۱۰ نکته کلیدی در رفتار با کودک بدقلق

ستاره | سرویس مادر و کودک – این شرح یک کابوس است: شما و دیگران توان و کنترل خود را از دست داده‌اید، کودک عصبانی و بهانه گیر است و مثل یک هیولا رفتار می‌کند. چطور این وضع پیش آمد؟ به دلایل گوناگونی گاهی اوضاع خوب پیش نمی‌رود و خیلی چیز‌ها به هم می‌ریزد. شاید کودک در موقعیتی یاد گرفته باشد که با بدقلقی و بد رفتاری بیشتر از وقتی که آرام است توجه شما را به خود جلب می‌کند. پس طبیعی است که این شیوه را در پیش گیرد. تنها راه نجات شما تغییر واکنش‌هایتان در رفتار با کودک بدقلق است، به گونه‌ای که او یاد بگیرد باید رفتارش را عوض کند.

رفتار با کودک بدقلق

۱. دنبال دردسر نگردید

وقتی هر دو شما -هم شما و هم فرزندتان- در حال تنش هستید به فروشگاه نروید. چون ممکن است این خرید دو نفره به یک فاجعه تبدیل شود. برای بیرون رفتن، طوری برنامه ریزی کنید که کودک خسته یا گرسنه نباشد و خودتان نیز سرحال باشید. به جای یک گردش مفصل و طولانی، به چند پیاده روی کوتاه بروید.

۲. تمرکز زدایی کنید

بهترین راه مقابله با جنجال و هیاهو آن است که قبل از وقوع، جلوی آن را بگیرید. برای مقابله با خشم و هیاهوی کودک، شیوه های مختلف تمرکز زدایی را تمرین کنید.
برای نمونه به چیزی اشاره کنید و با هیجانی مبالغه آمیز، توجه کودک را به آن جلب کنید: “آن پرنده را روی درخت ببین!” یا ” اینجا را ببین! چه کرم خوشگلی” شاید هیجان و حالت شما مسخره به نظر بیاید؛ اما اگر این شیوه پرت کردن حواس کودک نتیجه بدهد، چه اهمیتی دارد؟!

۳. در پاسخگویی به رفتار کودک، ثابت قدم باشید

در غیر این‌صورت کودک سردرگم می شود و حس امنیت او نیز کاهش می‌یابد. همچنین او یاد می‌گیرد که از بی ثباتی شما سوءاستفاده کند.

۴. خونسرد و آرام باشید

سعی کنید کنترل خود را از دست ندهید و خودتان جنجال به راه نیندازید. فریاد زدن فقط سبب دوام رنج و ناراحتی می شود. بهترین واکنش به رفتار کودک، نادیده گرفتن موضوع است. به آرامی به کار دیگری بپردازید یا اگر می توانید از اتاق خارج شوید. رویارویی مستقیم با موضوع فقط اوضاع را خراب تر می کند.

۵. کوتاه نیایید

معنی “نه” باید قاطعانه و روشن باشد. با شکلات و بغل کردن به او رشوه ندهید! با این کارها به او یاد می دهید که جنجال و قشقرق به راه انداختن ممکن است مزایای خوبی برایش داشته باشد! قاطعیت از اصلی‌ترین نکات رفتار با کودک بدقلق است. 

۶. خشم خود را کنترل کنید

در چنین شرایطی، تا زمانی که خودتان به خشم نیایید، می توانید به کودک حس اطمینان و امنیت ببخشید. شاید بی‌فایده نباشد که کودک را محکم در آغوش خود نگه دارید.

۷. کارهای خوب کودک را تحسین کنید

محدودیت ها و نباید‌های کمتری برای کودک مقرر کنید.

۸. تمرکز کردن را به کودک یاد دهید

این کار را با یک بازی شروع کنید و بعد کودک را تشویق کنید که خودش به تنهایی و در حالی که شما به کار او نظارت می‌کنید، آن را به پایان برساند.

۹. به کودک نگاه کنید

وقتی با او حرف می‌زنید به چشم‌هایش نگاه کنید. دستورهای کوتاه به او بدهید و مطمئن شوید که حرفتان را می‌شنود.

