پارگی رباط زانو چیست؟ + عوامل، تشخیص و راه‌ های درمان

ستاره | سرویس سلامت – زانو یکی از مفاصل پیچیده بدن انسان است که از استخوان، غضروف، رباط و تاندون تشکیل شده است. همین امر حرکت این مفصل را تسهیل کرده و در عین حال آن را در معرض انواع مختلف آسیب‌ها قرار می‌دهد. در صورت آسیب دیدن هر کدام از اجزای ساختاری زانو – چه به دلیل استفاده بیش از حد یا به طور ناگهانی – مشکلات زانو پدید می‌آیند. درد، سوزش و سفت شدن از علائم معمول هرگونه آسیبی به زانو هستند. یکی از آسیب‌های شایع زانو، “پارگی رباط زانو” است. در این مطلب سه پارگی شایع رباط زانو را بررسی خواهیم کرد.

 

در اصل چهار رباط اصلی در زانو وجود دارد. نام رباط چهارم، رباط جانبی خارجی است که به ندرت دچار آسیب دیدگی می‌شود. احتمال بروز آسیب در رباط‌های دیگر بیشتر است. در صورت آسیب دیدگی شدید، و کارساز نبودن سایر درمان‌ها، جراحی اصلی‌ترین درمان خواهد بود.

 

 

۱) پارگی در رباط صلیبی قدامی

رباط صلیبی قدامی یکی از مهمترین رباط‌های موجود در مفصل زانو است. می‌دانیم که رباط یک بافت سخت و انعطاف پذیر است که استخوان‌ها و غضروف را به یکدیگر متصل می‌کند. رباط صلیبی قدامی قسمت زیرین استخوان ران را به قسمت بالایی استخوان قلم پا را به یکدیگر پیوند می‌دهد. این رباط به ثبات زانو کمک می‌کند.

 

 

۱.۱. پارگی رباط صلیبی قدامی چیست؟

یکی از انواع پارگی رباط زانو، پارگی رباط صلیبی قدامی است. این رباط زمانی دچار پارگی می‌شود که آسیب وارد شده باعث کشش بیش از اندازه آن شود. پارگی این رباط می‌تواند جزئی (قسمتی از رباط) یا کامل (تمام رباط) باشد.

 

۱.۲. علائم 

در اغلب موارد پارگی رباط صلیبی قدامی، فرد در زانوی خود احساس درد شدیدی می‌کند. معمولاً پس از پارگی رباط زانو (صلیبی قدامی) این قسمت از بدن ورم می‌کند. فرد مبتلا به پارگی این رباط می‌تواند پس از فروکش کردن ورم، راه برود. اما ممکن است زانو ثبات کافی را نداشته و فرد حتی بیافتد.

 

۱.۳. عوامل

اغلب موارد پارگی این رباط در هنگام ورزش اتفاق می‌افتند. برای مثال می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

 

 

• تغییر جهت یا پیچ خوردن زانو در هنگام دویدن
• پرش و فرود به صورتی که زانو دچار پیچ خوردگی شود

چه افرادی دچار پارگی رباط صلیبی قدامی می‌شوند؟ غالباً رباط صلیبی قدامی در هنگام انجام برخی از ورزش‌ها از قبیل: اسکی، فوتبال، فوتبال آمریکایی، بسکتبال و تنیس دچار پارگی می‌شود. موارد پارگی رباط زانو (صلیبی قدامی) در زنان از مردان بیشتر است. به احتمال زیاد می‌توانیم دلیل آن را آناتومی متفاوت بدن زنان و مردان بدانیم.

