حکم گوش دادن به صدای موسیقی زن از دیدگاه مراجع تقلید

ستاره | سرویس مذهبی – حکم شرعی شنیدن صدای زن چیست؟ از جمله مسائلی که این روز‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفته و عموم مردم به دنبال معیاری برای تشخیص آن هستند، حد و حدود موسیقی حلال و حرام است. چنانکه می‌دانیم، شنیدن صدای آواز زن برای مردان نامحرم، در شرایط بسیاری حرام دانسته شده؛ با این حال ما در این مقاله قصد داریم حکم شنیدن صدای موسیقی زنان را بررسی کنیم و راهکاری برای تشخیص حرمت یا حلال بودن آن معرفی کنیم.

معیار تشخیص موسیقی حرام از موسیقی حلال

چنانکه عموم مراجع تقلید بیان کرده‌اند، موسیقی حرام، آن موسیقی است که “غنا” باشد. موسیقی به آن دسته از موسیقی‌ها که مخصوص مجالس عیش و نوش هستند و بعضا در هنگام پخش آن‌ها، معصیت‌های دیگری نیز انجام می‌شود، “موسیقی غنا” می‌گویند.
البته باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید که برخی از مراجع تقلید، نظیر آیت الله صافی گلپایگانی، به طور کلی شنیدن موسیقی را جایز نمی‌دانند. در چنین شرایطی غنا بودن یا نبودن موسیقی چندان اهمیت ندارد.

صدای زن نامحرم و حکم شرعی آن

حکم گوش دادن به صدای موسیقی زن نامحرم، در مواقعی که آواز می‌خواند، قطعه‌ای را دکلمه می‌کند یا با لحن خاصی صحبت می‌کند، احکام متفاوتی دارد. ابتدا باید به این مسئله اشاره کرد که برخی از مراجع تقلید، شنیدن صدای زن را در شرایط خاصی بدون اشکال می‌دانند، ولی برخی دیگر، مطلق حکم گوش دادن به صدای موسیقی زن را حرام می‌دانند.

معیار تشخیص حلال یا حرام بودن صدای موسیقی زن

از جمله مراجع تقلیدی که شنیدن صدای زن را در شرایط خاصی، بدون اشکال می‌دانند، آیت الله خامنه‌ای است. ایشان سه شرط برای تشخصی حلال یا حرام بودن صدای زن وضع می‌کنند:

• اگر صدای زن بصورت غنا باشد. (یعنی زن با لحنی بخواند که مخصوص مجالس عیش و نوش است.)
• اگر گوش دادن به صدای زن به قصد لذت باشد.
• اگر در حین گوش دادن به صدای زن، گناهی برخیزد یا بیم آن برود که انجام این کار زمینه‌ساز گناهی شود.

حکم گوش دادن به صدای موسیقی زن حرام است. اما اگر بانویی به نحوی بخواند که هیچ‌کدام از موارد بالا بر وی صدق نکند، شنیدن صدای او اشکالی ندارد.

حکم گوش دادن به صدای موسیقی زن از نظر مراجع تقلید

در این قسمت از مقاله، برای آشنایی بیشتر شما با احکام حکم گوش دادن به صدای موسیقی زن، این مسئله را از منظر چند مرجع تقلید بررسی خواهیم کرد.

۱. نظر آیت الله خامنه‌ای

سوال: آیا صحیح است مردی به صدای زنی خارجی که موسیقی‌اش غنا است، گوش کند؟ آیا شوهر می‌تواند به صدای همسرش که غنا است گوش دهد؟

جواب: گوش دادن به غنا به معنای شنیدن نوعی از موسیقی بوده که مخصوص مجالس عیش و نوش است. شنیدن این موسیقی، در هر شرایط حرام است؛ حتی اگر زن برای شوهرش بخواند. همچنین تفاوتی ندارد که خواننده زن، خارجی باشد یا ایرانی، در هر صورت شنیدن صدای غنای زن حرام است.

۲. نظر آیت الله مکارم شیرازی

آیت الله مکارم شیرازی معتقدند که شنیدن صدای آواز زن برای مرد نامحرم حرام است. البته ایشان بیان کرده‌اند که اگر صدای زن غنا نباشد، شنیدن آن برای شوهرش خالی از اشکال است؛ ولی اگر غنا باشد، شنیدن آن برای هر انسانی حرام خواهد بود. (تفاوتی ندارد که صدای غنای زن توسط زنان دیگر یا شوهر او شنیده شود، در هر صورت عملی حرام است.) آیت الله مکارم شیرازی مطرح کرده‌اند که معیار اصلی حرمت یا حلال بودن موسیقی، غنا بودن یا نبودن آن است. ایشان این مسئله را چنین بیان می‌کنند: اگر موسیقی غنا باشد، تفاوتی ندارد آن کسی که به موسیقی گوش می‌کند، غنا را حس کند یا نکند، در هر صورت، شنیدن موسیقی غنا برای او حرام است.

۳. نظر آیت الله سیستانی

آیت الله سیستانی چهار شرط برای حرام دانستن صدای زن وضع می‌کنند؛ ایشان می‌فرمایند اگر

• صدای زن، آواز محسوب شود
• همراه با موسیقی‌های لهو و لعب (غنا) باشد
• گوش دادن به آن با لذت همراه باشد یا به قصد لذت باشد
• گوش دادن به موسیقی همراه با ترس به گناه افتادن باشد

صدای زن حرام است؛ اما اگر هیچ‌یک از شرایط بالا صدق نکند، گوش دادن به صدای زن اشکالی ندارد. همچنین این نکته را بخاطر داشته باشید که حتی اگر یکی از شرایط چهارگانه بالا صدق کند، گوش دادن به موسیقی زن جایز نیست.

حکم شرعی قرآن خواندن بانوان در حضور نامحرم

در حاشیه بحث حلال یا حرام بودن صدای زن، بهتر است که حکم شرعی تک خوانی بانوان را نیز بررسی کنیم. در این باره باید گفت که عموم مراجع تقلید نظر یکسانی دارند.
آیات عظام خمینی، تبریزی و خامنه‌ای معتقدند که اگر این عمل موجب جلب توجه نامحرم شود و مفسده‌ای به همراه بیاورد، شنیدنش حرام خواهد بود. آیت الله بهجت نیز به سبب اینکه عموما این مسائل با مفسده همراه است، انجام دادن این عمل را بصورت کلی جایز نمی‌دانند.

سخن آخر

عموم مراجع تقلید معتقدند که اگر صدای زن اگر غنا شود، شنیدن آن حرام خواهد بود. البته شرایط دیگری نیز برای حرمت صدای زن وجو دارد: مثلا اگر صدای زن همراه با نوعی موسیقی لهو و لعب باشد، یا شنیدن آن به قصد لذت باشد، موسیقی زن حرام است. در پایان، پیشنهاد می‌کنیم با دیگر ابهامات مهم شرعی یعنی حکم رقص در اسلام و اختلاط زن و مرد نامحرم در جوامع امروزی چه حکمی دارد؟ نیز آشنا شوید. شما چه دیدگاهی راجع به این فتاوی دارید؟ کارشناسان مذهبی سایت ستاره، مشتاقانه منتظر دریافت نظرات شما درباره این مقاله هستند.