۱۰. مراقب خودتان باشید

حتی اگر فقط یک تا دوساعت می توانید، به خودتان مرخصی بدهید. از کمک دوستان و اعضای خانواده نیز استفاده کنید.

وضع قوانین منصفانه

این قوانین بدین منظور برقرار و اعمال می شوند تا کودک بداند چه انتظاراتی می توانید از یکدیگر داشته باشید. در نظر داشته باشید اعمال محدودیت‌های زیاد ممکن است سبب سرکوب یا عدم همکاری کودک شود یا او را چنان بترساند که دیگر ابتکارهایش را بروز ندهد؛ اما اگر بیش از حد ملایم و منعطف باشید نیز اختیار کودک به کلی از دستتان خارج می شود.

قوانین منصفانه را اجرا کنید

در اینجا چند نمونه از قوانین منصفانه در رفتار با کودک بدقلق را می‌یابید که باید در خصوص خوردن شکلات و شیرینی اعمال شود:

• قاطع باشید:
  هر بار که به فروشگاه می روید، به کودک شکلات ندهید، حتی وقتی مادر بزرگ با شما همراه است، نیز به درخواست کودک “نه” بگویید.
• معقولانه رفتار کنید:
  وقتی شکلات و شیرینی را روی میز، در دسترس کودک می گذارید، انتظار نداشته باشید که او به آنها دست نزند.
  یاد آوری
  – از گفتن جمله های مبهم و غیر واقعی خودداری کنید؛ برای نمونه هیچ وقت به کودک نگویید:” اگر شیطانی کنی، دیگر هیچ وقت به تو شیرینی نمی‌دهم!” یا “وقتی پدرت آمد، می‌گویم که شیرینی خوردن تو را ممنوع کند!”
  – اگر می‌گویید که فقط یک شیرینی می‌توانی بخوری، بیشتر از یک شیرینی به کودک ندهید. در غیر این‌صورت او شما را به ستوه می آورد و با این شیوه نافرمانی را نیز یاد می‌گیرد.
• مهربان باشید و کودک را درک کنید
  اگر به کودک گفته‌اید که نباید شیرینی بخورد و او یک شیرینی را که شما به اشتباه در دسترس او گذاشته‌اید می‌خورد، به او بفهمانید که شما هم می‌دانید مقاومت در برابر خوردن شیرینی چقدر سخت است. بعد او را نوازش کنید. اگر شما اشتباه خود را بپذیرید، کودک درس مهمی را فرا می گیرد.
• دستورهای ساده و روشن بدهید
  “وقتی ناهارت را تمام کردی می‌توانی دو تا شیرینی بخوری”.
• مدام ایراد نگیرید، دیگر به حرفتان گوش نمی دهد
  “هزار بار گفتم اگر کار بدی بکنی، دیگر از شیرینی خبری نیست”.
• در حضور کودک از او بدگویی نکنید
  “خیلی بچه وحشتناکی است، مدام شیرینی می‌خورد”.
• به نظر کودک احترام بگذارید و او را در تصمیم گیری ها شرکت دهید
  ” بهتر نیست پنج شنبه‌ها چند تا شیرینی بخوری و بقیه هفته اصلا شیرینی نخوری؟”
• تنبیه کودک باید فوری و متناسب با کار او باشد. سپس همه چیز را فراموش کنید و به کودک نشان دهید که دوستش دارید
  “تو جعبه شکلات مادربزرگ را برداشتی و همه شکلات ها را خوردی. تا هفته دیگر خبری از شکلات نیست. باید با پول تو جیبی خودت یک جعبه شکلات برای مادربزرگ بخری. حالا از مادر بزرگ عذر خواهی کن. ” پس از انجام این کار کودک را در آغوش گرفته و به او بگویید که به وجودش افتخار می کنید.

سخن آخر

حفظ آرامش و صبوری کلید رفتار با کودک بدقلق است. موارد یاد شده در برخورد با کودک به کار بگیرید تا به نتیجه مطلوب دست یابید. اندکی زمان می برد اما بالاخره نتیجه می دهد. صبور باشید.

شما از چه روش‌هایی برای رفتار با کودک بدقلق استفاده می‌کنید؟ تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: تر و خشک کردن کودک / شارلوت پریستون