 

۱.۴. روش تشخیص پارگی

برای تشخیص پارگی این رباط، متخصصان مراقبت سلامت سوالاتی را درباره آسیب وارد شده مطرح کرده و آزمایشات فیزیکی انجام می‌دهند. در آزمایش فیزیکی زانو و ران تحت فشار قرار داده شده و به جهات خاصی حرکت داده می‌شود. آزمایشات عکس برداری هم می‌توانند شامل موارد زیر شوند:

• اشعه ایکس، به منظور بررسی آسیب دیدن استخوان‌ها
• ام. آر. آی. به منظور بررسی شدت پارگی رباط و تشخیص دیگر صدمات احتمالی زانو

 

۱.۵. درمان 

پس از پارگی، رباط را با استفاده از روش‌های زیر درمان می‌کنند:

• رایس: این کلمه سرواژه کلمات انگلیسی استراحت (Rest)، یخ (Ice)، فشار (Compression) و بالا بردن زانو (Elevation)
• دارو‌های مسکن بدون نسخه از قبیل: استامینوفن یا ایبوپروفن.
• اغلب موارد پارگی این رباط را می‌توان با نیروبخشی و ورزش درمانی معالجه کرد. احتمالاً فرد در طول درمان به عصا نیاز خواهد داشت.

بعضی از پارگی‌های کامل رباط صلیبی قدامی به جراحی نیاز دارند. نیاز فرد به جراحی به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع فعالیت یا ورزشی که فرد قصد انجام آن را دارد.
• در صورتی که فرد ورزشکار باشد.
• سن فرد.
• دیگر صدمات وارد شده به زانو.
• در صورتی که زانو دارای ثبات نباشد.

 

۱.۶. چگونه می‌توانیم از پارگی مجدد رباط جلوگیری کنیم؟

سابقه پارگی رباط زانو (صلیبی قدامی) فرد را در برابر پارگی مجدد آن آسیب پذیرتر می‌سازد. اما برنامه‌های تمرینی می‌توانند فرد را از پارگی مجدد رباط ایمن سازند. این برنامه‌ها معمولاً بر تمرینات عصبی عضلانی تمرکز می‌کنند. تمرینات عصبی عضلانی الگو‌های حرکتی را نشان می‌دهند که خطر تکرار آسیب را به ویژه در هنگام پرش، فرود و تغییر جهت، کاهش می‌دهند. این برنامه شامل تمرینات کششی، تمرینات پرش و تمرینات حفظ تعادل می‌شوند.

 

۲) پارگی در رباط صلیبی خلفی 

رباط صلیبی خلفی مانند رباط صلیبی قدامی، استخوان ران را به استخوان قلم پا متصل می‌کند. هرچند که این رباط از رباط صلیبی قدامی بزرگ‌تر و قدرتمندتر است، اما احتمال اینکه دچار پارگی شود، وجود دارد.

 

 

۲.۱. پارگی رباط صلیبی خلفی چیست؟

نمونه‌های پارگی رباط زانو (صلیبی خلفی) کمتر از ۲۰ درصد از آسیب‌های رباط‌های زانو را تشکیل می‌دهند. صدماتی که موجب پارگی این رباط می‌شوند به سایر رباط‌ها یا غضروف‌های زانو نیز آسیب می‌زنند.

 

۲.۲. علائم 

اغلب افراد متوجه پارگی این رباط نمی‌شوند. آن‌ها فکر می‌کنند که تنها مشکل کوچکی در زانوی شان دارند. بنابراین، احتمالاً به فعالیت‌های روزمره خود ادامه می‌دهند. به هر حال، می‌توانیم به علائم زیر اشاره کنیم:

• تورم (خفیف یا شدید)
• درد زانو
• احساس لق شدن زانو
• بروز مشکل در پیاده روی یا فشار وزن روی زانو

پارگی رباط صلیبی خلفی به مرور زمان می‌تواند منجر به آرتروز زانو شود.

 

۲.۳. عوامل 

آسیب‌های این رباط معمولاً به دلیل ترکیدن زانو در هنگام خم شدن آن است. عوامل معمول پارگی رباط زانو (صلیبی خلفی) به شرح زیر هستند:

• برخورد زانو با داشبورد خودرو در هنگام تصادفات رانندگی
• افتادن روی زانو در حالی که خم شده است
• انجام ورزش‌هایی از قبیل: فوتبال، فوتبال آمریکایی، بیس بال و اسکی

 

۲.۴. روش تشخیص پارگی 

پزشک برای تشخیص پارگی این رباط اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

