضطراب طرف مقابل را به صورت جدی افزایش دهد.
- نحوه قطع این ارتباط نیز پیام خاصی میرساند. به پایین نگاه کردن نشان دهنده تسلیم و اطاعت پذیری است. درحالی که نگاه کردن به اطراف نشان دهنده اعتماد به نفس است.
۳- آیا زبان بدن دروغ را فاش میکند؟
- یک تصور نادرست در آموزش زبان بدن و کاربرد آن در مذاکره، تحلیل راستگویی و دروغگویی بر اساس حرکت چشم است. در کتابهای قدیمیتر چنین آمده است که انسانها وقتی دروغ میگویند چشم خود را به راست و وقتی که راست میگویند چشم خود را به چپ حرکت میدهند. مدتی بعد، در تحقیقات اینگونه مطرح شد که این در مورد اکثر انسانهاست اما در مورد همه نیست. برخی انسانها برعکس هستند. بنابراین اگر میخواهیم از چنین مسئلهای استفاده کنیم باید ابتدا چند سوال را که پاسخ آنها را میدانیم و طرف مقابل انگیزهای برای دروغگویی در مورد آنها ندارد بپرسیم تا ببینیم جهت حرکت راست و دروغ در چشم او چگونه است. به این سوالها سوالهای کالیبراسیون گفته میشود.
- باید به خاطر داشته باشیم که آنچه ما به عنوان نشانههای دروغ میشناسیم، نشانههای مواجهه بدن با شرایط استرس و گاه با شرایط ترس هستند. زبان بدن و نشانههای غیرکلامی برای تشخیص دروغ در بهترین حالت میتوانند به ما بگویند که فردی دچار ترس یا استرس شده است. حالا اگر من نشانههای دروغگویی را در همسر یا شریک عاطفیام دیدم، دو گزینه محتمل است:
- او به من دروغ گفته و الان میترسد و استرس دارد که من متوجه شوم.
- او به من دروغ نگفته و الان میترسد و استرس دارد که من قانع نشوم که او راست میگوید.
- مشکل وقتی جدی میشود که من و شما بر اساس این نشانههای غیرکلامی و زبان بدن طرف مقابل، احساس کنیم که طرف مقابل به ما دروغ میگوید. دیر یا زود رفتارهای تهاجمیتری از خود بروز خواهیم داد و این باعث میشود که استرس و ترس طرف مقابل بیشتر شده و با این سیستم، ما بیشتر از پیش به این قطعیت برسیم که او واقعا دروغ میگوید. در واقع ما باید تلاش کنیم آرامش به او بازگردد و استرساش کاهش پیدا کند.
چند نکته مهم در آموزش زبان بدن
اگر میخواهید زبان بدنتان مطابق با گفتههای تان باشد، نکات زیر را به خوبی در نظر بگیرید تا قربانی حالات نادرست بدنتان نشوید:
- قرار دادن دستها در کنار بدن و یا قرار دادن کف دستها رو به طرف مقابل نشان میدهد چیزی برای قایم کردن ندارید.
- با روی برگرداندن از کسی که با شما صحبت میکند این پیام را میدهید که راحت نیستید، به صحبت علاقهای ندارید و یا شاید به فرد مقابل اعتماد ندارید.
- با تکان دادن سرتان به فردی که صحبت میکند نشان دهید که به او گوش میدهید. این کار به طرف مقابل نشان میدهد که تمام حواس و توجه شما به اوست.
- تناقض میان کلمات و حالات صورتتان باعث میشود مردم به این شک کنند که شاید بخواهید از آنها سواستفاده کنید حتی اگر ندانند چگونه و چرا.
- حالت بد بدن میتواند نشان دهنده بی احترامی باشد. اگر خمیده بایستید بدنتان این حرف را به وضوح انتقال داده و نشان میدهد که حوصله شما سر رفته و یا دوست ندارید آن جا باشید.
- صاف ایستادن و شانهها را به عقب دادن نشان میدهد که شما قدرتمندید. در مقابل خمیده ایستادن شما را ضعیف نشان میدهد. خوب ایستادن باعث ایجاد احترام میشود و علاقه هر دو طرف را به مکالمه جلب میکند.
- نگاه کردن به ساعت در حالی که با کسی صحبت میکنید بیاحترامی و کمصبری شما نسبت به فرد مقابل را میرساند. با این کار نشان میدهید که برای رفتن عجله دارید و یا کارهای مهمتر از صحبت کردن دارید.
- با تکان دادن بیش از حد سرتان برای تایید، به طرف مقابل میفهمانید که چیزی را تایید و یا تظاهر به فهم میکنید که در واقع نمیفهمید.
- اگر هنگام صحبت، بیش از حد به فرد مقابل نزدیک شوید؛ نشان میدهید که از حریم شخصی چیزی نمیدانید و این کار باعث میشود مردم در کنار شما احساس راحتی نکنند.
در پایان، باید بگویم که پس از آموزش زبان بدن پیامهای مهمی را میتوان دید که از طریق زبان بدن و ارتباط غیرکلامی منتقل میشوند ولی این پیامها چندان قابل اتکا نیستند. شما می توانید مقاله آشنایی با مفاهیم زبان بدن را نیز در ستاره بخوانید.