۱۴ علت خارش مقعد و راه درمان آن

ستاره| سرویس سلامت – خارش اطراف مقعد (pruritus ani) یک مشکل شایع است که موجب نیاز اغلب شدید به خاراندن مداوم در اطراف مقعد فرد است که می‌تواند بسیار شرم‌آور و ناراحت‌کننده باشد. خارش مقعد علل مختلفی می‌تواند داشته باشد مثل مشکلات پوستی، بواسیر، شستشوی زیاد یا کم و … اگر خارش مقعدی شما از بین نمی‌رود، با پزشک خود در رابطه با درمان‌های مناسب و روش‌های مراقبت بیشتر مشورت کنید؛ چراکه این مشکل اغلب قابل درمان است و باید توجه داشت که خاراندن اصولا مشکل را بدتر می‌کند. تا آن زمان می‌توانید علت خارش مقعد خود را درمیان عواملی که در ادامه می‌آیند، جستجو کنید.

ریشه یابی علت خارش مقعد 

۱. عادات بهداشتی نامناسب؛ خود را به خوبی تمیز کنید

اگر پس از مدفوع، خودتان را به خوبی پاک نکنید، آنچه در نهایت باقی می‌ماند می‌تواند باعث خارش و سوزش شود. همواره ناحیه‌ی مقعد را با آب بشوئید و سپس خشک کنید یا با استفاده از یک دستمال توالت مرطوب بدون رنگ و بو تمیز نمایید. اگر مقعد شما بسیار تحریک شده و دچار سوزش است، برای خشک کردن خود از یک سشوار استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که باید سشوار را روی درجه‌ی ملایم تنظیم کرده و با فاصله نگه‌دارید.

 

۲. بیش از حد تمیز بودن؛ تعادل را رعایت کنید

پاک کردن مقعد، با فشار و سختی بیش از حد می‌تواند باعث بدتر شدن خارش یا سوزش شود؛ همینطور استفاده از صابون، آب داغ، پودر‌های دارویی، اسپری‌های معطر یا دئودورانت‌ ها. این مواد می‌توانند باعث از بین رفتن سد روغنی و محافظ پوست که از این منطقه‌ی حساس محافظت می‌کند، گردد.

 

 

۳. رژیم غذایی یکی از علل خارش مقعد است

گاه نوشیدن قهوه می‌تواند علت خارش مقعد باشد. این نوشیدنی می‌تواند باعث شل شدن عضلات مقعد و نشت مدفوع شود که در نهایت خارش و تحریک ایجاد می‌کند:

• چای و دمنوش کولا
• نوشیدنی‌های انرژی‌زا و الکلی
• شکلات و آجیل
• مرکبات و گوجه فرنگی
• غذا‌های ادویه دار
• لبنیات

 

۴. لباس زیر گشاد و نخی بپوشید

اگر لباس زیر شما تنگ یا ساخته شده از مواد مصنوعی باشد، ممکن است در ناحیه‌ی اطراف مقعد رطوبت افزایش یافته و دچار مشکل شوید. بهتر است لباس زیر نخی و گشاد به تن کنید و روزانه در زمان‌هایی که‌ تر می‌شوند، مثل بعد از ورزش، آن را عوض کنید. همچنین باید لباس زیر خود را با مواد شوینده‌ی بدون عطر بشویید. توصیه‌های مهم برای خرید و نگهداری لباس زیر زنانه را بخاطر داشته باشید.

 

۵. ابتلا به اسهال یا یبوست

دفع مدفوع آبکی و زیاد و سپس تمیز کردن آن اغلب می‌تواند باعث تحریک ناحیه‌ی مقعد شود. همینطور اگر به یبوست مبتلا باشید این احتمال بیشتر می‌گردد. مصرف مایعات و فیبر بیشتر در رژیم غذایی‌تان می‌تواند به شما در دفع منظم و راحت کمک کند. اما اگر این روش به شما کمکی نکرد، حتما در رابطه با رژیم غذایی مناسب و درمان با یک پزشک مشورت کنید.

 

 

۷. شقاق مقعد و خارش‌های ناشی از آن

ترک یا زخم‌هایی که ممکن است در اطراف مقعد ایجاد شوند(شقاق مقعدی)، می‌تواند علت خارش مقعد باشد. اگر یبوست داشته باشید، مدفوع سفت و بزرگ می‌تواند لایه‌ی محافظ مدفوع را زخم کند. دلایل دیگر شقاق می‌تواند ابتلا به اسهال طولانی مدت یا بیماری التهابی روده و بیماری کرون باشند.

