نویسنده: نرگس یزدان پناه
بروزرسانی: 11 آذر 1400
ستاره | سرویس روانشناسی – شاید تاکنون شما نیز از خود پرسیده باشید که چگونه می‌توان بر ذهن خود کنترل و تسلط کافی پیدا کرد؟ برای آنکه بتوانید کنترل افکار خود را به راحتی در دست بگیرید، نیاز به انجام تمرین‌هایی به صورت روزانه دارید. در این مطلب برای تسلط بر ذهن راهکار‌هایی آورده شده است.
ذهن چیست؟
مثالی آشنا که به ما در فهم این مفهوم کمک می‌کند این است که اگر مغز را به دستگاه کامپیوتر تشبیه کنیم، ذهن به عنوان نرم افزار آن دستگاه به عمل می‌کند. در حقیقت ذهن بخشی از مغز بوده که به وسیله آن، عملکرد‌های مغز مانند تفکرات، تصمیم گیری‌ها و باور‌ها شکل می‌گیرد. ذهن انسان دارای توانایی‌های بسیار زیادی است و تفاوت میان افراد موفق و نا موفق در نحوه و میزان به کار گیری این توانایی‌ها و نیز قدرت مدیریت و کنترل ذهن و مغز است. تسلط بر ذهن و مدیریت آن انسان را به بسیاری از اهداف خود در زندگی خواهد رساند. اگر چه مدیریت ذهن و تسلط بر آن کمی سخت و پیچیده است اما با کمی تلاش و فراگیری مهارت‌های کاربردی در این زمینه می‌توان به این مهم دست پیدا کرد.
سوالاتی که میزان تسلط شما را بر ذهن مشخص می‌کند
برای کسب تسلط کافی، باید بتوانیم درکی صحیح از افکار و ذهن خود داشته باشیم. از این طریق است که هر فرد می‌تواند به صورت آگاهانه شروع به بهره گیری از دهن خود کرده و باور‌ها و افکار خود را به سمت و سوی مورد نظر سوق دهد. برای آنکه بدانید آیا بر ذهن خود تسلط دارید یا خیر به پاسخ به سوالات زیر نیز کمک کننده هستند:
- آیا حس می‌کنید که کنترل ذهن خود را به طور کامل در دست دارید؟
- آیا هر زمان که بخواهید می‌توانید از ذهن خود استفاده کنید؟
- آیا این خود شما هستید که از ذهن تان استفاده می‌کنید یا این ذهن شماست که کنترل شما را در دست دارد؟
- آیا درگیری‌های ذهنی بسیار کمی دارید یا خیر؟
با پاسخ به سوالات تا حدودی می‌توانید میزان تسلط خود را بر ذهنتان بدانید.
مزایای تسلط بر ذهن
- تمرکز کافی بر فعالیت‌های خود خواهیم داشت.
- با مسلط شدن بر ذهن نحوه عملکرد مان بهینه خواهد شد.
- از قدرت حافظه و به خاطر سپاری بیشتری برخوردار می‌شویم.
- به نتایج بهتری در زندگانی دست پیدا خواهیم کرد.
- توانایی‌های ذهن خود را فدای مسائل بیهوده نخواهیم کرد.
- و…
راهکار‌ها و روش‌های رسیدن به تسلط بر ذهن
در ادامه راهکار‌ها و روش‌هایی برای بالا بردن توانایی‌های شما در مدیریت و ایجاد تغییرات ذهنی معرفی می‌شود:
۱. همواره سعی کنید که بر زمان حال تمرکز کنید
یکی از راه حل‌های اساسی برای رسیدن بر کنترل و تسلط بر ذهن این است که بتوانید تمرکز خود را بر زمان حال قرار دهید. در این حالت باید سعی کنید که از هر چیزی که توجه شما را از زمان حال خارج می‌کند دوری کنید.
