مراحل ازدواج و فرآیند متاهل شدن

فرایند و مراحل ازدواج در کشور ما عبارت است از:

• تصمیم گیری برای ازدواج
• آمادگی
• تحقیق و کاوش
• به کار بستن معیارهای عملی انتخاب همسر
• انتخاب همسر
• مراسم خواستگاری
• توافق در مورد شرایط
• دوران نامزدی
• دوران عقد و عروسی

مراحل ازدواج را با یک تقسیم بندی کلی‌تر می‌توان به سه مرحله تقسیم نمود:

1. آشنایی
2. نامزدی
3. عقد و عروسی

برای آمادگی دختر و پسر برای انجام ازدواج قبل از هر اقدام آموزش مهارت‌ها و اطلاعات لازم برای ازدواج موفق ضروری است از دیدگاه دیگر و از بعد روانی مراحل ازدواج عبارتند از:

1. ترک پدر و مادر، قطع وابستگی کامل از خانواده
2. پیوند زناشویی و گسستن برخی بندها و وابستگی‌هایی که شخص با پدر و مادرش خود داشته است.
3. وحدت کامل با همسر، اشتراک در اموال و فرزندان و…

امروزه در برخی از کشورهای غربی ازدواج شکوه و جلال خود را از دست داده و اغلب به صورت آرام و بی سر و صدا انجام می‌گیرد. برای خالی نبودن عریضه تنها کاری که اعمال می‌شود آگاه ساختن دوستان و آشنایان از ازدواج و یا تشکیل جلسه‌ای ساده و بدون تشریفات مفصل است. این از جهاتی بد نیست اما برگزاری مراسم به صورت آنچه در کشور ما انجام می‌گیرد اگر از افراط پرهیز شود موجب افزایش اهمیت ازدواج شده و مسلما برنامه‌ای که با تشریفات و با اهمیت شروع شود احتمال اینکه به سادگی به جدایی برسد کمتر خواهد شد.

در غرب موانعی در رابطه دختر و پسر وجود ندارد. آنان از سنین ۱۵- ۱۶ سالگی با یکدیگر دوست می‌شوند. پس از انتخاب یکدیگر را به خانواده معرفی می‌کنند. این فرهنگ در جامعه پذیرفته و پدر و مادر در این رابطه مانعی ایجاد نمی‌کنند. مراحل بعدی تا رسیدن به ازدواج دائم به شرح زیر است:

• دوستی‌هایی که در سنین ۱۸ تا ۱۹ سالگی ایجاد می‌شود پایدارتر می‌باشند. در این سنین وظیفه فرد انتخاب زوج است. انتخاب زوج با توجه به مرحله‌ی انتخاب دوست جنس مخالف انجام می‌گیرد. پس از انتخاب آنها مجاز هستند که با کمک یکدیگر خانه مشترک گرفته و رسما رابطه قبل از ازدواج خود را آغاز کنند.
• در زمان رابطه قبل از ازدواج، دختر و پسر هر دو کارکرده و در اداره خانه شرکت می‌نمایند. اگر این تجربه برای هر دو رضایت بخش بود به ازدواج منجر می‌گردد و در غیر این صورت از هم جدا می‌شوند. دوره ی قبل از ازدواج به ازدواج موقت شباهت دارد و احتمالا رابطه ی جنسی نیز وجود دارد.
• دوره قبل از ازدواج مقدمه‌ای برای شناخت و تصمیم گیری برای ازدواج است. آدامز (‌Adamez,r)، انتخاب زوج را یک فرآیند پیچیده می‌دانند که مشتمل بر چهار مرحله است:

