سلام نماز از جمله واجبات غیر رکنی نماز است. بر اساس نظر اکثر مراجع تقلید گفتن عبارت «السلام علیکم» بعد از تشهد کفایت می‌کند و گفتن سایر قسمت‌های سلام نماز مستحب است.
ستاره | سرویس مذهبی – سلام آغاز هر کلامی است، اما در فریضه نماز سلام حسن ختام آن است. تا به حال از خودتان پرسیده‌اید که چرا در انتهای نماز سلام می‌دهیم و اصلاً مخاطب این سلام‌های ما در انتهای نماز چه کسانی هستند؟ ما در این مقاله علاوه بر بررسی جزئیات سلام نماز، احکام و روایات مربوط به سلام نماز را هم برای شما بازگو می‌کنیم.
سلام نماز چیست؟
سلام نماز قسمت پایانی این فریضه است که پس از تشهد خوانده می‌شود و بعد از آن نماز تمام می‌شود.
آیا سلام نماز از ارکان نماز است؟
سلام یک واجب غیر رکنی از نماز به حساب می‌آید و جزء ارکان نماز به حساب نمی‌آید بنابراین اگر سهواً آن را فراموش کنید و قبل از آن که حالت نمازتان به هم بخورد به یاد بیاورید و سلام بدهید نماز شما باطل نخواهد بود.
سلام‌های نماز و معنای آن‌ها
در هر نماز سه سلام داده می‌شود:
«سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما مؤمنین باد»
مخاطب سلام‌های نماز
- مخاطب سلام اول نماز پیامبر اکرم (ص) است.
- مخاطب سلام دوم نماز همه مؤمنان و بندگان صالح خداست که شامل انبیا، مؤمنان و جنیان مؤمن می‌شود؛
- و مخاطب سلام سوم نماز بر اساس روایات مختلف می‌تواند ملائکه موکل انسان، ملائکه و فرشتگان و یا انبیاء الهی باشد.
چرا آخر نماز سلام می‌دهیم؟
سلام آخرین مرحله نماز است که بر اساس آن بر پیامبر (ص)، بندگان صالح خدا و همه نمازگزاران درود فرستاده می‌شود. همان‌طور که نماز معراج مومن است و با گفتن تکبیره الاحرام این معراج شروع می‌شود، با گفتن سلام هم مومن فرود آمده و به افراد صالح و نیکوکار سلام می‌دهد و این نشانه‌ای بر پایان نماز است.
چه نمازی سلام ندارد؟
همه نماز‌های واجب و مستحب سلام دارند به جز نماز میت. نماز میت تنها نمازی است که سلام نماز ندارد.
سلام نماز در روایات
- در کتاب الکافی (جلد ۲، صفحه ۴۸۶) در حدیث معراج آمده است که خداوند به پیامبرش امر کرد ابتدا بر خودش و اهل بیتش صلوات بفرستد و پس از آن بر فرشتگان و انبیا و مرسلین که پشت سرش صف کشیده بودند سلام و درود بفرستد و پیامبر فرمود: «اَلسَّلامُ عَلَیکمْ وَ رَحْمَةُ اللَّه وَ بَرَکاتُهُ»
- امام علی (ع) درباره معنی «السلام علیکم» فرمود: امام مترجم سخن خداوند است و به اهل جماعت می‌گوید شما از عذاب روز آخرت در امان هستید. (وسائل الشیعه، جلد ۴، باب ۴)
- در کتاب مصباح الشریعه (صفحه ۷۲) از امام صادق (ع) نقل است که فرمود: «معنای سلام در آخر هر نماز امان است، یعنی کسی که امر پروردگار متعال را بجا آورد و به سنت پیامبر (ص) به حالت خضوع و خشوع عمل کند، از بلای دنیا و عذاب آخرت در امان می‌ماند.»
- علامه مجلسی در بحار الانوار (جلد ۸۲، صفحه ۳۰۶) در روایتی از امام رضا (ع) آورده است که ایشان فرمود: نمازگزار با شروع نماز صحبت با مخلوقین را بر خود حرام و رو به سوی خالق کرد، در پایان نماز و رو به سوی مخلوقین کردن، اولین چیزی که گفته می‌شود سلام است.
احکام سلام نماز
- سلام اول نماز مستحب است و نمازگزار می‌تواند ذکر «السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته» را نگوید.
-
اگر نمازگزار فراموش کند که سلام بدهد و موقعی که یادش آمد هنوز صورت نمازش به هم نخورده و کاری هم که عمداً یا سهواً نماز را باطل کند انجام نداده (مثلاً رو گرداندن از قبله) باید سلام نمازش را بدهد و نمازش صحیح خواهد بود.
بر اساس فتوای آیت‌الله خامنه‌ای:
سلام نماز به این است که نمازگزار بگوید: «السلام علیکم» و بهتر است که به آن عبارت «و رحمة الله و برکاته» را اضافه کند و یا این که بگوید «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین». همچنین مستحب است که پیش از عبارت «السلام علیکم» بگوید «السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته»