۲. تلاش کنید که سوالات متفاوتی از خود پرسیده و به آن‌ها جواب دهید
همه انسان‌ها در طول شبانه روز سوالاتی را مدام در ذهن خود مطرح و به آن‌ها پاسخ می‌دهند. یک راهکار مناسب برای بیشتر کردن تسلط ذهنی بهینه کردن این سوالات در ذهن است. سعی کنید سوالات چالش برانگیز و مهم تری را برای خود مطرح کنید تا گزینه‌های جدیدی در مقابل ذهن تان قرار گیرد.
۳. بیشتر به خاطرات مثبت بیاندیشید
بهتر است که زمان بیشتری را برای فکر کردن به خاطرات و تجربیات مثبت خود اختصاص دهید. این کار باعث می‌شود تا با مرور زمان افکار خوب جایگزین افکار منفی شوند.
۴. برنامه غذایی سالمی را برای خود اختصاص دهید
مواد غذایی که وارد بدن انسان می‌شود تاثیر اساسی و مستقیمی بر نوع افکار و احساسات انسان بر جای خواهند گذاشت؛ بنابراین برخورداری از یک رژیم غذایی مناسب باعث عملکرد بهتر ارگان‌های بدن به خصوص مغز می‌شود و در نتیجه باعث بالا رفتن قدرت تمرکز خواهد شد.
۵. از ورزش و تحرک کمک بگیرید
از دیگر راهکار‌های موثر تسلط بر ذهن داشتن فعالیت و تحرک در بدن است. فعالیت‌های فیزیکی مناسب باعث رها شدن انرژی مثبت و بالا رفتن قدرت ذهنی انسان خواهد شد.
۶. به نوع افکار خود توجه کنید
شما باید بدانید که بیشترین افکاری که در طول شبانه روز ذهن شما را درگیر کرده است چه نوع افکاری است؛ و آیا این افکار برای شما مفید هستند یا خیر؟
۷. ذهن خود از ترس‌های بی‌مورد رها کنید
افرادی که مدام در حالت استرس و اضطراب قرار دارند، هرگز قدرت و تمرکز کافی برای تسلط بر ذهن خود نخواهند داشت.
۸. سعی کنید بر فعالیت‌های روزانه خود متمرکز شوید
عادت به تمرکز بر فعالیت‌هایی که در حال انجام آن هستیم یکی از راهکار‌های تسلط بر ذهن است. درک و لمس چیز‌های که به آن دست می‌زنید، گوش دادن به صدا‌های اطرافتان، لذت بردن کافی از غذایی که می‌خورید و … همه و همه در بالا رفتن تمرکز و تسلط ذهنی شما موثر است.
۹. تمرکز بر آنچه درون شما می‌گذرد
توجه به عملکرد اعضای مختلف در بدن و توجه به حیات موجود در آن‌ها راهی دیگر برای بالا بردن قدرت تمرکز و کنترل افکار است.
۱۰. از مدیتیشن استفاده کنید
از قدیم الایام تا کنون ایجاد حالت سکون یا مدیتیشن یکی از راهکار‌های قوی برای تسلط بر ذهن و اندیشه بوده است. با این روش می‌توان بر بسیاری از رفتار‌ها و افکار منفی و مثبت در ذهن کنترل بیشتری پیدا کرد.
۱۱. به دنبال شادی حقیقی باشید
شادی حقیقی به دنبال دست یابی به اهداف بزرگ به وجود می‌آید. سعی کنید با با تلاش برای رسیدن به اهداف بزرگ خود در پی سعادت و خوشحالی حقیقی گام بردارید.
۱۲. از تکنیک‌های تقویت حافظه استفاده نمایید
امروزه تمرینات ذهنی زیادی برای تقویت حافظه مانند مطالعه، حل جدول اطلاعات عمومی و … وجود دارد که این روش‌ها برای تقویت و تسلط بر ذهن کمک فراوانی می‌کنند.
