با دیسپلازی گردن رحم و درمان دیسپلازی گردن رحم آشنا شوید

ستاره | سرویس سلامت – دیسپلازی گردن رحم (سرویکس) به دلیل رشد و افزایش غیر طبیعی سلول‌­ها در دهانه رحم به وجود می­‌آ‌ید که مقدمه‌­ای برای به وجود آمدن سرطان است و درصورت عدم درمان منجر به سرطان دهانه رحم می‌گردد. دهانه رحم شامل دو قسمت تحتانی و گردن رحم می­‌باشد و دارای یک مسیر مرکزی برای عبور اسپرم، خون دوره قاعدگی و نوزاد در زمان زایمان می­‌باشد. مسیر و سطح بیرونی دهانه رحم با دو نوع سلول پوشیده شده است، یک نمونه سلول‌های ترشح کننده موکوس و نوع دیگر سلول­‌های محافظت کننده می­‌باشد. تغییرات غیر طبیعی در رشد این سلول‌ها باعث دیسپلازی گردن رحم می­‌شود.

این اختلال به وجود آمده سرطان نيست ولی با توجه به آمار و اطلاعات موجود، محققان و پزشکان آن را عامل شروع کننده‌­ای برای سرطان گردن رحم می‌شناسند. تغییرات در رشد سلول­‌های گردن رحم معمولا در سنين ۲۵ تا ۳۵ سالگی به وجود می‌­آید. شکل سلول­‌های دیسپلازی شبیه به سلول­‌های سرطانی است اما با این تفاوت که آسیبی به بافت دهانه رحم نمی‌رساند. دیسپلازی بیشتر اوقات قابل بازگشت و درمان است اما در صورت عدم تشخیص و رسیدگی به مرحله غیر قابل بازگشت می­‌رسد.

علائم دیسپلازی گردن رحم

متاسفانه این اختلال هیچ گونه علائمی از خود بروز نمی‌­دهد و تنها با انجام تست پاپ اسمیر وجود آن در دهانه رحم مشخص می‌شود.

علت دیسپلازی گردن رحم

در حال حاضر ویروس‌هایی که از طریق رابطه جنسی به دهانه رحم منتقل می­‌شوند عامل اصلی دیسپلازی شناخته شده‌­اند. دو نوع ویروسی که عامل به وجود آمدن دیسپلازی و سرطان دهانه رحم هستند عبارتند از: “هرپس سمپلکس تیپ۲″ و ” ویروس پاپیلومای انسانی”.

ویروس “هرپس سمپلکس تیپ۲″، نوعی تبخال می‌­باشد که به وسیله رابطه جنسی انتقال می‌یابد و به طور معمول در ناحیه تناسلی اثر می‌کند. ویروس “پاپیلومای انسانی”، باعث ایجاد زگیل‌­های مقاربتی و تناسلی می­‌شود. تیپ۱۶ این ویروس، در قریب به اکثر تمامی دیسپلازی گردن و سرطان­‌های دهانه رحم دیده شده است.

سیگار کشیدن نیز به نوبه خود می­‌تواند عامل محرک و خطر آفرینی برای ابتلا به دیسپلازی در زنان باشد به این صورت که افراد سیگاری حداقل دو تا سه برابر بیشتر از افرادی که سیگار نمی­‌کشند در خطر ابتلا به دیسپلازی گردن رحم هستند. ارتباط کشیدن سیگار و ابتلا به این بیماری به این صورت یافته شده است:

• سیگار کشیدن باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی می­‌شود و بدن ضعیف شده آماده پذیرش ویروسی که از طریق رابطه جنسی وارد بدن داخل شده است می‌گردد.
• سیگار کشیدن باعث می­‌شود ویتامین C بدن کاهش پیدا کند. ویتامین C عامل مهمی در ترمیم زخم‌ها و حفظ ایمنی بدن است و به علت ایجاد آنتی‌­اکسیدان بالا در بدن مانع از ایجاد سرطان می‌شود.
• این امکان وجود دارد که ترکیبات مضر و سرطان­‌زای سیگار در جداره رحم و گردن رحم جمع شود و موجب بیماری گردد.