یک) سابقه: پزشک از شما می‌پرسد که در هنگام وارد شدن صدمه به چه فعالیتی، برای مثال سفر با خودرو یا انجام ورزشی خاص، مشغول بودید. او همچنین سوالاتی از قبیل: موارد زیر را مطرح می‌کند:

• در هنگام وارد شدن آسیب، زانوی شما در چه حالتی بوده است (خم، راست یا پیچ خورده)؟
• پس از وارد شدن آسیب چه حسی در زانوی خود داشتید؟
• آیا از زمان آسیب هیچ علائمی را در خود مشاهده کرده اید؟

دو) آزمایشات فیزیکی: روی پشت دراز کشیده و زانوی خود را خم می‌کنید. سپس پزشک زانوی شما را بررسی کرده و آن را تحت فشار قرار می‌دهد. حرکت غیر عادی زانو نشان دهنده احتمال پارگی رباط است.

سه) عکس برداری: اشعه ایکس می‌تواند اطلاعاتی درباره پارگی رباط زانو (صلیبی خلفی) به دست دهد.

 

۲.۵. درمان 

پارگی این رباط را می‌توانید به سه روش انجام دهید: درمان خانگی، درمان غیر جراحی و جراحی رباط. درمان خانگی به این صورت است که باید اقدامات “پرایس” را انجام دهید. پرایس سرواژه کلمات انگلیسی زیر است:

• محافظت (Protect) از زانو در برابر صدمات بیشتر
• استراحت (Rest) زانو
• قرار دادن یخ (Ice) روی زانو برای مدت کم
• وارد آوردن فشار (Compress) به زانو
• بالا بردن (Elevation) زانو

پزشک شیوه انجام سایر روش‌های درمانی را با شما در میان خواهد گذاشت.

 

۳) پارگی در رباط جانبی داخلی 

این رباط در قسمت داخلی زانو قرار دارد. رباط جانبی داخلی استخوان‌ها را به یکدیگر متصل کرده و ثبات و قدرت مفصل را افزایش می‌دهد.

 

 

۳.۱. پارگی رباط جانبی داخلی چیست؟

وقتی که دچار پارگی رباط زانو (جانبی داخلی) می‌شوید، زانو می‌تواند بیش از خود را گسترش دهد. همچنین احتمال اینکه در جهتی غیر قابل انتظار خم شود، وجود دارد.

 

۳.۲. علائم

اغلب افراد در هنگام آسیب این رباط در لبه داخلی زانو احساس درد می‌کنند. آن‌ها همچنین دچار ورم زانو می‌شوند. در هنگام آسیب، راه رفتن دشوار شده و نمی‌توانید به زانوی آسیب دیده فشار وارد کنید. البته برخی از افراد می‌توانند راه بروند، اما غالباً در هنگام پیاده روی احساس می‌کنید که در حال افتادن هستید، چون حتی اگر احساس درد نداشته باشید، زانوی شما ثبات کافی ندارد.

 

۳.۳. عوامل 

اگر ضربه شدیدی به زانوی شما وارد شود احتمال پارگی این رباط وجود خواهد داشت. همچنین بازیکنان ورزش‌های فوتبال، هاکی و دیگر ورزش‌هایی که بازیکنان برخورد‌های شدید با یکدیگر دارند، در معرض پارگی رباط زانو (جانبی داخلی) قرار دارند.

 

۳.۴. روش تشخیص پارگی

در این مواقع نیز پزشک هم سوالاتی را مطرح می‌کند و هم چند حرکت فیزیکی را روی زانوی شما انجام می‌دهد. همچنین آزمایشاتی از قبیل: ام. آر. آی و اشعه ایکس انجام می‌شوند.

 

۳.۵. درمان

‌می‌توانید برای تسکین درد از دارو‌هایی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کنید. روش‌های درمانی پارگی این رباط نیز مشابه موارد فوق است.

در پایان توصیه می‌کنیم برای تشخیص و درمان پارگی هر یک از رباط‌های زانو به پزشک متخصص مراجعه کرده و با او مشورت کنید. آیا روش‌های دیگری برای درمان پارگی رباط زانو سراغ دارید؟ نظرات خود را در انتهای این مطلب در قسمت “ارسال نظر” با ما به اشتراک بگذارید.