۱۳. استفاده از تکنولوژی را به حداقل برسانید
اگر چه استفاده از تکنولوژی باعث بالا رفتن اطلاعات در ذهن می‌شود اما استفاده از دستگاه‌های الکترونیک سبب به وجود آمدن وابستگی‌های شدید به آن‌ها شده و تنش‌های فکری و ذهنی را به وجود می‌آورد.
۱۴. سعی کنید عادت‌های مثبت و جدیدی در زندگی خود ایجاد کنید
برای به وجود آمدن تغییرات مثبت در سبک زندگی و تسلط بر ذهن باید بتوانید عادت‌های مشخصی را در زمان‌های مشخص برای خود تعیین کرده و بر انجام آن‌ها پایبند باشید.
۱۵. از تکنیک رویا پردازی استفاده کنید
استفاده از تکنیک رویا پردازی البته در حد مناسب، علاوه بر بالا بردن خلاقیت شما باعث استفاده بهتر از هوش و ذهن شما شده و شما را در رسیدن به اهدافتان یاری خواهد کرد. همچنین با این راهکار حافظه شما نیز تقویت خواهد شد.
۱۶. خواب کافی داشته باشید
برخورداری از خواب نا منظم در طول شبانه روز باعث تشویش و پراکندگی در ذهن شده و تسلط شما را نه تنها بر ذهن، بلکه بر کار‌های روزانه و فعالیت هایتان به طور چشمگیری کاهش خواهد داد.
۱۷. برخی از اتفاقات را پذیرا باشید
یکی از موضوعات مهم برای آنکه بتوانید بر ذهن خود تسلط کافی داشته باشید، این است که اتفاقاتی که در به وجود آمدن آن‌ها نقشی ندارید را بپذیرید چرا که زیاد فکر کردن به چنین پیشامد‌هایی، یکی از عوامل اصلی به وجود آمدن افسردگی و تشویش در ذهن به شمار می‌آید.
۱۸. برای کار‌های روزانه خود مدیریت زمان و برنامه ریزی داشته باشید
درجه بندی کردن کار‌ها بر اساس اهمیت و ضرورت از راهکار‌های مؤثر برای تسلط بر دهن است. برای اینکار می‌توان از ماتریس آیزنهاور که مدلی برای مدیریت بهتر زمان است استفاده کرد.
۱۹. توکل بر مشیت الهی داشته باشید
اگر انسان بپذیرد تمامی امور عالم در دستان قدرتمند خداوند متعال است آرامش درونی و تسلط بر ذهن را برای خودش به ارمغان خواهد آورد. با این روش به طرز چشمگیری از افکار استرس‌زا کاسته خواهد شد.
۲۰. از مقایسه کردن خود با دیگران دست بردارید
یکی از راه حل‌های اساسی برای تسلط بر ذهن آن است که به جای آنکه خود را با دیگران مقایسه کنید خود را با گذشته خود و میزان پیشرفت و یا شکست‌های موجود در زندگی خود مقایسه کنید.
۲۱. قبل از انجام هر کاری به پیامد‌های آن فکر نمایید
برای آنکه بتوانید بر ذهن خود تسلط کافی داشته باشید بهتر است عجول نبوده و قبل از انجام هر کاری به خصوص کار‌های مهم به تمامی جنبه‌های آن به خوبی فکر کنید و از تمام عواقب انجام آن کار به خوبی مطلع باشید.
آیا شما راهکار و روش‌های دیگری را برای تسلط بر ذهن خود سراغ دارید؟ لطفاً نظرات و تجربیات خود را در این خصوص با ما و دیگر مخاطبان ستاره درپایین صفحه و در قسمت “ارسال نظر” در میان بگذارید.
شما می توانید کنترل ذهن با ۸ ترفند کاربردی تغییر در نحوه تفکر و تله ذهنی چیست و چگونه می‌توانیم در آن گرفتار نشویم؟ را نیز در ستاره بخوانید.
