طریقه خواندن نماز آیات و احکام آن چگونه است؟

ستاره | سرویس مذهبی – نماز آیات چه زمانی و به چه طریقی خوانده می‌شود؟ «آیات» به معنی «نشانه‌ها» است. نماز آیات هنگامی بر مسلمانان واجب می‌شود که پدیده‌هایی مانند خسوف و کسوف و زلزله روی داده باشد که مسلمانان آن‌ها را نشانه‌های خدا می‌دانند. این نماز دورکعتی که هر رکعت آن پنج رکوع دارد به چند روش خوانده می‌شود. در این متن قصد داریم طرق خواندن نماز آیات و احکام آن را بررسی کنیم. با ما همراه باشید!

 

نماز آیات چه زمانی واجب است؟

نماز آیات هنگام پدیده‌هایی مانند خسوف ماه، کسوف خورشید، زلزله، بادهای سیاه و غیرعادی، فرو رفتن زمین، رعد و برق و… که موجب ترس اکثریت مردم بشود واجب می‌شود. این حوادث (به جز در موارد خسوف و کسوف) در صورتی که موجب ترس بیشتر مردم شود نماز آیات را واجب می‌کند و ترس کم یا ترسی که در افراد نادری رخ دهد اعتبار ندارد.

 

 

چهار طریقه خواندن نماز آیات

نماز دورکعتی آیات را می‌توان به شیوه‌های گوناگونی خواند که در ادامه همه آن‌ها را به شما آموزش می‌دهیم:

روش اول: بعد از نیت و تکبیره الاحرام، حمد و سوره توحید را بخوانید و سپس به رکوع بروید. سپس از حالت رکوع بلند شده و دوباره حمد و سوره را بخوانید. بعد از حمید و سوره به رکوع برود و این بار هم از حالت رکوع بلند شوید و دوباره حمد و سوره بخوانید و به رکوع بروید. سپس سر از رکوع بردارید و همین طور ادامه دهید تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوع حمد و سوره را قرائت کرده‌اید انجام داده باشید. سپس به سجده رفته و مانند نمازهای یومیه دو بار سجده کنید و بعد براى رکعت دوم قیام کنید و تمام مراحل را مانند رکعت اول انجام دهید و در پایان دوباره دو سجده به جا آورید و بعد از آن تشهد بخوانید و سلام دهید.

روش دوم: بعد از نیت و تکبیره الاحرام، سوره حمد و یک آیه از یک سوره‌ای (بدون احتساب بسم‌ الله) را قرائت کرده و سپس به رکوع بروید. بعد، سر از رکوع بردارید و آیه دیگرى از همان سوره را بخوانید و دوباره به رکوع بروید. بعد سر از رکوع بردارید و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت کنید و همین طور ادامه دهید تا به رکوع پنجم برسید و سوره ‏اى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را خوانده‌اید، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم و آخر را به جا آورید و به سجده بروید و پس از تمام شدن دو سجده (مانند نماز یومیه)، براى رکعت دوم قیام کنید و سوره حمد و آیه‌‏اى از یک سوره را بخوانید و به رکوع بروید و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهید. در آخر تشهد بخوانید و سلام بدهید. توجه داشته باشید که اگر می‌خواهید براى هر رکوعى به یک آیه از سوره‏‌اى اکتفا کنید، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخوانید.

روش سوم: شما می‌توانید یک رکعت از نماز دورکعتی آیات را به روش اول و رکعت دیگر را به روش دوم به جا آورید.

روش چهارم: سوره ‌ای را که آیه‌ای از آن را در قیام پیش از رکوع اول خوانده‌اید، در قیام پیش از رکوع دوم یا سوم یا چهارم تکمیل نمایید، که در این صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قیام بعدی اعاده نمایید و یک سوره یا آیه‌ای از آن را اگر پیش از رکوع سوم یا چهارم است قرائت کنید، و در این صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برسانید.

 

آیا نماز آیات را می‌توان به جماعت خواند؟

خواندن نماز آیات به جماعت نه تنها ایرادی ندارد، بلکه مستحب و توصیه‌شده نیز هست.

 

 

قضای نماز آیات

از زمانی که خسوف یا کسوف شروع به رخ دادن می‌کند می‌توان خواندن نماز آیات را شروع کرد. بهتر است این نماز را تا قبل از اینکه خورشیدگرفتگی یا ماه‌گرفتگی رفع شود خواند، اما اگر خواندن آن را تا زمانی که این پدیده‌ها کاملاً رفع شد به تأخیر انداختید، باید نماز آیات را به نیت قضا بخوانید. اما در موارد دیگر مانند پدیده‌های زلزله و آذرخش، از زمانی که این پدیده‌ها رخ می‌دهند نماز آیات بر مسلمانان واجب می‌شود و  تا آخر عمر بر زمه فرد است که این نماز را به جا آورد و هر وقت نماز را به جا آورد، با نیت ادا است و نه قضا.

 

احکام نماز آیات

• اگر دو حادثه همزمان روی دهند که بر هر دو نماز آیات واجب است (مثلاً زلزله و ماه‌گرفتگی همزمان رخ دهد) برای هر یک از این پدیده‌ها باید نماز آیات جداگانه‌ای به جا آورد.
• نماز آیات فقط برای مردمی واجب می‌شود که پدیده‌های فوق الذکر بر آن‌ها اثر داشته باشد و نه همه مردم دنیا. مثلا اگر در تهران زلزله بیاید، نماز آیات فقط بر مردم تهران واجب است و نه دیگر شهرها.
• نماز آیات بر زنی که هنگام رخ دادن این پدیده‌ها در حال حیض یا نفاس است واجب نیست و حتی قضا نیز ندارد.
• اگر زلزله‌نگار زلزله خفیفی را گزارش کند، اما شما خود وقوع زلزله را احساس نکنید بر شما واجب نیست که نماز آیات را به جا آورید.

 

سخن پایانی

نماز آیات نمازی است که پس از خسوف و کسوف و همچنین پس از پدیده‌هایی مانند زلزله و رعدوبرق بر مسلمانان واجب می‌شود. این نماز دو رکعتی است و هر رکعت آن پنج رکوع دارد و به چند روش خوانده می‌شود. در هنگام وقوع خسوف و کسوف باید بلافاصله نماز آیات خوانده شود و اگر پس از تمام شدن خورشید‌گرفتگی و ماه‌گرفتگی اقدام به خواندن نماز کنید، باید نماز را قضا به جا بیاورید، اما خواندن نماز آیات پس از زلزله و رعدوبرق و پدیده‌هایی از این دست همیشه با نیت ادا است.

در این متن با طرق و احکام نماز آیات آشنا شدیم. نماز جعفر طیار نیز نمازی است که خواندن آن طریقه خاصی دارد. اگر علاقه دارید با طریقه خواندن نماز جعفر طیار نیز آشنا شوید، خواندن مطلب «نماز جعفر طیار چگونه خوانده می‌شود و چه فضیلتی دارد؟» را به شما توصیه می‌کنیم. شما همچنین می‌توانید نظرات خود را درباره این نوشته با ما و دیگر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.