 

۸. فیستول مقعدی

فیستول مقعد تونلی است که یک عفونت جدی در داخل مقعد شما را با پوست خارجی آن ارتباط می‌دهد و در نتیجه ممکن است باعث نشت مایعات و تحریک پوست شوند که این در نهایت علت خارش مقعد شما خواهد بود. بیماری کرون، سرطان، تروما و قرارگیری در معرض تشعشعات می‌تواند احتمال عفونت و فیستول را افزایش دهد. اگر فکر می‌کنید که ممکن است به این بیماری مبتلا باشید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

 

۹. انواع عفونت

قارچ، مانند آنچه باعث عفونت‌های مخمر واژن و خارش آن می‌شود، می‌تواند یکی دیگر از دلایل خارش مقعد باشد؛ همینطور انواع خاصی از باکتری‌ها. برای مثال عفونت پوستی استافیلوکوک می‌تواند در هر جایی از بدن رخ دهد، از جمله در نواحی اطراف مقعد شما. همچنین همان نوع باکتری‌هایی که باعث عفونت استافیلوکوک در گلو می‌شوند، می‌توانند اطراف مقعد را نیز قرمز و دچار آزردگی و سوزش کنند؛ اتفاقی که در کودکان بیشتر از بزرگسالان است.

 

۱۱. کرمک باعث خارش مقعد

کرمک زمانی اتفاق می‌افتد که شما تخم‌های کوچک کرم‌های ریز را بلعیده یا استشمام کنید. این تخم‌ها از طریق مواد غذایی آلوده و مواردی مانند ملحفه، تخت خواب، وسایل حمام و … وارد دستگاه گوارشی شما می‌شوند که در کودکان نیز رواج بیشتری دارد. یکی از علائم کرمک، خارش مقعد در شب است؛ هنگامی که یک کرم ماده در اطراف مقعد شما تخم‌ریزی می‌کند. شما ممکن است این تخم‌ها را درون لباس زیر خود پس از مدفوع کردن مشاهده کنید. آن‌ها شبیه به قطعات ریز نخ سفید هستند. در صورتی که شما یا فرزندتان به کرمک مبتلا هستید، لازم است تمام اعضای خانواده تحت درمان قرار بگیرید.

 

 

۱۲. جَرَب یا گال؛ بیماری انگلی عامل خارش مقعد

نوعی کنه‌ی کوچک به نام «کنه‌ی خارش انسان» باعث بروز این بثورات می‌شود. این حشرات در لایه‌های بالایی پوست شما پنهان می‌شوند و تغذیه می‌کنند. اغلب افراد تصور می‌کنند که بیماری گال از طریق تماس پوستی منتقل می‌شود. گسترش گال در مکان‌های شلوغی اتفاق می‌افتد که افراد به مدت طولانی در ارتباط با هم هستند مانند خوابگاه‌ها، مراکز مراقبتی و خانه‌های سالمندان. به اشتراک گذاری لباس، حوله و ملحفه نیز از دیگر علل انتقال این انگل است. پزشک شما در صورت مشاهده‌ی این بیماری در یک نفر، توصیه خواهد کرد که کل خانواده درمان شوند.

 

۱۳. پسوریازیس و مشکلات پوستی

اگر به بیماری پوستی پسوریازیس مبتلا باشید، ممکن است در آن نواحی از بدن که در معرض تابش خورشید قرار نمی‌گیرند دچار ضایعات پوستی شوید. اما در اطراف مقعد ممکن است تنها قرمزی ایجاد کند و منجر به خارش و درد هنگام دفع مدفوع شود. سایر شرایط پوستی از جمله اگزما و سبوره نیز از دیگر علل خارش مقعدی هستند.

 

۱۴. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها

ممکن است برای درمان یک عفونت به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیاز داشته باشید، اما این دارو‌ها می‌توانند برخی باکتری‌های خوب روده را نیز از بین ببرند. شما به این باکتری‌ها برای حفظ تعادل طبیعی بدن احتیاج دارید و در نبودشان ممکن است دچار اسهال شوید. همچنین در صورت مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، خطر ابتلا به عفونت مخمر نیز افزایش می‌یابد. در رابطه با این مشکل، از پزشک خود و مصرف ماست پروبیوتیک یا مکمل پروبیوتیک سوال کنید.

سایر مشکلات بهداشتی که ممکن است علت خارش مقعد در شما باشند، عبارتند از:

• دیابت نوع دو
• لوسمی و لنفوم
• نارسایی کلیه یا بیماری کبدی
• پرکاری تیروئید
• کم خونی
• اضطراب و استرس

 

سخن پایانی

درمان خارش مقعدی در صورتی که عامل آن یک بیماری زمینه‌ای خاص نباشد بسیار آسان است و گاه حتی بدون نیاز به مراجعه به پزشک خود بخود ناراحتی برطرف می‌شود. سعی کنید که ناحیه‌ی اطراف مقعد را پس از هر بار مدفوع کردن تمیزکنید (اما با ملایمت)، لباس پنبه‌ای و گشاد بپوشید و خود را نخارانید. با این قوانین می‌توانید به بهبودی کامل دست یابید. نظرات و پرسش‌های خود را در این رابطه برای ما بنویسید.

برگرفته از: webmd