نویسنده: مهناز پیرزاده
بروزرسانی: 8 بهمن 1400
ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – آفات و بیماری‌ها هر ساله بیش از ۳۲ درصد محصولات کشاورزی و درختان میوه را از بین می‌برد و با وجود اینکه بهترین شیوه در کشاورزی، عدم استفاده از سموم است، با این حال این درصد بالای آفات و بیماری‌ها، استفاده از سمپاشی درختان میوه، محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای را ضروری می‌سازد. به این منظور داشتن آگاهی از نوع سم، دوره اثرگزاری، بهترین زمان سمپاشی، شیوه مصرف و… قبل از سمپاشی ضروری است.
معرفی اصطلاحات نوشته شده روی برچسب قوطی‌های سموم
ماده موثره یک سم شامل ترکیبات شیمیایی موجود در آن سم است که می‌تواند به صورت مایع، جامد و گاز وجود داشته باشد.
۲ – مواد همراه
به مواد موجود در سم که قابلیت حل شدن ماده موثر سم را افزایش می‌دهد و باعث رنگی شدن آن می‌گردد، مواد همراه گفته می‌شود که غالبا بی ضرر است.
۳ – درجه مسمومیت
به مقدار سم خالص برحسب میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن که باعث مرگ حداقل ۵۰ درصد از آفات مورد آزمایش می‌شود، درجه مسمومیت گفته می‌شود و هرچه مقدار این عدد کمتر باشد، درجه سمیت آن سم بیشتر است.
۴ – دوره کارنس یا دوره پایداری سم
به مدت زمانی که سم می‌تواند پس از سمپاشی خطرناک باشد و سمیت خود را حفظ کند، دوره کارنس یا زمان پایداری سم گفته می‌شود.
توصیه‌ها و نکات ایمنی قبل از سمپاشی درختان میوه
۲- انجام آزمایشات شیمیایی برای تشخیص سالم بودن سم
۳- آگاهی از دوره پایداری سم و نسبت ترکیب سم با آب طبق فرمول و دستورالعمل
۴- استفاده از وسایل مورد نیاز برای سمپاشی درختان مانند لباس کار، ماسک، دستکش و عینک
۵- انتخاب وسیله مناسب برای سمپاشی با توجه به نوع ماده موثر سم، نوع گیاه، وسعت کار و…
۶- مطالعه دقیق دستورالعمل مربوط به سم و نحوه مصرف آن
۷- بو نکردن سموم در حین سمپاشی درختان و محصولات کشاورزی
۸- عدم استفاده از دست برای مخلوط کردن سم
۹- عدم سمپاشی درختان میوه در هنگام وزش باد
۱۰- تنظیم دستگاه سمپاش برای پاشیدن ذرات با قطر مناسب تا قطرات درشت موجب سوختگی گیاه نشود.
۱۱- رعایت عدم تماس سم با اندام‌های بدن به ویژه چشم، بینی و دهان
۱۲- عدم خوردن و آشامیدن در هنگام سمپاشی درختان میوه
توصیه‌ها و نکات ایمنی پس از سمپاشی درختان میوه
۱ – ظروف خالی سم را له کرده و در عمق خاک مدفون کنید.
۲ – دستگاه سمپاش و سایر ابزار کار را پس از خاتمه عملیات سمپاشی به طور کامل با آب و مواد شوینده شسته و خشک کنید.
۳ – با نصب تابلو، مناطق سمپاشی شده را مشخص کنید.
۴ – از ورود افراد به ویژه کودکان به مناطق سمپاشی شده جلوگیری کنید.
۵ – توجه داشته باشید، اگر پس از سمپاشی بارندگی صورت گیرد، لازم است سمپاشی تکرار شود.
۶ – بعداز اتمام عملیات سمپاشی درختان میوه، لازم است کارگران استحمام کرده و لباس خود را عوض کنند.
۷- از نگهداری سموم به مدت طولانی خودداری شود. ممکن است فساد تدریجی در ظروف محتوی سم در اثر طولانی شدن مدت نگهداری در انبار ایجاد شود یا میزان ماده موثره سم به مرور زمان کاهش یابد.
۸- ظروف سم را دور از تابش مستقیم خورشید و منابع حرارتی و آتش قرار دهید.
در پایان لازم به ذکر است، زمانی که سم بر روی گیاه مصرف می‌شود، اگر بخواهید قسمت‌هایی از گیاه مانند میوه درختان و یا قسمت‌های برگ در سبزیجات را مصرف کنید، باید اجازه دهید تا مدت زمان دوره پایداری سم بگذرد تا در این زمان، مواد موثر سم تجزیه شود و همراه با قطعات گیاهی در زمان مصرف وارد بدن مصرف کننده نشود. دوره پایداری (کارنس)، در سموم مختلف بسیار متفاوت است و حتما تعداد روز‌های لازم برای گذشت این مدت زمان و تجزیه مناسب ساختار سم، بر روی برچسب سموم ذکر شده است که لازم است قبل از استفاده از سم، مطالعه شود.
برگرفته از: کتاب اصول باغبانی، مجله علمی خبری اینفو
