ستاره | سرویس خواص شناسی- ماهی سفید یا کتوم کاسپین (Caspian kutum) یکی از اعضای خانوادهی «Cyprinidae» است که زیستگاه آنها را آبهای شور دریای خزر و انشعابات آب شیرین آن تشکیل میدهند. این نوع ماهی معمولا اندازه متوسطی دارد و طول آن به ۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر و وزن آن به ۵ کیلوگرم میرسد. صید این ماهی قبلا از لحاظ تجاری اهمیت بسیار زیادی داشت، اما امروزه به دلیل صید بیرویه جمعیت این گونه کاهش یافته است. گوشت و خاویار این ماهی به عنوان غذا در استانهای گیلان و مازندران طرفداران زیادی دارد. در این مطلب، میتوانید با خواص ماهی سفید، نحوهی انتخاب و انواع آن آشنا شوید.
خواص ماهی سفید
۱. تامین پروتئین و کمک به عضلهسازی
این ماهی سرشار از پروتئین بوده و بدین ترتیب میتواند یک منبع غذایی عالی برای ورزشکاران و افرادی باشد که سعی در کاهش وزن دارند. این غذای دریایی، علاوه بر اینکه شما را به سرعت سیر میکند، چربی بسیار کمی دارد و در نتیجه به سلامت قلب و عروق افراد و کاهش کلسترول خون نیز میانجامد. پروتئین همچنینی نقش بسیار اساسی در عضله سازی و بازسازی سلولهای بدن دارد، به طوریکه بدن بدون آن قادر به تولید سلولها نخواهد بود و ممکن است عملکرد بدن مختل شود. بر همین اساس، مصرف ماهی سفید میتواند به سلامت و بازسازی سلولهای افراد نیز کمک شایانی کند.
۲. تقویت استخوانها
پوکی استخوان، یکی از عوارض شایع کمبود کلسیم و فسفر است که متاسفانه در میان زنان ایرانی رواج بسیاری دارد. این وضعیت شامل تهی و شکننده شدن استخوانها میشود. این نوع ماهی با برخورداری از منابع سرشار فسفر و کلسیم، میتواند به تامین این دو مادهی معدنی کمک کرده و در نتیجه تراکم استخوانی افراد را افزایش دهد.
۳. سرشار از ویتامینهای گروه «ب»
ماهی مفید سفید سرشار از ویتامینهای B۱۲، B۶ و B۳ است. ویتامین ب ۱۲ برای تولید گلبولهای قرمز و فعالیت اعصاب بسیار حائز اهمیت است. در نتیجه مصرف این ماهی برای کسانی که در معرض ابتلا به کمخونی هستند، میتواند بسیار مفید باشد. این ویتامین همچنین نقش مهمی در همانندسازی ژنهای هسته سلولها دارد و بر تکثیر سلولهای بافت عصبی، سیستم گوارش و مغز استخوان بسیار تاثیر دارد.
ویتامین ب ۶ با برخورداری از خواص ضد التهابی میتواند به افراد مبتلا به آسم، آرتروز و سایر دردهای مفصلی کمک کند. ویتامین ب ۳ نیز یک تقویت کنندهی سیستم ایمنی بدن است و میتواند به بدن در مبارزه با انواع عفونت کمک کند.
۴. کمک به عملکرد مغز
فسفر و سایر مواد مغذی که در این نوع از ماهی وجود دارند میتوانند از عملکرد درست مغز و سلولهای آن پشتیبانی کنند. این ترکیبات با تولید مسیرهای عصبی در مغز به فرآیندهای در حال انجام کمک میکنند و در نتیجه فرایند یادگیری را برای افراد آسانتر و سریعتر میگرداند.
۵. کمک به سلامت پوست
خواص ضد التهابی ماهی سفید میتواند به پیشگیری و درمان بیماریهای التهابی پوست مانند اگزما یا پسوریازیس کمک کند.
۶. تقویت خلق و خو
ترکیبات نیاسین (ویتامین ب ۳) موجود در ماهی خوشمزه سفید میتواند به بهبود خلق و خو و درمان بیماریهای روانی از جمله افسردگی، اضطراب و افسردگی دو قطبی کمک کند.
عوارض جانبی احتمالی
هر مادهی غذایی مفید و حتی طبیعی، در صورت مصرف بیش از حد میتواند مضراتی را نیز به همراه داشته باشد. در نتیجه توصیه میشود افراد، به ویژه زنان باردار در مصرف این ماهی تعادل را رعایت کنند. تمامی ماهیها حاوی مقادیری جیوه هستند که میتواند برای زنان باردار خطرناک باشد؛ اگرچه این ماهی دارای سطح جیوه بسیار پایینی است.
معرفی انواع ماهی سفید و نحوه انتخاب بهترین ماهی
ماهی سفید دارای بدنی دوکی شکل است که بشت آن به رنگ تیره و طرفین بدن روشنتر است.. این نوع ماهی معمولا اندازهی متوسطی دارد و طول آن به ۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر و به ندرت به ۷۰ سانتیمتر میرسد و عموما دارای وزن ۵ کیلوگرم است. در بازارهای شمال کشور دو نوع از این ماهی یافت میشود؛ ماهی نر و ماهی ماده.
عموما توصیه میشود اگر علاقهای به خوردن اشپل ماهی ندارید، هنگام خرید به سراغ نوع نر بروید، چراکه این نوع، مخلفات شکمی کمتری داشته و در نتیجه بهصرفهتر است. لازم به ذکر است که طعم گوشت نوع نر و ماده هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارد. اما تفاوت ماهی نر و ماده در چیست و چگونه میتوان آنها را از هم تمییز داد؟ همانطور که در تصاویر زیر دیده میشود، ماهی نر سفید در قسمت سر دارای خالهایی است که روی سر ماهی ماده دیده نمیشوند.
این نوع ماهی را میتوانید به صورت ماهی سوخاری و طعمدار شده سرخ کنید یا میتوانید درون شکم را خالی کرده و با استفاده از سبزیجات معطر و خوشطعم پر کنید و از ماهی شکم پر درون فر لذت ببرید. طبخ ماهی سفید درون فر روش پیشنهادی پیشکسوتان است چراکه به این روش خواص ماهی حفظ شده و میتوانید از طعم واقعی ماهی بهرهمند شوید.
سخن پایانی
امیدواریم با خواندن مطلب بالا، بیش از پیش به مصرف این نوع از ماهی موجود در دریای خزر ترغیب شده باشید. ماهیها و غذاهای دریایی کم و بیش دارای تمامی این خواص هستند و همواره توصیه میشود که به صورت هفتگی در رژیم غذایی گنجانده شوند. توصیه ما این است که طرز تهیه شامی ماهی با ۳ دستور متفاوت و خوشمزه را نیز در ستاره خوانده و امتحان کنید. شما این نوع ماهی را چگونه انتخاب و مصرف میکنید؟ نظرات خود را در پایین همین صفحه با ما و سایر همراهان ستاره در میان بگذارید.