نویسنده: مهدیه منصوری
بروزرسانی: ۲۱ دی ۱۴۰۰
ستاره | سرویس مادر و کودک – یکی از شایع‌ترین مشکلات بارداری در سه ماه دوم و سوم، ترش کردن یا رفلاکس معده است که به سبب تغییرات هورمونی این دوره و فشار کودک به معده، شاهد آن هستیم. این احساس ترشی در معده مسئله جدی نیست و با ایجاد تغییرات کوچک در رژیم غذایی و سبک زندگی این دوره به راحتی و با کمترین خطر قابل درمان است. در این مقاله به بررسی دلایل ترش کردن در بارداری، علائم آن و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
علت ترش کردن در بارداری چیست؟
در حالت کلی ترش کردن زمانی اتفاق می‌افتد که اسید موجود در معده موجب تحریک مجرای مری و معده شود و با درد و سوزش همراه است.
اما در بارداری این عارضه بنا به دلایل دیگری رخ می‌دهد:
اما در بارداری این عارضه بنا به دلایل دیگری رخ می‌دهد:
- بازگشت غذا از معده به مری به سبب آنریم‌ها و هورمون‌هایی که در طول بارداری ترشح می‌شوند.
- فشار کودک در حال رشد بر روی معده در مراحل آخر بارداری خصوصاً در سه ماهه دوم و سوم رشد کودک که موجب باز شدن رحم مادر می‌شود، به معده‌ی او فشار آورده و به بازگشت مواد غذایی و اسید به درون مری منجر خواهد شد.
- شل شدن دریچه‌ی بین معده و مری و بازگشت اسید معده
- سابقه‌ی سوء هاضمه مادر پیش از بارداری
- فتق هیاتوس؛ زمانی که رشد جنین از طریق دیافراگم به قفسه سینه فشار وارد می کند.
- عفونت در اثر باکتری پیلوری که از شایع‌ترین دلایل ترش کردن مادر باردار است
- ورم معده
آیا ترش کردن از علائم بارداری است؟
ترش کردن یکی از متداول‌ترین مشکلات مربوط به معده و مری است که همه‌ی ما با آن آشنایی داریم و لزوماً به معنای بارداری نیست؛ اما اگر در کنار علائم دیگر مثل حالت تهوع و عقب افتادن دوره قائدگی همراه باشد، یکی از نشانه‌های بارداری خواهد بود.
در طول سه ماهه اول بارداری، ماهیچه‌های مری غذا را آهسته‌تر به معده فشار می‌دهند و معده مدت زمان بیشتری برای خالی شدن در اختیار دارد؛ در نتیجه بدن نیز زمان بیشتری برای جذب مواد مغذی خواهد داشت. از این رو احتمال بازگشت اسید معده و ترش کردن به نسبت کمتر است. در طول سه ماهه دوم و سوم در کنار تولید هورمون‌های استروژن و پروژسترون، با افزایش رشد کودک به معده فشار وارد می‌شود و احتمال تولید اسید معده بیشتر خواهد بود. با این حال تاکید می‌کنیم که ترش کردن لزوماً به معنای بارداری نیست و به عوامل بسیاری از جمله وضعیت فیزیولوژیکی، رژیم غذایی و عادات روزانه فرد بستگی دارد.
علائم ترش کردن چیست؟
- احساس سوزش یا درد در قفسه سینه
- احساس سیر بودن و سنگینی
- آروغ
- مدفوع خونی
- هراس و نفس تنگی
- بالا آوردن غذا
- قورت دادن دشوار غذا
- درد ناگهانی از پشت تا شان
- عرق کردن در حین درد قفسه سینه
این علائم معمولاً به محض خوردن و نوشیدن غذا ظهور می‌کنند؛ اما گاهی با کمی تاخیر همراه هستند.
درمان ترش کردن با تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی اغلب بی‌خطر ترین راه درمان ترش کردن معده در دوره بارداری است. رعایت نکاتی از قبیل:
- از وعده‌های سنگین پرهیز کنید و حین غذا مایعات ننوشید. در عوض مابین وعده‌های خود آب بنوشید.
- آرام غذا بخورید و لقمه‌ها را کامل بجوید.
- تا چند ساعت قبل از خواب از خوردن غذا خودداری کنید.
- از خوردن غذاها و نوشیدنی‌هایی که اسید معده را تحریک می‌کنند، مثل شکلات، غذاهای چرب، غذاهای پرادویه، غذاهای اسیدی مانند مرکبات و نوشیدنی های گازدار و کافئین خودداری کنید.
- حداقل یک ساعت پس از صرف غذا ننشینید. پیاده روی در اوقات فراغت به هضم غذا کمک می‌کند.