1. دختر و پسر بر اساس این معاشرت و تعاملاتی که دارند با توجه به جاذبه فیزیکی، شباهت، علائق، هوش، ویژگی‌های شخصیت و ارزش‌های رفتاری یکدیگر را انتخاب می‌کنند.
2. در این مرحله مقایسه خصوصیات و ارزش‌ها و آشکار سازی هویت هر دو مطرح می‌گرددد که طی معاشرت و گفتگوهای افشایی انجام می‌شود. در صورت عمق بخشیدن به جاذبه‌ی اولیه رابطه ادامه می‌یابد.
3. مرحله‌ سوم کشف نقص‌ها و رسیدن به درجه‌ای از هماهنگی و همدلی است که دیگر با هم بودن را برای جدایی ترجیح می‌دهند و اگر جاذبه طرفین به قدر کافی عمیق شود و موانع جدایی به اندازه کافی قوی باشد به استحکام رابطه می‌انجامد.
4. در مرحله چهارم آنها درباره‌ی سازگاری و باهم بودن در درازمدت تصمیم می‌گیرند و ازدواج انجام می‌شود.

• پس از تصمیم به ازدواج موضوع را به خانواده‌ها اطلاع می‌دهند. هزینه مراسم به عهده دختر و پسر است و در مواردی والدین در تامین هزینه‌ها شرکت می‌کنند.
• برای اسکان از آپارتمان‌های مبله که اجاره می‌دهند استفاده می‌کنند و فقط وسایل ضروری مانند وسایل آشپزخانه و وسایل حمام و خواب را خریداری می‌کنند. در هزینه‌های زوجین اقوام و دوستان هم شرکت می‌کنند. معمولاً عروس و داماد محل خرید وسایل مورد نیاز خود را مشخص می‌کنند و کسانی که می‌خواهند به آنان هدیه دهند به فروشگاه‌های تعیین شده مراجعه می‌کنند و متناسب با بودجه خود مبلغی به فروشگاه می‌پردازند آنگاه عروس و داماد از بودجه‌های اهدایی هر جنس و کالایی نیاز داشتند خریداری می‌کنند و فروشگاه تمام اجناس را به خانه عروس و داماد می‌فرستد.

هر یک از مراحل سه گانه استفاده مستلزم هدفی است که در هدف کلی که تشکیل یک ازدواج موفق است تاثیر می‌گذارد. برای رسیدن به هدف کلی در رابطه با مراحل ازدواج کاربرد اصول زیر ضروری است.

1. نظر به اینکه هر یک از مراحل ازدواج هدف ویژه‌ای دارد بنابراین در پایان هر مرحله با توجه به هدف باید ارزیابی به عمل آید. عبور از آن مرحله منوط به نتایج ارزیابی شده است.
2. برای هر یک از این مراحل حداقل و حداکثر زمانی نیازمند است. رعایت مدت برای برنامه‌ریزی اصولی به هدف ضروری است. به عبارت دیگر در طی مدت تعیین شده باید طوری برنامه‌ریزی گردد که هدف مورد نظر حاصل شود. شتابزدگی در طی مراحل و طولانی شدن آن نباید موجب شود که بسیاری از برنامه‌های شناخت و یا فعالیت‌های مرسوم انجام نگیرد و یا به علت طولانی شدن دلزدگی ایجاد شود.
3. در هر مرحله اقدامات که باید انجام گیرد و مهارتهایی که باید مورد استفاده قرار گیرد باید طراحی و به اجرا درآید. به عنوان مثال ملاقات‌ها، خریدها، برگزاری مراسم و غیره باید با قید زمان مشخص گردد.
4. در هر مرحله از نظر روابط جنسی باید خط قرمزها مشخص و رعایت گردد. برقراری روابط جنسی در مرحله آشنایی و یا نامزدی در فرهنگ ما مجاز نیست و موارد زیادی است که منجر به سوء استفاده شده و به جای هدف ازدواج، تعیش هدف قرار گرفته که تبعات آن به خصوص برای دختران آسیب زا است.
5. مراحل اولیه به خصوص مرحله‌ی آشنایی و نامزدی که هدف اصلی آن شناخت است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است لذا استفاده از کلیه مهارت‌ها و اطلاعات کسب شده باید در این مورد توسط زوجین مورد استفاده قرار گیرد و پی‌ریزی اصلی بر بنیانی مستحکم استوار گردد.

برگرفته از: آموزش و مشاوره قبل از ازدواج