از علت­‌های دیگر ابتلا به دیسپلازی گردن رحم، فقر مواد مغذی و تغذیه ضعیف و یا نامناسب است. کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین A و بتا کاروتن، ویتامین B6، فولیک اسید، ویتامین C و سلنیوم نقش مهمی در ایجاد و وخیم‌­تر شدن دیسپلازی و سرطان دهانه رحم دارند.

از عوامل و علت­‌های خطر ساز دیگر در ابتلا به این بیماری شروع زودتر از موعد روابط جنسی یعنی کمتر از سن ۱۸ سال است. همچنین داشتن شرکای متعدد جنسی عامل بسیار خطر سازی برای ابتلا به این بیماری می­‌باشد.

• بارداری: بارداری­‌های نزدیک به هم و متعدد و همچنین بارداری قبل از ۲۰ سالگی نیز برای سلامت رحم و دهانه رحم خطر­ ساز خواهد بود.
• مصرف بالای چربی: با مصرف زیاد چربی، به خصوص چربی‌های حیوانی خطر ابتلا به بیماری­‌های رحم بالا می‌­رود. در خانم‌ها هرچقدر مقدار چربی بالاتر باشد بدن استرون (قویترین نوع استروژن) بالاتری تولید می‌کند. 

راه­ های درمان دیسپلازی گردن رحم

درمان‌های تخصصی شامل کرایوسِرجِری (Cryosurgery) و استفاده از لیزر نوعی از درمان برای این مشکل می­‌باشد. از این درمان بیشتر در زمانی که نگرانی و احتمال کمتری درباره گستردگی موجود دیسپلازی دهانه رحم وجود دارد استفاده می‌­شود.

• اکسیژنال تراپی:(Excisional Therapy) در این روش قسمت‌­های غیر­عادی در سطح و دهانه رحم برداشته می‌شوند. این کار به دلیل تهیه نمونه‌ای از بافت ویروسی که به قصد تشخیص مقدار بدخیم بودن و تعیین وجود و یا عدم وجود سلول­‌های سرطانی در سطح و عمق دهانه رحم انجام می­‌شود. دلیل دیگر این است که این کار به پزشک این امکان را می­‌دهد که ناحیه آلوده شده را به صورت کامل خارج کند.
• بیوپسی مخروطی دهانه رحم کونیزاسیون (Cervical cone biopsy, Conization) :این عمل برای برداشتن ضایعه در اتاق عمل و با گرفتن بی‌حسی موضعی نخاعی انجام می­‌شود. بعد از انجام این عمل ممکن است دچار خون­ریزی شوید اما خون­ریزی نباید شدید باشد.
• الکتریسیته کردن برای برداشت ناحیه آلوده شده توسط ویروس (LEEP , LLETZ) :در این روش با استفاده از وسیله‌ای با قدرت الکتریسیته برای برداشتن و از بین بردن ضایعه و ترمیم دیسپلازی گردن رحم استفاده می­‌شود. نام این روش “LEEP“ یا “LLETZ“ است. به این صورت که یک سیم حلقه‌ای شکل از طریق واژن وارد دهانه رحم می­‌شود، سپس از آن جریان الکتریسیته‌ای عبور داده می شود تا قسمت مورد از دهانه رحم برداشته شود.

این عمل معمولا هم در مطب و هم در اتاق عمل انجام می‌­شود اما برای انجام آن تنها ناحیه واژن و دهانه رحم را با یی‌حسی موضعی دچار سر شده‌گی می‌کنند. داشتن درد خفیف در حین انجام این عمل طبیعی است. پس از پایان انجام عمل، خمیری قهوه‌ای رنگ روی ناحیه مورد نظر مالیده می­‌شود که از خون­ریزی جلوگیری می­‌کند. بیشتر بیماران بعد از انجام این درمان می‌­توانند به وضعیت نرمال زندگی، کار و تحصیل خود بازگردند.

توصیه­‌های غذایی برای پیشگیری از دیسپلازی گردن رحم

• کاهش مصرف چربی‌های اشباع شده
• کاهش مصرف پروتئین حیوانی
• استفاده بیشتر از مواد غذایی حاوی سویا
• استفاده از مواد غذایی گیاهی و سبزیجات
• کاهش استفاده از مواد قندی

امیدواریم با رعایت توصیه های پیشگیرانه از ابتلا به دیسپلازی گردن رحم پیشگیری کنید.