خواص گیاه استویا؛ شیرین کننده فاقد کالری

ستاره | سرویس خواص شناسی – استویا (stevia) یکی از گیاهان دارویی پر کاربرد و با خواص فراوان است که بومی آمریکای جنوبی بوده و به مدت چند سال است که در قسمت شمالی ایران نیز کشت می‌شود. استویا گیاهی با برگ‌های شیرین است که قدرت شیرین کنندگی بسیار بالایی دارد و به همین دلیل به آن شیرین برگ یا شکر برگ نیز گفته می‌شود. این گیاه دارای خواص بی‌شماری است. در این مقاله قصد داریم به قسمت‌های قابل مصرف، خواص گیاه استویا، عوارض، طریقه مصرف و موارد منع مصرف آن بپردازیم. با ما همراه باشید.

گیاه استویا چیست؟ 

قسمت‌های قابل مصرف گیاه

تقریبا تمام قسمت‌های گیاه استویا شیرین است؛ با این حال، گلیکوزیدهای شیرین به طور معمول در برگ های سبز تیره آن متمرکز شده ند. سرخپوستان گارانی پاراگوئه از برگ‌های آن برای شیرین کردن نوشیدنی‌ها و غذاهای خود، همچنین در داروهای مختلف سنتی‌شان استفاده می‌کنند. امروزه نیز از استویا در غذاها به خصوص در بسیاری از مناطق هند، شرق آسیا و کشورهای آمریکای جنوبی استفاده می شود. این گیاه به کشور ما نیز راه یافته و هم در عطاری‌ها به شکل برگ خشک شده و هم در محصولات بسته بندی در مغازه ها یافت می شود.

 

خواص گیاه استویا

۱- سلامت و زیبایی پوست صورت

گیاه استویا دارای مواد ارزشمند بسیاری از جمله آنتی اکسیدانها و ویتامین C است. مواد موجود در گیاه استویا می‌توانند از طریق ماسک و قرار دادن بر روی پوست جذب پوست شده و پوست را تغذیه کنند و از این طریق چین و چروک موجود بر روی پوست را از بین برده و به جوان سازی صورت کمک کنند. برای این منظور می‌توانید به میزان ۱ قاشق غذاخوری از برگ‌های خشک شده گیاه استویا را با ۱ قاشق غذاخوری شیر به خوبی ترکیب کرده و برای مدت ۲۰ دقیقه بر روی پوست خود قرار دهید و سپس با آب گرم به طور کامل شستشو دهید. برای نتیجه گیری زودتر در بار در هفته این عمل را انجام دهید. لازم به ذکر است که قبل از قرار دادن ماسک گیاه استویا و یا هر ماسک دیگری برای اطمینان از نداشتن حساسیت نسبت به آن مقداری از آن را بر روی پوست دست خود بمالید و اجازه دهید حداقل برای مدت ۲۰ دقیقه در آن وضعیت بماند.

 

 

۲- درمان بیماری‌های پوستی

با توجه به نقش استروئیدی که گیاه استویا می‌تواند داشته باشد در درمان بیماری‌های پوستی به صورت موضعی به کار برده می‌شود و ناراحتی‌های پوستی از جمله اگزما و خارش‌های ناشی از آن را می‌تواند رفع کند.

 

۳- کاهش وزن و تناسب اندام

یکی دیگر از خواص گیاه استویا کاهش اشتها و لاغری است. گیاه استویا دارای خاصیت شیرین کنندگی طبیعی فوق العاده بوده و بسیار کم کالری است، در نتیجه به راحتی می‌تواند سطح قند خون بدن را کنترل کند و در سطح ثابتی نگه دارد. به این سبب است که مصرف گیاه استویا نقش موثری در لاغری و کاهش وزن دارد و چنانچه نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود به کاهش اشتها کمک کرده و از پرخوری جلوگیری می‌کند.

 

۴- کنترل قند خون

گیاه استویا می‌تواند به سبب شیرینی بی ضرر خود گزینه مناسبی برای جایگزینی با شکر در افراد مبتلا به دیابت باشد و در این افراد به کنترل قند خون می‌پردازد. در گیاه استویا ترکیبی به نام گلیکواستویوساید وجود دارد که با تجزیه شدن می‌تواند به جذب ذرات حاوی گلوکز در روده بزرگ پرداخته و از ورود آن‌ها به جریان خون جلوگیری کند و قند خون را در افراد دیابتی پایین آورد. طبق مطالعات انجام شده مصرف استویا به صورت ناشتا در افراد دیابتی به کاهش قند خون کمک می‌کند و مقاومت به انسولین را نیز بهبود می‌بخشد.

 

۵- پیشگیری از بروز سرطان

گیاه استویا با داشتن مقادیر بالایی مواد با خاصیت آنتی اکسیدانی در خود از جمله کورستین، ترکیبات گلیکونیدی و کانمفرول می‌تواند از بروز سرطان از جمله سرطان پانکراس پیشگیری کند.

