ستاره | سرویس خواص شناسی – پیاز از سبزیجات تقریبا ثابت آشپزخانه به حساب میآید و کمتر غذایی است که با اضافه کردن آن خوشمزه نشود. پیاز در حقیقت نوعی سبزی غدهای، گوشتی و زیرزمینی از خانواده لاله است که ریشه آن مورد استفاده و مصرف قرار میگیرد و به سبب داشتن مواد مغذی و ارزشند مورد توجه همگان است. خوشبختانه پیاز در همه فصلهای سال یافت میشود و خواص حیاتی آن برای زندگی روزانه، سلامت و تندرستی ما موثر است. خاصیت ضد میکروب، ضد سرطان، ضد فشار خون، ضد چربی و ضد التهاب از مهمترین خواص پیاز و فواید درمانی آن است.
گیاه شناسی پیاز
پیاز گیاهیدو سالهاست ولی معمولاً به صورت یکساله کاشته میشود. اغلب گونههای آن معمولاً تا ارتفاع ۱۵ تا ۴۵ سانتیمتر رشد میکنند. برگها سبز مایل به زرد هستند و در یک ردیف باریک مسطح به شکل بادبزن و متناوب رشد میکنند. ته هر برگ معمولاً غلاف سفیدی است که از پایه اصلی میروید. از زیر هر پایه اصلی دستهای از ریشههای فیبری از فاصله کوتاهی از خاک گسترش مییابند. هنگامیکه پیاز بالغ میشود، ذخایر غذایی شروع به انباشته شدن در ته برگ و برجستگی پیاز میکنند.
خواص پیاز (طبیعت و خواص درمانی)
طبع پیاز از دیدگاه طب سنتی گرم و خشک است. برخی از مهمترین خواص درمانی پیاز عبارتند از:
- مواد معدنی موجود در پیاز فعالیت سلولی بدن را افزایش میبخشد. این ماده خوراکی دارای فیبر و اسید فولیک، نوعی ویتامین B است که به بدن کمک میکند تا باعث تولید سلولهای جدید و سالم در بدن شود.
- مواد موجود در پیاز موجب تحریک سلولهای ترشحی معده میگردد و در نتیجه در تولید و افزایش اشتها موثر است.
- مصرف پیاز در پاکسازی خون از مواد زیانبخش و زائد موثر میباشد. ویتامین ث موجود در پیاز تصفیه کننده عالی بدن می باشد و در دفع سرب، آرسنیک و کادمیم موثر می باشد. همچنین آمینو اسیدهای متیونین و سیستئین موجود در این سبزی پرخاصیت، در تصفیه بدن از فلزات سنگین موثر هستند.
- از دیگر خواص پیاز وجود آنزیمهای موجود در آن است که به آن خاصیت هضم کنندگی بخشیده و از همین رو مصرف پیاز به صورت خام و پخته در هضم بهتر غذا موثر است.
- پیاز دارای خاصیت باکتریواستاتیک میباشد و از شد میکروبها جلوگیری میکند. در حقیقت میتوان گفت پیاز همانند یک آنتی بیوتیک طبیعی برای بدن عمل میکند.
- تقویت تراکم استخوانی در زنان مسن از دیگر خواص درمانی و بینظیر پیاز است.
- در گذشته، طبیبان پیاز را برای درمان بیماری هایی همچون مار گزیدگی، سر درد، درمان خانگی ریزش مو و نازایی زنان تجویز می نمودند.
- از جمله خواص پیاز تقویت سیستم ایمنی بدن است. پلی فنول موجود در پیاز به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند و از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند. حذف رادیکالهای آزاد میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.
- کروم موجود در پیاز در کاهش سطح قند خون موثر میباشد.
- یکی دیگر از شناخته شده ترین خواص پیاز استفاده از آن برای درمان خانگی سرماخوردگی است. خاصیت خلط آوری پیاز باعث میشود که این ماده غذایی تاثیر بسیار زیادی در درمان سرماخوردگی و هر نوع اختلال تنفسی دیگر داشته باشد. روغن سبک موجود در پیاز باعث راندن خلط از گلو شده و از ایجاد مجدد آن جلوگیری میکند.
- از خواص پیاز در طب سنتی به عنوان دارویی برای درمان سرفه، برونشیت، احتقان و عفونت متابولیسم استفاده میشده است.
- مصرف موضعی پیاز در درمان سوختگی خفیف، کورک، نیش حشرات و زگیل کمک کننده و موثر میباشد.
ارزش غذایی پیاز
پیاز، منبع بسیار خوبی برای ویتامین ث، کرومیوم، فیبر غذایی ، قند طبیعی، ویتامین های آ، ای و ب۶ است. از مواد معدنی موجود در این سبزی می توان به سدیم، پتاسیم، آهن، منگنز و مولیبدن اشاره نمود. همچنین باید بدانید که پیاز منبع غنی اسید فولیک نیز به شمار می رود.
جدول ارزش غذایی پیاز خام | |
مواد و محتویات | مقدار در ۱۰۰ گرم |
انرژی | ۴۰ کیلو کالری |
چربی | ۰/۱ گرم |
پروتئین | ۱/۱ گرم |
کربوهیدرات | ۹/۳۴ گرم |
قند | ۴/۲۴ گرم |
فیبر | ۱/۷ گرم |
سدیم | ۴ میلی گرم |
پتاسیم | ۱۴۶ میلی گرم |
کلسیم | ۲۳ میلی گرم |
آهن | ۰/۲۱ میلی گرم |
منیزیم | ۱۰ میلی گرم |
روی | ۰/۱۷ میلی گرم |
منگنز | ۰/۱۲۹ میلی گرم |
فولات | ۱۹ میلی گرم |
مضرات پیاز (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- افراد مبتلا به بیماری پفیگوس بهتر است از خوردن پیاز و پیازچه و هم خانواده های آن نظیر سیر، تره و تربچه خودداری کنند.
- به طور کلی پیاز چون دارای طبع گرم است، زیادهروی در مصرف آن برای افراد با طبع گرم مضر بوده و موجب فراموشی و سردرد میشود.
منابع: کتاب خواص طبیعی و درمانی میوهها و سبزیجات، کتاب فرهنگ خوراکیها