نویسنده: بهاره ضیایی
بروزرسانی: 14 آبان 1400
ستاره | سرویس عمومی – روز جمهوری اسلامی در دوازدهم فروردین همچون عیدی گرامی داشته می‌شود و تعطیل رسمی است. اما این روز به چه تاریخ و رویدادهایی اشاره دارد و هدف از ثبت این روز در تقویم چیست؟ اصلا معنای دقیق «جمهوری اسلامی» چیست و در چه کشورهایی این نوع نظام سیاسی حاکم است؟ برای رسیدن به این مفاهیم با ما همراه باشید.
| روز جمهوری اسلامی | |
| تاریخ |
۱۲ فروردین
|
| علت نامگذاری |
اعلام رأی آری مردم (۹۸٫۲ درصد واجدین شرایط رأی) در رفراندوم ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ به حکومت جمهوری اسلامی ایران
|
تاریخچه روز جمهوری اسلامی
کمتر از دو ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷، یعنی در در روز‌های ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ به دعوت امام خمینی همه پرسی حکومت جمهوری اسلامی ایران در سراسر کشور برگزار شد و ۹۸/۲ در صد واجدین با دادن رای «آری»، با برقراری حکومت جمهوری اسلامی موافقت کردند، در روز ۱۲ فروردین نتیجه این رفراندم اعلام شد و از آن پس این روز به نام روز جمهوری اسلامی ایران در تقویم ثبت گردیده است.
امام خمینی (ره)، در پیامی به ملت ایران، ۱۲ فروردین را «روز عید» نامیدند. در قسمتی از این پیام آمده است: «صبحگاه ۱۲ فروردین که روز نخستین حکومت الله است، از بزرگ‌ترین اعیاد مذهبی و ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند؛ روزی که کنگره‌های قصر ۲۵۰۰ ساله حکومت طاغوتی فرو ریخت و سلطه شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست.»
روز ۱۲ فروردین در ایران تعطیل رسمی است. در مورد ۱۲ آذر؛ روز قانون اساسی چه میدانید؟
تعریفی از جمهوری اسلامی
جمهوری اسلامی یکی از گونه‌های مردم‌سالاری اسلامی است. این نوع حکومت سیاسی در کشورهای پاکستان، ایران، افغانستان و موریتانی حاکم است؛ نام جمهوری اسلامی برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ (میلادی) به عنوان نوع رسمی حکومت در پاکستان به کاربرده شد.
جمهوری به معنای قرار داشتن حق حاکمیت در دست خود مردم است. کلمه جمهوری شکل حکومت را مشخص می‌کند و کلمه اسلامی محتوای حکومت را تعیین می‌کند.
- حکومت جمهوری یعنی حکومتی که در آن حق انتخاب با همه مردم است؛ صرف نظر از اینکه مرد یا زن، سفید یا سیاه دارای این عقیده یا آن عقیده باشند. فقط شرط بلوغ سنی و رشد عقلی معتبر است نه چیز دیگر.
- کلمه اسلامی محتوای حکومت را بیان می‌کند یعنی حکومت با اصول و مقررات اسلامی اداره می‌شود و در مدار اصول اسلامی حرکت می‌کند. چون اسلامی به عنوان یک دین در عین حال یک مکتب و یک ایدئولوژی است؛ طرحی است برای زندگی بشر در همه ابعاد و شئون آن.
پس جمهوری اسلامی یعنی حکومتی که شکل آن و انتخاب رئیس حکومت از سوی عامه مردم و محتوای آن اسلامی است. بر پایه قانون اساسی ایران، حکومت جمهوری اسلامی ایران بر پایه «جمهوری» و «اسلام» بنا شده‌است.
«جمهوری اسلامی» را در ابعاد عملی، می‌توان یک جمهوری دانست که پایه‌های جمهوری را تا جایی که با پایه‌های اسلام ناسازگار نباشد عملی می‌کند و این موضوع هم در قوانین کشورهایی با این نوع حکومت پیش‌بینی شده‌است؛ برای نمونه در ایران نهادی به نام شورای نگهبان این کار را انجام می‌دهد و در قانون اساسی افغانستان هم آشکارا یاد شده که هیچ قانونی نباید با دین اسلام ناسازگار باشد.
هدف از گرامیداشت روز ۱۲ فروردین
هر ساله روز ۱۲ فروردین به عنوان روز جمهوری اسلامی در ایران و یک روز تعطیل، جشن گرفته می‌شود و در مکان‌های عمومی و فرهنگی مراسمی به همراه موسیقی‌های انقلابی و مرتبط برگزار می‌گردد. هدف از گرامیداشت این روز زنده نگه داشتن یاد تثبیت نظام جمهوری اسلامی و اتحاد مردم است و همچون تجدید میثاقی بر آرمان‌های این نظام و امام خمینی که استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی است تاکید می‌کند.