 

۶- کمک به ترک سیگار

طبق تحقیقاتی که به تازگی انجام شده است گیاه استویا به دلیل داشتن ویتامین C به میزان زیاد و همچنین خاصیت ادرار آوری بالا می‌تواند بدن را از سموم پاک کند وبه دفع نیکوتین از بدن کمک کند و منجر به ترک سیگار در افرادی که معتاد به مصرف سیگار هستند شود.

 

 

۷- سلامت کبد

از خواص گیاه استویا این است که می‌تواند به عنوان یک دیورتیک طبیعی قوی عمل کند و به سم زدایی و پاک کردن بدن و کبد از سموم کمک کند و به سلامت کبد بپردازد. بیماری‌های کبد نیز از جمله کبد چرب با مصرف گیاه استویا درمان می‌شوند.

 

۸- کاهش فشار خون

افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌توانند از گیاه استویا برای کاهش فشار خون استفاده کنند. استویوسایدی که در گیاه استویا موجود است می‌تواند عملکرد رگ‌های خونی را بهبود بخشیده و با داشتن خاصیت دیورتیک طبیعی ادرارآوری را افزایش داده و بنابراین دفع سدیم افزایش یابد. به این طریق مصرف استویا می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود.

 

۹- کاهش پوسیدگی دندان

گیاه استویا می‌تواند باکتری‌های موجود در دهان را کاهش داده و در نتیجه باعث کم شدن پوسیدگی دندانها شود. یکی از افزودنی‌های طبیعی و محبوب که در خمیر دندان‌ها و دهان‌شویه‌ها به کار می‌رود گیاه استویا است.

 

 

۱۰- درمان پوکی استخوان

با استناد به مطالعات انجام شده گیاه استویا می‌تواند باعث بالا بردن متابولیسم کلسیم در بدن شود و از این طریق تراکم استخوان را بالا برده و پوکی استخوان را بهبود می‌بخشد.

 

۱۱- کاهش کلسترول خون

کاهش میزان کلسترول و تری گلیسیرید بالا در خون یکی دیگر از خواص گیاه استویا است که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی بیانجامد.

 

موارد منع مصرف گیاه استویا

به دلیل اینکه از اثرات گیاه استویا بر زنان باردار و بر روی جنین اطلاعات دقیقی در دسترس نیست بهتر است که از مصرف گیاه استویا در طی دوران بارداری جلوگیری کرد.

 

طریقه های مصرف

• برگ‌های استویا: برگ‌های استویا می‌توانند به صورت تازه یا خشک شده استفاده شوند.  این برگ ها حدود ۳۰ برابر شکر شیرین هستند و کمی مزه تلخی دارند. 
• عصاره استویا: عصاره استویا حدود ۲۰۰ برابر شیرین تر از شکر است. محصولات استویا که در قفسه های فروشگاه ها موجودند دارای برگ این گیاه نیستند و از عصاره برگ بسیار تصفیه شده استویا تحت عنوان rebaudioside A یا Reb-A ساخته می‌شوند. شیرین کننده‌های Reb-A به صورت مایع، پودر و حالت گرانوله شده وجود دارند. شیرین کننده Reb-A ( شیرین کننده نوین) با شیرین کننده هایی از قبیل اریتیتول (الکل قند) و دکستروز (گلوکز) ترکیب می شوند.
• پودر استویا (استویا اصلاح شده): این نوع از استویا به شکل پودر سفیدرنگ است و حدود ۳۰۰ برابر شکر دارای شیرینی است. استویای اصلاح شده بدترین نوع استویا محسوب می‌شود.

 

 

هشدار‌های لازم در مصرف گیاه استویا

افرادی که مبتلا به فشار خون پایین و دیابت هستند بهتر است میزان قند خون و فشار خون خود را پس از هر بار مصرف گیاه استویا کنترل کنند. همچنین در برخی افراد گیاه استویا می‌تواند حساسیت زا بوده و علائم حساسیت از جمله گرفتگی، نفخ و یا سر درد به همراه داشته باشد.

 

تداخل دارویی

استویا با داروهای ضد قارچ، ضدالتهاب، ضدسرطان، ضدویروس، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، داروهای ضداشتها، داروهای کاهش کلسترول، داروهای مدر (ادرارآور)، داروهای بارداری و سایر داروها تداخل دارویی دارد. بنابراین در صورت مصرف هر نوع دارویی حتما پیش از استفاده از این گیاه با پزشک خود مشورت کنید. 

نظرات و تجربیات خود را درباره خواص گیاه استویا در پایان همین صفحه و در قسمت “ارسال نظر” با ما و مخاطبان ستاره به اشتراک بگذارید