گیاه جینکوبیلوبا چیست و چه خواصی دارد؟

ستاره | سرویس خواص شناسی – شاید شما هم تبلیغات قرص ها و شربت‌های حاوی عصاره گیاه جینکوبیلوبا را در بنرهای سطح شهر، داروخانه‌ها و تبلیغات تلویزیونی مشاهده کرده باشید! در این مقاله به معرفی گیاه جینکوبیلوبا پرداخته‌ایم و نتایج آخرین تحقیقات روی کاربردهای دارویی، خواص و مضرات آن را گردآوری کرده‌ایم.

 

معرفی گیاه جینکوبیلوبا

گیاه جینکوبیلوبا یکی از قدیمی‌ترین گونه‌های درختی جهان است و در برخی منابع آن را با نام فسیل زنده معرفی کرده‌اند، زیرا پس از گذشت سال‌ها و در انواع حوادث طبیعی، هنوز گونه‌هایی از این درخت در نقاط مختلف جهان یافت می‌شود. جینکوبیلوبا بومی کشورهای آسیای شرقی از جمله چین و ژاپن است و در کشور ما نیز کاشت آن در مناطقی از کشور صورت گرفته است.
جینکوبیلوبا درختی کهن‌سال است که در جنگل‌ها گاهی ارتفاع آن به بیش از ۳۰ متر و قطر تنه آن به یک متر می‌رسد. برگ‌های گیاه جینکوبیلوبا، بسیار ظریف و به شکل بادبزن هستند و میوه آن دارای قسمت گوشتی آب‌دار با بوی بد بوده و دانه‌ای شبیه به بادام در وسط آن است.
عصاره برگ‌های این درخت از گذشته‌های دور و در طب چینی کاربردهای درمانی گسترده‌ای داشته است و از برگ‌های خشک شده گیاه، برای تهیه چای استفاده می‌کردند.
همانطور که گفته شد، درخت جینکوبیلوبا قدمتی طولانی دارد و برخی منابع قدمت تعدادی گونه‌های این درخت را ۲۵۰ میلیون سال پیش می‌دانند. راز مقاومت استثنائی این درخت، وجود ترکیبات شیمیایی آنتی اکسیدان و محافظ مثل فلاونوئیدها و ترپنوئیدها در اندام‌های مختلف این درخت (به ویژه در برگ‌ها) است که از گیاه محافظت می‌کنند و از همین برگ‌ها است که امروزه مکمل‌های غذایی ویژه تهیه شده است.

 

خواص درمانی جینکوبیلوبا

جینکوبیلوبا یکی از پرطرفدارترین داروهای گیاهی است. عصاره این گیاه، از برگ‌های سبز خشک‌ آن جمع آوری شده و به عنوان عصاره مایع، کپسول و قرص در دسترس است و مردم به دلایل مختلف از آن استفاده می‌کنند. مهمترین خواص جینکوبیلوبا به شرح زیر است:

 

۱. تقویت حافظه و درمان آلزایمر

کمک به درمان و پیشگیری از آلزایمر و دمانس یا زوال عقل از مهمترین خواص درمانی جینکوبیلوبا است. مصرف مکمل‌های درمانی حاوی عصار این گیاه، باعث تحریک گردش خون در مغز می‌شود و در نتیجه مشکلات ناشی از نارسایی گردش خون در مغز را بهبود ‌می‌بخشد. همچنین نتایج تحقیق دیگر نشان داده است، عصاره این گیاه، سلول‌های عصبی را از آسیب در بیماری آلزایمر محافظت می‌کند.

 

۲. بهبود عملکردهای شناختی و رفتار اجتماعی بهتر

بهبود تفکر، رفتارهای اجتماعی، توانایی بهتر برای انجام کارهای روزمره، تسکین علائم اضطراب، ترس و دلهره که در نتیجه بیماری آلزایمر و جریان خون ناکارآمد به سمت مغز است، با مصرف مکمل‌های حاوی عصاره این گیاه، بهبود می‌یابد. همچنین مصرف این گیاه به پيشگيری از جنون، اضطراب، شيزوفرنی و افسردگی در افراد مبتلا کمک می‌کند.

