نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۲۱ دی ۱۴۰۰
ستاره | سرویس مادر و کودک – مول هیداتیفرم یا حاملگی مولار یا بچه خوره بیماری نادر و خوش‌خیمی است که ناشی از نقصی ژنتیکی در تخم بارور شده است. مول هیداتیفرم گونه‌ای از بیماریهای تروفوبلاستیک حاملگی است. تخم بارور شده یا هرگز به جنین زنده تبدیل نمی‌شود (مول کامل) و یا این که به شکل غیر طبیعی رشد میکند و نمی‌تواند زنده بماند (جزیی). بجای تشکیل جنین و جفت در رحم، تنها جفت به وجود می‌آید که آن هم به صورت غیرطبیعی و سرطانی رشد میکند.
بارداری مولار را باید هر چه زودتر درمان کرد و تمام بافت را از بدن خارج نمود. این بافت می تواند مشکلات عمده ای را در زنان بوجود آورد.
انواع بارداری مولار
دو نوع حاملگی مولار وجود دارد: مول کامل و جزیی.
- حاملگی مولار کامل:
- یک تخمک بدون اطلاعات ژنتیکی توسط اسپرم بارور می‌شود.
- اسپرم در آن تخمک رشد میکند، اما می‌تواند فقط یک بافت برآمده را تشکیل دهد و تبدیل به جنین نمی‌شود.
- همانطور که این بافت رشد میکند، شبیه خوشه انگور می‌شود و این خوشه، رحم را پر میکند.
- حاملگی مولار جزیی:
- یک تخمک توسط دو اسپرم بارور می‌شود و جفت تبدیل به مولار می‌شود.
- در این نوع حاملگی، هر بافت جنینی به احتمال زیاد دچار نواقص شدیدی می‌شود.
- به طور نادر، برخی دو قلو زایی‌ها دارای یک جنین و یک حاملگی مولار می باشند.
علایم حاملگی مولار
- خونریزی واژن در سه ماهه اول
- رحم بزرگ تر از حد معمول می‌شود
- تهوع و استفراغ شدید
- علایم پرکاری غده تیروئید از قبیل عصبی و خسته بودن، نامنظم و یا شدید بودن ضربان قلب و بیش از اندازه عرق کردن
- احساس ناراحتی در لگن
- دفع وزیکولهای خوشه انگوری در سایزهای متفاوت
- کم خونی
- نارسایی تنفسی
- عدم لمس ارگان‌های جنین
- عدم شنیدن صدای قلب جنین
- بیشتر این علایم در یک حاملگی طبیعی، حاملگی چند قلویی و یا سقط نیز می تواند رخ دهد.
شیوع واپیدمیولوژی حاملگی مولار
میزان شیوع حاملگی مولار در کشورهای آسیایی ۱۰ ـ ۷ برابر آمریکا ( ۲۰۰۰/۱ ) و شمال اروپاست.
مثلا در تایوان، یک دویستم است. درایران رقم خاصی نداریم اما در مناطق مختلف ایران متفاوت است. مثلا: در استان چهارمحال وبختیاری، یاسوج و مازندران زیاد است. شاید دلیل آن مسایل ارثی و ژنتیک و الگوی تغذیه‌ای باشد. (رژیم‌های کم پروتئین).
روش‌های تشخیص بارداری مولار
- معاینه لگن
- آزمایش خون و اندازه‌گیری هورمون‌های بارداری در خون
- انجام سونوگرافی در ماه‌های اول بارداری
- دفع وزیکولهای خوشه مانند یا دانه انگوری در سایزهای متفاوت
- فرستادن نمونه وزیکول‌ها به آزمایشگاه پاتولوژی
- انجام سونوگرافی و تأیید مول
- میزان تیتراژ H.C.G بالاتر از حد معمول. ( معمولاً بالای ۴۰۰۰۰ )
- هر چه میزان H.C.G بالاتر باشد، احتمال High Risk بودن بیمار بیشتر است و احتمال ” کوریوکارسینوما ” در این میزان H.C.G وجود دارد.
- Prognosis و پیش آگهی مول خوب است، به شرطی که پیگیری دقیق انجام گیرد. ۲۰% از حاملگی‌های مولار ممکن است تبدیل به Gestational (Trophoblastic Neoplasia (GTN شود. یعنی سلول‌های تروفوبلاستیک، مهاجم شوند و بعد از تخلیه رحم شروع به افزایش و فعالیت نمایند.
- هر چه میزان H.C.G بیشتر، ارتفاع رحم بیشتر و نیز سن بیمار بالای ۴۰ سال باشد، احتمال خطر بیشتر است.
خطرات حاملگی مولار
- حاملگی مولار می‌تواند باعث خونریزی شدیدی در رحم شود.
- برخی از این حاملگی‌ها باعث بوجود آمدن بیماری تروفوبلاستیک بارداری می‌شوند. این بیماری در اثر رشد بافت غیرطبیعی در داخل رحم در طی بارداری بوجود می‌آید. این بافت غیرطبیعی از رشد طبیعی جنین جلوگیری میکند. بعد از سقط جنین، این بافت به رشد خود ادامه می‌دهد.
- از ۱۰۰۰ مورد حاملگی مولار کامل، بعد از برداشتن بافت این حاملگی، ۱۵۰ تا ۲۰۰ مورد دارای بیماری تروفوبلاستیک می‌باشند.
- از ۱۰۰۰ مورد حاملگی مولار جزیی، بعد از برداشتن بافت این حاملگی، ۵۰ مورد دارای بیماری تروفوبلاستیک می‌باشند.
- در چند مورد، بیماری تروفوبلاستیک تبدیل به سرطان می‌شود. خوشبختانه، تمام زنانی که این سرطان را می‌گیرند، با درمان مناسب درمان می‌شوند.
- در موارد نارد، این بافت غیرطبیعی به سایر نقاط مختلف بدن نیز گسترش می‌یابد.
درمان بارداری مولار
هنگامی که شما دارای بارداری مولار هستید، نیاز به حذف این بافت از رحم خود دارید. حذف این بافت توسط روشی به نام خلاء آسپیراسیون انجام می‌گیرد.
اگر شما نمی خواهید دیگر بچه دار شوید، ممکن است به جای روش خلاء آسپیراسیون، رحم‌تان را بردارید (هیسترکتومی).
خوشبختانه بیشتر مبتلایان به حاملگی‌های مولار حتی مبتلایان به انواع بدخیم آن به طور قطعی درمان می‌شوند و پس از پیگیری مناسب حداقل یکساله می‌توانند باردار شوند. یعنی احتمال این‌که حاملگی بعدی به دلیل شیمی‌درمانی با مشکلی روبه‌رو شود، وجود ندارد و احتمال بروز مول مجدد هم بسیار کم است.
در مول‌های معمولی پس از بررسی‌های شش ماهه و تائید پایین بودن سطح هورمون بتا اچ‌سی‌جی امکان بارداری مجدد وجود دارد. اما این بررسی‌ها در انواع بدخیم بیماری باید تا حداقل یک سال ادامه یابد و در این مدت نیز باید از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود. خطر افزایش احتمال مرگ جنین، نقص مادرزادی، زایمان زودرس یا دیگر عواقب، پس از درمان حاملگی مولار وجود ندارد. البته انجام بررسی‌ها حتی پس از بارداری و زایمان نیز ضروری است.
