روش های درمان زردی نوزاد در خانه و میزان تاثیر آن ها

ستاره | سرویس مادر و کودک – بسیاری از نوزادان در روزهای اول تولد زردی پیدا می‌کنند که به نام زردی طبیعی یا زردی فیزیولوژیک نامیده می‌شود و از نظر متخصصان کودک این زردی، خفیف و بدون عارضه است و جای نگرانی ندارد، اما در برخی نوزادان ممکن است زردی غیر طبیعی وجود داشته باشد که علت آن ناسازگاری خون مادر و نوزاد، عفونت‌های نوزادی، فاویسم و اختلال عملکرد هورمون تیروئید است. از عوارض درمان نشدن زردی می توان به فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، حملات صرعی، اشکال در تعادل حرکتی، ناهنجاری های دندانی و ناشنوایی اشاره کرد که دیگر قابل درمان نیستند. والدین به هیچ وجه نباید کودکانی را که دچار زردی شده‌اند خوددرمانی کنند و درمان حتما باید با توصیه و زیر نظر پزشک باشد. مواردی که به عنوان درمان زردی نوزاد در خانه در این مطلب گردآوری شده صرفا جهت آگاهی است و بدون توصیه پزشک تجویز نمی‌شود. 

زردی نوزاد چیست و چه علتی دارد؟

علت زردی نوزادان در بدو تولد این است که به دلیل دریافت اکسیژن کافی از هوای آزاد، نیازی به گلبول های اضافی نداشته و با تخریب آنها و کاهش میزان هموگلوبین و تبدیل هموگلوبین اضافی به بیلی روبین، زردی در نوزاد ایجاد می‌شود. در بزرگسالان، کبد بیلی روبین را تصفیه می‌کند و به سمت دستگاه گوارش و روده می‌فرستد. اما کبد نوزادان تازه متولد شده، هنوز به طور کامل تکمیل نشده است و نمی‌تواند بیلی روبین خون را حذف کند. بنابراین در روزهای اول تولد، عدم دفع بیلی روبین های اضافی، باعث ایجاد زردی فیزیولوژیک می‌شود.

معمولا ۶۰ درصد نوزادان سالم پس از تولد دچار زردی می‌شوند و در مواردی که نوزاد نارس باشد این مورد به ۸۰ درصد می‌رسد.

علائم زردی نوزاد و شدت آن

درمان زردی نوزاد در خانه

۱. نور درمانی یا فتوتراپی نوزاد

۲. شیرخشت 

۳. شیردهی مکرر به نوزاد

رساندن شیر کافی به بدن نوزاد می‌تواند راهی برای هر چه زودتر از بین بردن زردی پوست باشد، به همین دلیل شیردهی مکرر نوزاد یک امر ضروری است. ممکن است وقتی مادران نوزادشان را به دنیا می‌آورند. ابتدا شیر کمتری تولید کنند، در نتیجه شیر کمتری به نوزاد می‌رسد و به این علت آب بدن نوزاد کم می‌شود و عمل زردی شدیدتر می‌شود.

اگر شیر مادر به اندازه کافی به نوزاد برسد می‌تواند زردی را از بین ببرد. نوزاد وقتی از خواب بیدار می‌شود باید هر ۲ الی ۳ ساعت یک بار شیر بخورد. خوردن شیر به صورت مکرر می‌تواند آب بدنش را تامین کند. اما اگر بنابر هر دلیلی شیر مادر کم باشد، باید از مکمل‌های جایگزین برای رساندن مواد مورد نیاز نوزاد استفاده شود که در این بین برخی شیر خشک‌ها که توسط پزشک تجویز می‌شود، می‌تواند موثر باشد. با افزایش هیدراتاسیون در بدن، میزان بیلی روبین خود به خود کاهش می‌یابد. 

