نویسنده: لیدا محمودی
بروزرسانی: 18 دی 1400
ستاره | سرویس مادر و کودک – همچنان که کودک دلبندتان به اولین سال تولدش نزدیک می‌شود، با شگفتی به تمام این تغییراتی که در وجود او رخ داده نگاه می‌کنید. او اکنون یک موجود کوچک با یک شخصیت منحصر به فرد است؛ با طیف وسیعی از عواطف و با یک حس قوی از جایگاه خود در خانواده. او با عشق زیاد نسبت به اشخاصی که به او نزدیک هستند و با لذت واقعی از بودن با آنها، شکوفایی خود را در زندگی به دست می‌آورد.
رشد کودک یک ساله از لحاظ ذهنی
کودک شما علاقه شدیدی به کتاب‌ها و چیز‌هایی که در صفحات آنهاست دارد و دوست دارد به شکل‌های موجود در آنها اشاره شود. او نام خود را تکرار می‌کند. او عاشق شوخی است و به خاطر خنده حاضر است هرکاری مثل تکرار حقه‌هایی که شما را می‌خنداند، انجام دهد. او بلد است با تکان دادن سر خود “نه” بگوید.
کودک شما بوسیدن را خوب می‌فهمد. او مجموعه در حال گسترشی از احساس‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد. او می‌تواند عروسک را بلند کند، آن را به شما بدهد و رهایش کند. دو یا سه کلمه با معنی را به زبان می‌آورد. ممکن است چیزی را در کتاب بشناسد و به آن اشاره کند. او شروع به فهم پرسش‌های ساده کرده است.
کودک شما بوسیدن را خوب می‌فهمد. او مجموعه در حال گسترشی از احساس‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد. او می‌تواند عروسک را بلند کند، آن را به شما بدهد و رهایش کند. دو یا سه کلمه با معنی را به زبان می‌آورد. ممکن است چیزی را در کتاب بشناسد و به آن اشاره کند. او شروع به فهم پرسش‌های ساده کرده است.
فعالیت‌هایی در جهت رشد ذهنی
- روی نام اشیا و قسمت‌های بدن تمرکز کنید. آنها را بار‌ها تکرار کنید. کار‌هایی انجام دهید که کودک شما بتواند تقلید کند. تمامی حرکات و واکنش‌های او را بستایید و پاداش دهید.
- داستان‌هایی برای ایجاد صحنه‌ها و خلق سناریو‌های مختلف تعریف کنید. کار‌های روزمره را بیان کنید تا کودک با دنیای خودش ارتباط برقرار کند.
- برای تحریک قوه تخیل و تشکیل مفاهیم انتزاعی در ذهن کودک، شروع به خواندن داستان‌های کوتاه برای او کنید.
- ابراز محبت او را تشویق کنید. از او بخواهید عروسک را نوازش کند، مامان را ببوسد و بابا را در آغوش بگیرد.
- کار‌های خود را همراه با نشان دادن به او شرح دهید. مثل به پا کردن جوراب‌هایش و درآوردن کاپشن‌اش.
تمرین
- کمک کنید از شما تقلید کند. به بینی خود اشاره کنید و بگویید “این بینی مامانه”. انگشت او را بگیرید و با آن به بینی‌اش اشاره کنید و بگویید “این بینی کوروشه”.
- داستان‌های ساده بخوانید. داستان‌های مربوط به حیوانات مادر و توله‌های‌شان برای کودکان لذت بخش است و به آنها کمک می‌کند با صدا‌های جانوران آشنا شوند.
رشد کودک یک ساله از لحاظ جابجایی حرکتی
کودک شما می‌تواند با گرفتن دستش به اثاثیه، به پهلو حرکت کند. اگر هر دو دست او را بگیرید به جلو حرکت می‌کند. در حالت نشسته می‌تواند به عقب برگردد و بدون تلوتلو خوردن چیزی را بردارد.
با کمی تمرین، اگر فقط یک دست او را بگیرید، می‌تواند راه برود. وقتی می‌خواهد چهار دست و پا حرکت کند، این کار را روی کف دست‌ها و پاهایش، بسیار شبیه نحوه حرکت خرس، انجام می‌دهد.
با کمی تمرین، اگر فقط یک دست او را بگیرید، می‌تواند راه برود. وقتی می‌خواهد چهار دست و پا حرکت کند، این کار را روی کف دست‌ها و پاهایش، بسیار شبیه نحوه حرکت خرس، انجام می‌دهد.
فعالیت‌هایی در جهت رشد جابجایی حرکتی
- اثاثیه منزل را طوری دور اتاق بچینید که فقط یک قدم از یکدیگر فاصله داشته باشند، تا کودک شما بتواند به پهلو حرکت کند و دورتادور اتاق گشت بزند.
- در حالی که فقط یک دست او را گرفته‌اید، کمکش کنید با شما تمرین قدم زدن کند.
- برای تشویق به قدم برداشتن مستقل وقتی کودک با گرفتن دست‌هایش به اثاثیه گشت می‌زند، از او بخواهید به طرف شما بیاید.
- برای اینکه جرات پرتاب کردن خود را پیدا کند، فاصله بین قطعات اثاثیه را کمی بیشتر کنید.
تمرین
- گشت زدن او را تسهیل کنید. اثاثیه ثابت را طوری قرار دهید که فقط یک قدم از یکدیگر فاصله داشته باشند. اشیایی را که ممکن است به سادگی واژگون شوند، از سر راه بردارید. او را تشویق کنید پهلو به پهلو دور اتاق حرکت کند.