 

۳. افزایش انرژی جنسی

از دیگر خواص درمانی این گیاه تقویت نیروی جنسی در مردان است، همچنین برای درمان عفونت مثانه و درمان شب ادراری نیز مفید است.

 

۴. خاصیت ضد سرطان

گیاه جینکوبیلوبا حاوی مقادیر بالایی از فلاونوئیدها، ترپنوئیدها و آنتی اکسیدان‌ها است که در برابر آسیب اکسیداتیو سلولی از رادیکال‌های مضر آزاد محافظت می‌کند و به تبع در کاهش خطر ابتلا به سرطان موثر است.

 

۵. درمان آسم

در طب چینی، از این گیاه به علت اثرات مفید آن بر تحریک گردش خون عمومی و اثرات گشاد کننده‌اش به خصوص در افراد مبتلا به آسم استفاده می‌کردند.

 

۶. جلوگیری از سکته‌ قلبی و مغزی

این گیاه حاوی ترکیباتی است که به افزایش قطر رگ‌ها کمک کرده و باعث گردش خون بهتری می‌شود، همچنین از تجمع چربی‌ در رگ‌ها که در نهایت به تصلب شرایین منجر می‌شود، پیشگیری می‌کند و از این رو برای سلامت رگ‌ها، کاهش خطر تشکیل لخته و پیشگیری از سکته‌ قلبی و مغزی مفید است.

 

۷. ضد پیری پوست و روشن کننده

به دلیل خواص ضدپیری، روشن کننده و سفت کننده پوست و قابلیت آن در محافظت پوست در برابر رادیکال‌های آزاد، از این گیاه در محصولات آرایشی نیز استفاده می‌شود.

 

 

مضرات جینکوبیلوبا (موارد احتیاطی و منع مصرف)

با وجود خواص درمانی بینظیری که برای این گیاه ذکر شد، استفاده بدون تجویز پزشک و افراط در مصرف آن خطراتی را به همراه خواهد داشت. مهمترین موارد احتیاط و منع مصرف این گیاه عبارتند از:

1. استفاده از گیاه جینکوبیلوبا و مکمل‌های حاوی آن برای افرادی که از داروهای ضد انعقاد خون و داروهای ضد افسردگی استفاده می‌کنند ممنوع است، چرا که با این داروها تداخل دارویی ایجاد کرده و اثرات آنها را کاهش می‌دهد.
2. مصرف این گیاه در برخی افراد با عوارض جانبی نظیر عوارض تهوع، اسهال، سرگیجه، سردرد، دل درد، خارش و استفراغ همراه است.
3. افراد مبتلا به دیابت بایستی در مصرف این گیاه با پزشک مشورت کنند.
4. نتایج تحقیقی بر روی حیوانات نشان داده است، زیاده‌روی در مصرف این گیاه و در مقادیر بالا و با مصرف طولانی، باعث ابتلا به سرطان تیروئید، کبد و نیز ایجاد تومور بینی شده است.
5. استفاده از این گیاه و مکمل های آن، قبل از عمل جراحی باید قطع شود و به پزشک معالج اطلاع داده شود.
6. استفاده از جینکوبیلوبا در دوران بارداری، شیردهی و برای کودکان ممنوع است.

و بالاخره اینکه تحقیقات نشان داده است مصرف این گیاه تاثیری بر حافظه افرد سالم ندارد و اگرچه برای مکمل‌های حاوی جینکوبیلوبا، تبلیغات گسترده‌ای می‌شود، مصرف اين مكمل‌ها هيچ تأثيری بر تقويت حافظه در هر سنی نداشته و استفاده از آنها صرفاً وقت و پول افراد را هدر می‌دهد.

برگرفته از: سلامت نیوز، تبیان، medicalnewstoday.com