۴. آب برگ سبز گندم

آب برگ سبز گندم باعث افزایش فعالیت آنزیمی در کبد می‌شود و همین امر به کبد کمک می‌کند تا بیلی روبین بیشتری را فیلتر کرده و باعث خروج آن از بدن شود. اگر ۲۰ قطره از آب برگ سبز گندم به همراه مکمل غذایی نوزاد به وی خورانده شود، می تواند برای رفع زردی پوست موثر باشد. البته بهتر است مادران تقریبا روزانه ۶۰ گرم این مایع را بنوشند تا مواد آن از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. مادران می‌توانند این روش را ادامه دهند تا زردی نوزاد از بین برود. مصرف آب برگ گندم برای مادران همچنین می‌تواند باعث پیشگیری از زردی نوزاد نیز شود.

۵. توقف موقت شیردهی

اگر پزشک‌تان تشخیص دهد که زردی نوزاد به خاطر شیر مادر است، ممکن است تجویز کند که برای مدت کوتاهی شیر دادن نوزاد را متوقف کنید. برای اینکه بدنتان کماکان به تولید شیر ادامه دهد، شیر تولید شده را به کمک پمپ از بدن خارج کنید تا وقتی زمان شیردهی نوزاد توسط دستور پزشک فرا برسد. اگر این کار را نکیند بدنتان دیگر شیر تولید نمی‌کند!

۶. شستن نوزاد با عصاره گل بنفشه و ختمی

یکی از روش های درمان زردی نوزاد در خانه که برخی متخصصان طب سنتی آن را پیشنهاد می‌دهند، حمام کردن نوزاد با عصاره یا جوشانده گیاه گل بنفشه و گل خطمی است. برای انجام این روش ساده، کافی است با اضافه کردن گیاه گل بنفشه و خطمی به آب گرم داخل وان نوزاد، او را حمام کنید. همچنین شستن بدن نوزاد با عرق کاسنی همراه با آب ولرم نیز در درمان زردی موثر است.

۷. مکمل‌های گیاهی برای مادران شیرده

مکمل‌هایی مانند چای نعنای گربه ‌ای، چای قاصدک (چای گیاهی است که به عنوان یک جایگزین قهوه از ریشه گیاه قاصدک ساخته شده است)، برگ گیاه Comfrey که یک نوع گیاه دارویی است؛ شامل مواد خاصی هستند که می‌توانند باعث سم‌ زدایی از بدن شوند. همچنین آب جوانه گندم کمک می‌کند تا سموم بدن کودک دفع شود. اگر کودک توسط شیر مادر تغذیه می‌شود، مادر باید آب جوانه گندم مصرف کند زیرا از طریق شیر مادر به کودک می‌رسد.

مادران با مصرف این گونه مواد گیاهی (مانند عرق کاسنی) می‌توانند مواد مغذی آن‌ها را از طریق شیرخود به نوزادان منتقل کنند. این سم‌زدایی‌های طبیعی کمک می‌کند تا بیلی روبین اضافی از بدن نوزاد خارج شود. مادران باید شیردهی را ادامه دهند تا این درمان به صورت خفیف به کار خود ادامه دهد و در از بین بردن زردی نوزادان موثر واقع شود.

تغذیه مادر شیرده زمانی که نوزادش زردی دارد

زمانی که نوزاد زردی دارد، مادر باید از خوردن غذاهای دارای طبع گرم خودداری کند. مادران شیرده، عرق کاسنی و عرق شاهتره را به نسبت مساوی مخلوط و روزی سه استکان مصرف کنند. مادران شیرده بهتر است مصرف شیرینی‌ها، غذاهای پرچرب، سرخ کرده، پرادویه، انواع بستنی، فالوده و مواد نشاسته ‌ای را در ماه‌های آخر بارداری کم و حتی اگر می‌توانند قطع کنند.

توجه داشته باشید در صورت بالا بودن میزان زردی و شرایط خاص جسمی نوزاد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و از روش‌های پیشنهادی برای درمان زردی نوزاد در خانه بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.