- لباس‌های راحت بپوشید.
- مراقب وزن خود باشید.
- از یک بالش برای بالا نگه داشتن نیمتنه بالایی هنگام خواب استفاده کنید.
- روی پهلوی چپ بخوابید. خوابیدن روی پهلوی راست باعث می‌شود معده بالاتر از مری قرار بگیرد و باعث ترش کردن مادر شود.
- بعد از غذا یک تکه آدامس بدون قند بجوید. افزایش بزاق می‌تواند اسیدی که به مری بازگشته را خنثی کند.
- به محض مشاهده علائم ترش کردن ماست بخورید یا یک لیوان شیر بنوشید تا آن را در نطفه خفه کنید.
- مقداری عسل را کنار چای بابونه یا یک لیوان شیر گرم بنوشید.
- سیگار را ترک کنید؛ مواد شیمیایی که با سیگار وارد بدن می‌شود، با شل کردن عضله حلقوی مابین معده و مری، راه بازگشت اسید معده را به مری باز می‌کنند.
درمان ترش کردن با ترکیبات خانگی
۱. بادام
روغن موجود در بادام ضمن کاهش تولید اسید معده، میزان ترش کردن مادر باردار را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. همیشه بادام تُرد در دسترس داشته باشید.
۲. آبمیوه آلوئه ورا
از دیگر مواد طبیعی مفید برای کاهش و رفع ترش کردن معده نوشیدن آبمیوه‌ی آلوئه ورا است.
۳. آب نارگیل
آب نارگیل اثر اسید معده را خنثی می‌کند و بدین ترتیب میزان ترش کردن را کاهش می‌دهد. ضمناً آب نارگیل خاصیت آرامش بخش دارد.
۴. دانه رازیانه
دو قاشق چای‌خوری دانه رازیانهرا با یک لیوان آب در حال جوش مخلوط کرده و پس از ده دقیقه نوش جان کنید. این معجون فورا بازگشت اسید معده را درمان می‌کند.
۵. سرکه سیب
سرکه سیب یک درمان فوری برای ترش کردن است.
۶. زنجبیل
اسید موجود در زنجبیل یک ماده طبیعی برای درمان مشکلات مجاری معده و مری است. این ماده فعالیت مری را افزایش می‌دهد.
۷. چای ترش
چای ترش بهترین درمان ریفلاکس اسید برای مادران باردار است. همچنین دانه‌ها و برگ‌های گیاهی این چای سرشار از مواد مغذی است.
۸. پاپایا
کافی است پس از صرف غذا چند تکه پاپایا نوش جان کنید. پاپایا میزان تولید اسید معده را کاهش می‌دهد.
۹. مایعات تازه
در طول روز به اندازه کافی مایعات تازه بنوشید و صبح خود را با نوشیدنی‌های طبیعی آغاز کنید.
نکته: مادران باردار باید به خاطر داشته باشند که پیش از استفاده از هرگونه ترکیب خانگی باید با یک پزشک معتبر مشورت کنند.
درمان ترش کردن معده با دارو
برخی از داروهایی که برای درمان ترش کردن در دوره بارداری تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از:
آنتی‌اسیدها
آنتی‌اسیدها برای خنثی کردن اسید موجود در معده استفاده می‌شوند (برخی از این داروها در داروخانه بدون تجویز در دسترس عموم هستند)
آلژینات‌ها
برای تسکین سوء هاضمه ناشی از ریفلاکس اسید با ممانعت از بازگشت اسید معده به مری مورد مصرف قرار می‌گیرند
اگر آنتی اسیدها و آلژینات‌ها علائم ترش کردن مادر باردار را بهبود نبخشند، پزشک معالج از داروهای دیگری برای کاهش تولید اسید معده استفاده می‌کند. دو مورد از داروهایی که مصرف آن‌ها در دوران بارداری شایع و برای نوزاد متولد نشده مضر است، عبارت است از:
کلام آخر
اگر در طول بارداری شدت ترش کردن به حدی برسد که اغلب شب‌ها مادر را بیدار کند، احساس سوزش معده به محض خنثی شدن اثر داروها بازگردد و یا با علائمی چون مشکل بلع غذا، سرفه یا مدفوع تیره (سیاه) همراه باشد، احتمال می‌رود مشکل جدی تری وجود دارد که نیازمند توجه و پیگیری است؛ اما اگر شدت این رفلکس زیاد نیست و گهگداری آن را تجربه می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم برای مقابله با آن از روش های خانگی درمان رفلاکس معده استفاده کنید و نتیجه را با و همراهان ستاره در میان بگذارید.
توصیه می کنیم مطالب زیر را نیز از دست ندهید:
