ستاره | سرویس روانشناسی – همانطور که انسانها از لحاظ ظاهر با یکدیگر متفاوت هستند از نظر خصایص روانی مانند هوش یا ویژگیهای شخصیتی نیز با یکدیگر متفاوتند. دانشمندان از دوران قدیم به این تفاوتهای فردی آگاهی داشته و تلاش کردهاند تا روشهایی را برای شناخت و اندازهگیری این تفاوتها ایجاد کنند. آزمونهای هوش بسیاری نیز برای اندازهگیری هوش توسط دانشمندان تهیه شده که یکی از معروفترین و معتبرترین آنها تست ریون میباشد.
آشنایی با تست هوش ریون
آزمون یا ماتریسهای پیشرونده ریون که از آن با عنوان تست هوش تصویری نیز نام برده میشود، قبل از جنگ جهانی دوم تهیه شد و از آن پس پژوهشهای زیادی درباره آن انجام و چندین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت. فرمهای جدید آن برای اندازهگیری هوش افراد در سطوح مختلف توانایی و سنی (از ۵ ساله تا بزرگسالان) به کار میرود. سوالات مطرح شده در این آزمون همه از یک نوع هستند. الگوهایی از تصاویر یا نمودار که بر اساس منطق خاصی تنظیم شدهاند. آزمودنی باید ابتدا منطقی را که این تصاویر یا نمودارها براساس آن تنظم شده است را کشف کند و سپس از بین تصاویر پیشنهادی که در زیر هر الگو قرار دارد تصویری که الگوی سوال را کامل میکند انتخاب نماید.
محتوای سوالات تست ریون مستلزم فرآیند استدلال ذهنی برای کشف اصول و منطق حاکم بر روابط اجزای الگوهای ماتریسهاست، بنابراین عمدتا هوش سیال را اندازه گیری میکند. (هوش سیال ظرفیت یادگیری درونی و ذاتی هر فرد است که به سطح تحصیلات، آموختهها و تجربیات فرد وابسته نیست).
سوالات آزمون از آسان به مشکل تنظیم شدهاند. به این معنی که سوالات آسان در اول و سوالهای دشوارتر در انتهای آزمون قرار دارند. سوالات انتهایی به قدری دشوار هستند که کمتر کسی میتواند در محدوده زمانی تعیین شده به همه آنها پاسخ صحیح بدهد. آزمون ریون دارای دو فرم است. آزمون ریون کودکان که برای سنجش هوش کودکان ۵ تا ۹ ساله به کار میرود و دارای تصاویر رنگی است و آزمون کودکان بالاتر از ۹ سال و افراد بزرگسال که با تصاویر سیاه و سفید تدوین شده است.
آیا آزمون ریون مستقل از فرهنگ است؟
ماتریسهای ریون به شکلی است که برای همه آزمودنیها به یک اندازه تازگی دارد. بنابراین برخورداری از شرایط بهتر اجتماعی و آموزشی در پاسخ دادن به سوالهای آن تاثیر چندانی ندارد. بنابراین به نظر سازنده آن تست ریون مستقل از فرهنگ است.
با این حال عامل کلامی نیز در یافتن پاسخهای درست سوالاهای آزمون موثر است زیرا نام بردن اشکال و الگوها و استدلال کلامی در هنگام بررسی روابط بین اجزای الگوها موجب میشود که آزمودنی روابط بین آنها را آسانتر کشف کند. به همین دلیل هنوز نمیتوان به قطعیت گفت که این آزمون کاملا مستقل از فرهنگ باشد. با این حال تحقیقات نشان داده است که در پاسخ دادن به سوالات تست ریون هوش سیال نقش اساسیتری دارد. بنابراین اجرای این آزمون در فرهنگهای مختلف مناسبتر از آزمونهایی است که عامل کلامی و فرهنگی در محتوای آن نقش اساسی دارد.
اجرای تست ریون
این ماتریسها یا سری تصاویر انتزاعی که یک توالی منطقی را به وجود میآورند و با درجه دشواری فزاینده چیده شدهاند، ضریب هوشی افراد را به خوبی به چالش میکشند. برای اجرای تست ریون ابتدا نمونههایی از سوالهای آن که جنبه راهنمایی دارد به آزمودنی ارائه میشود و او را در یافتن پاسخ راهنمایی میکنند تا با روش یافتن پاسخ آشنا شود. سپس از او خواسته میشود که در محدوده زمانی تعیین شده پاسخهای درست سوال را پیدا کند. سوالات تست هوش ریون بدین شکل میباشند که میبایست از میان ۶ تا ۸ تصویر جداگانه، تصویری را انتخاب کنید که تصویر ماتریس هر سوال را تکمیل کند. تست ریون بزرسالان و کودکان بالای ۹ سال ۶۰ سوال دارد و زمان اجرای آن ۴۵ دقیقه است. با کمک نمرات به دست آمده از این آزمون iq یا بهره هوشی افراد به دست میآید. معمولا در دورههای مختلف سنی این آزمون از افراد گرفته میشود و این بدین معنی است که سن فردی که تستها را تکمیل می کند در ارزیابی بهره هوشی اهمیت بالایی دارد. لازم به ذکر است که افراد با دادن تست هوش تصویری ریون بر اساس امتیاز یا بهره هوشی یا همان iq ای که بدست می آورند در ۷ طبقه تقسیم میشوند:
- نابغه (با بهره هوشی بیشتر از ۱۲۷)
- تیزهوش (با بهره هوشی بیشتر از ۱۲۰)
- باهوش (با بهره هوشی بیشتر از ۱۱۰)
- متوسط (با بهره هوشی بیش از ۹۰)
- متوسط ضعیف (با بهره هوشی بیش از ۸۰)
- مرزی (با بهره هوشی بیش از ۷۳)
- عقب مانده و مرزی ضعیف (بهره هوشی پایین تر از ۷۳)
سجاد
من ۱۳۶ شدم این امتحان که همش اسونه همه ۱۳۶ میشن ک!