- تشویق کنید به طرف شما بیاید. زمانی که کودکتان به یکی از وسایل خانه چنگ زده است، با فاصله کمی از او بنشینید، بازوان خود را بگشایید، نام او را صدا بزنید و از او بخواهید به طرف شما بیاید.
رشد کودک یک ساله از لحاظ مهارت‌های دستی
در این سن کودک شما می‌تواند اشیا را از روی قصد پرتاب کند. او دیگر همه چیز را در دهان خود نمی‌گذارد. همچنین او سعی می‌کند دو مکعب را با یک دست بگیرد.
فعالیت‌هایی در جهت رشد مهارت‌های دستی
- برای اینکه گرفتن بیش از یک مکعب در یک دست را تمرین کند، مرتب دو مکعب در یک دستش قرار دهید.
- او را تشویق کنید مقدار بیشتری از غذایش را با قاشق بخورد. (توصیه می‌شود راهنمای جامع تغذیه کودک یک ساله را نیز مطالعه کنید.)
تمرین
- دو مکعب به دستش بدهید. اجازه دهید کودکتان به احساس در دست گرفتن بیش از یک مکعب عادت کند. هرچند هنوز هم یکی یا هر دو را خواهد انداخت.
رشد کودک یک ساله از لحاظ اجتماعی
کودک شما گردهمایی‌های اجتماعی را دوست دارد و گفتگو‌ها را تعقیب و در فواصل گفتگو سر و صدا می‌کند. او می‌تواند یک یا دو کلمه بامعنی به زبان بیاورد، از شما چیزی بخواهد، تشکر خود را نشان دهد و با شنیدن کلمه “نه” از انجام کاری خودداری کند. سعی می‌کند در فعالیت‌ها شرکت کند. او دوست دارد دست شما را برای احساس امنیت و آرامش در دست بگیرد.
فعالیت‌هایی در جهت رشد اجتماعی
- امکان شرکت در وقایع اجتماعی را برای کودک فراهم کنید. صندلی مخصوص او را در کنار میز غذا، روروک او را در مرکز اتاق و محل نشستن او در اتومبیل را در بین دیگران قرار دهید.
- کودک شما ممکن است از غریبه‌ها بترسد یا آنها را دوست نداشته باشد. برای تقویت احساس استقلال وی، او را به ماندن با دیگران عادت دهید.
- آموزش تشکر کردن را آغاز کنید.
- هر وقت نیاز به پشتیبانی دارد، دست او را بگیرید و حمایتش کنید.
تمرین
- او را در مرکز امور قرار دهید. کودک خود را تا حد ممکن در فعالیت‌ها شرکت دهید و او را در نزدیک‌ترین مکان به جمع بنشانید.
مراقب باشید!
انجمن پزشکان امریکا، وجود نشانه‌های زیر در کودک یک ساله (دوازده ماهگی نوزاد) را هشدار دهنده اعلام کرده است.
- نوزاد حتی با کمک و حمایت شما قادر به ایستادن نیست.
- قادر به نشستن نیست.
- اگر حتی روی صندلی قرار داده شود نیز نمی‌تواند خود را در حالت نشسته قرار دهد.
- نمی‌تواند دنبال اشیایی که در مقابل دیدگانش زیر پارچه پنهان کرده‌اید، بگردد.
- حالات ساده‌ای مانند “بای بای کردن” یا “دست دادن” را انجام نمی‌دهد.
- هیچ کلمه ساده‌ای مانند “ماما” یا “بابا” را به زبان نمی‌آورد.
- برای نشان دادن افراد، اجسام و تصاویر هرگز به آنها اشاره نمی‌کند.
در صورت مشاهده موارد بالا در کودک خود، حتما به پزشک مراجعه کنید.
بازی‌های مناسب رشد کودک یک ساله (دوازده ماهگی)
- قطار بازی. اگر کودک فعالانه به این سو و آن سو می‌رود، احتمالا از اسباب‌بازی که بتواند به دنبال خود بکشد لذت می‌برد. این نوع اسباب بازی‌ها به شکل قطار یا حیواناتی که به هم متصل باشند و زیرشان چرخ داشته باشد در بازار موجود است.
- اسباب بازی‌های نرم. این نوع اسباب‌بازی‌ها مثل گنجی برای او هستند. عروسک‌هایی برایش انتخاب کنید که توجه او را جلب کنند.
- شعر‌های کودکانه. کتاب و آهنگ کودکانه لذت زیادی برای او به همراه می‌آورد. برای کمک به رشد زبانی او زمانی در روز را به خواندن شعر‌های کودکانه با او اختصاص دهید.
پیشنهاد می‌کنیم ۱۰ مدل بازی با کودک یک ساله تا دو ساله را نیز ببینید.
یک سال دلنشین و سخت را پشت سر گذاشتید. حال خود را آماده کنید تا سالی پر از لذت و شگفتی را تجربه کنید. کودک نوپای شما مشتاقانه منتظر است تا دنیا را کشف کند!
به شما پیشنهاد می‌کنیم مراحل رشد پیاژه را نیز بخوانید.
برگرفته از: momjunction، همه کودکان تیزهوشند اگر / دکتر میریام استاپرد، کودک از شش تا دوازده ماهگی / تریسی گادریج
