معنی شعر شوق مهدی فارسی هشتم (گفتم که روی خوبت از من چرا نهان است)

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – شاعران زیادی در وصف امام زمان (عج) و شناخت ایشان شعرهای زیبایی سروده‌اند. یکی از این شعرهای زیبا اثر فیض کاشانی است که در قالب غزل، به زیبایی شرح گفتگوی یکی از عاشقان امام (ع) را با ایشان توصیف می‌کند. ملا محمد محسن فیض کاشانی شاعر قرن یازدهم و معاصر با شاه عباس دوم بوده است که در سال ۱۰۰۷ هجری قمری در کاشان متولد و پس از پایان مقدمات علوم و دانش‌های زمان خویش به شیراز رفت و به حلقهٔ شاگردان ملاصدرا شیرازی پیوست و سرانجام با دختر وی ازدواج نمود.

در ادامه بررسی مفهوم و معنی شعر شوق مهدی و آرایه‌های ادبی آن خواهیم پرداخت.

 

معنی شعر شوق مهدی به همراه معنی کلمات و آرایه های ادبی

گفتم که روی خوبت، از من چرا نهان است؟
گفتا: تو خود حجابی، ورنه رخم عیان است!

معنی بیت: از امام زمان (ع) پرسیدم: ای امام چرا روی زیبای تو از دیده‌ی من پنهان است و تو را نمی‌بینم؟ ایشان فرمود دل بستگی تو به دنیا همانند حجابی است که مانع دیدن من می‌شود وگرنه چهره ی من آشکار و عیان است.

معنی کلمات:

• نهان: پنهان، مخفی، مستور
• عیان: ظاهر، آشکار
• رخ: چهره، رخسار، رخساره، رو، سیما، صورت

آرایه های ادبی:

تضاد: تضاد میان عیان و نهان

 

گفتم که از که پرسم، جانان نشانِ کویت؟
گفتا: نشان چه پرسی؟ آن کوی، بی نشان است!

معنی بیت: گفتم ای امام عزیزتر از جان، نشانی محل زندگیت را از چه کسی بپرسم؟ ایشان فرمود: چرا بیهوده به دنبال نشانی می‌گردی؟ جایی که من هستم نشانی ندارد. (خودت باید به آن برسی، پرسیدنی نیست)

معنی کلمات:

• جانان: (اِ مرکب) مرکب از جان و ان (علامت نسبت) به معنی معشوق، محبوب، خوب
• کوی: محله، برزن

آرایه های ادبی:

• استفهام انکاری: نشان چه پرسی؟ نوعی استفهام انکاری است
• تضاد: نشان و بی نشان

 

 

گفتم: مرا غم تو، خوش‌تر ز شادمانی
گفتا که در ره ما، غم نیز شادمان است!

معنی بیت: به ای امام (ع) گفتم که برای من غم عشق تو از شادی دوست داشتنی‌تر است، ایشان فرمود که در راه پیروی از ائمه (ع)، غم نیز همانند شادی است.

آرایه های ادبی:

• تشخیص: تشخیص در “غم نیز شادمان است” (غمی که شادمان است.)
• تضاد: در مصرع اول “غم و شادمانی” دارای تضاد است
• پارادوکس (متناقض نما): در مصرع دوم “غم نیز شادمان است” نوعی تضاد و پارادوکس است.
• ترکیب اضافی: غم تو

 

گفتم که سوخت جانم، از آتشِ نهانم
گفت: آن که سوخت، او را، کی ناله یا فغان است!

معنی بیت: گفتم ای امام جان من از آتش اشتیاق دیدار تو سوخت، ایشان گفت: کسی که واقعا سوخته عشق ائمه (ع) باشد، کسی صدای ناله و اندوهی او را نخواهد شنید.

آرایه های ادبی:

• استفهام انکاری: در بیت دوم
• تناسب: تناسب میان آتش و سوختن

 

گفتم: ز «فیض» بپذیر، این نیم جان که دارد
گفتا: نگاه دارش، غم خانه تو جان است!

معنی بیت: گفتم ای امام (ع) این جان ناقابل و بی ارزش را از فیض (از سر بخشش) قبول کن؛ ایشان فرمود: جان خود را نگه دار زیرا که جان تو خانه عشق ائمه یعنی غم امام است.

معنی کلمات:

فیض: بخشش، برکت، عنایت، توجه، فضل

آرایه های ادبی:

• تخلص: نام شاعر که فیض است در مصرع اول آمده است.