خواص کنجد برای همه؛ با این‌ دانه‌ی روغنی بیشتر آشنا شوید

ستاره| سرویس سلامت – چقدر با کنجد و خواص کنجد آشنایی دارید؟ این دانه‌های ریز سرشار از روغن هستند که درون پوسته‌ای محافظ و بر روی بوته‌ی همین گیاه رشد می‌کند. کنجد هم پوست کنده و هم با پوست وجود دارد که نمونه با پوست آن درواقع همراه با غلاف دست نخورده‌ گیاه است. این غلاف به کنجد رنگی طلایی – قهوه‌ای می‌بخشد. دانه‌های پوست کنده نیز سفید رنگ هستند که هنگام بودادن دو مرتبه قهوه‌ای می‌شوند.

۱۴ مورد از خواص کنجد برای سلامتی

۱. منبعی غنی از فیبر

سه قاشق غذاخوری از دانه‌ کنجد پوست نکنده معادل ۳۰ گرم، حدود ۳/۵ گرم فیبر دارد که این مقدار برابر با ۱۲ درصد نیاز روزانه هر انسان بالغ است. فیبر مزایای زیادی برای دستگاه گوارش دارد. علاوه بر این، شواهد بسیاری نشان می‌دهند که فیبر همچنین می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، برخی سرطان‌ها، چاقی و دیابت نوع ۲ نیز موثر باشد.

۲. کاهش کلسترول و تری‌گلیسرید

برخی مطالعات نشان می‌دهند که خوردن دانه کنجد به طور منظم ممکن است به کاهش کلسترول و تری‌گلیسرید‌ خون کمک کند، این دو از عوامل اصلی بیماری‌های قلبی هستند. دانه کنجد شامل ۱۵ درصد چربی اشباع شده و ۸۰ درصد چربی غیراشباع است.

تحقیقات حاکی از آن است که خوردن چربی غیراشباع می‌تواند به پایین آوردن کلسترول شما و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کند. از این گذشته، دانه کنجد حاوی دو نوع ترکیب گیاهی، لیگنان و فیتواسترول‌ها است، که باعث کاهش کلسترول می‌شوند.

۳. منبع مغذی پروتئین گیاهی

دانه کنجد به ازای هر ۳ قاشق غذاخوری (۳۰ گرم)، ۵ گرم پروتئین دارد. برای به حداکثر رساندن جذب پروتئین از این ماده غذایی، آن را به صورت پوست گرفته و بو داده بخورید. فرآیند پوست گیری و بودادن کنجد باعث کاهش اگزالات و فیتات‌ها در آن می‌شود، این ترکیبات مانع هضم و جذب پروتئین در بدن هستند. پروتئین یک ماده حائز اهمیت در حفظ سلامت بدن است، چراکه به ساخت تمام عناصر حیاتی در بدن از ماهیچه تا هورمون، کمک می‌کند.
نکته قابل توجه این است که دانه‌ کنجد کم‌لیزین است، یک اسید آمینه اساسی که در محصولات حیوانی به فراوانی یافت می‌شود. گیاه‌خواران و وگان‌ها می‌توانند با مصرف پروتئین‌های گیاهی لیزین بالا، به‌خصوص حبوبات، مانند لوبیا و نخود را جبران کنند. از سوی دیگر، دانه کنجد حاوی مقادیر بسیار زیادی متیونین و سیستئین است، دو اسید‌ آمینه که در حبوبات به مقدار اندکی وجود دارد.

۴. کاهش فشار خون

فشار خون بالا یک عامل خطرناک در بروز بیماری‌های قلبی و سکته‌ قلبی است. کنجد سرشار از منیزیم است و منیزیم می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. به علاوه، لیگنان، ویتامین E و سایر آنتی‌اکسیدان‌های موجود در دانه کنجد ممکن است به جلوگیری از ایجاد پلاک در شریان‌های خونی کمک کند و فشار خون را در حالت تعادل نگاه دارد.
در یک مطالعه، افراد مبتلا به فشار خون بالا هر روز ۲/۵ گرم پودر کنجد سیاه را به صورت کپسول مصرف کردند. در پایان این مطالعه، مشاهده شد که این افراد ۶ درصد بیشتر کاهش فشار خون را تجربه کردند.

۵. حفظ سلامت استخوان

همچنین کنجد حاوی ترکیباتی طبیعی به نام اگزالات و فیتات‌هاست که جذب این مواد معدنی را کاهش می‌دهد. برای کاهش تاثیر این مواد، کنجد را بو دهید، بخیسانید یا به صورت جوانه مصرف کنید. یک مطالعه نشان می‌دهد که جوانه کنجد ۵۰ درصد کمتر دارای اثر این دو ترکیب است.

۶. کاهش التهاب

التهاب طولانی مدت حتی اگر خفیف باشد نیز ممکن است در احتمال بروز بسیاری از شرایط و بیماری‌های مزمن مثل چاقی، سرطان و همچنین بیماری‌های قلبی و کلیوی موثر را افزایش دهد. در یک مطالعه افراد مبتلا به بیماری کلیوی روزانه به مدت ۳ ماه ترکیبی از ۱۸ گرم بذر کتان و ۶ گرم تخمه کدو تنبل و کنجد مصرف کردند، در پایان علائم التهابی آن‌ها ۵۱ تا ۷۹ درصد کاهش یافت. همچنین مطالعات حیوانی اثرات ضد التهابی روغن کنجد را تائید می‌کنند. این اثر ممکن است به دلیل وجود ماده‌ای به نام «سزامین» در کنجد و روغن آن باشد.

۷. منبع خوب ویتامین B

وجود ویتامین‌های B برای بسیاری از فرآیند‌های ضروری بدن از جمله عملکرد سلول‌ها و متابولیسم بدن لازم است.

۸. کمک به تولید گلبول‌های قرمز

برای تولید گلبول‌های قرمز در بدن به چند ماده‌ مغذی نیاز است که برخی از آن‌ها از جمله آهن، مس و ویتامین B6 در کنجد وجود دارد. هر سه قاشق غذاخوری کنجد حاوی مواد زیر است.

۱۴. کمک به تعادل هورمونی در دوران یائسگی

دانه کنجد حاوی فیتواستروژن‌ها، ترکیباتی گیاهی و مشابه هورمون استروژن است؛ بنابراین مصرف کنجد ممکن است هنگام کاهش سطح استروژن در دوره یائسگی برای زنان مفید باشد. به عنوان مثلا، فیتواستروژن‌ها می‌توانند به مقابله با گرگرفتگی و سایر علائم کاهش استروژن کمک کنند. از این گذشته، این ترکیبات ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها، از جمله سرطان پستان، در دوران یائسگی را کاهش دهد. با این حال، تحقیقات بیشتری در این رابطه مورد نیاز است.

خواص روغن کنجد

علاوه بر دانه کنجد روغن آن نیز خواص بسیاری دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱. سرشار از آنتی اکسیدان

روغن کنجد، همچون دانه‌ی آن سرشار از آنتی اکسیدان است و مصرف موضعی آن می‌تواند به سلامت پوست کمک کند.

۲. خواص ضد التهابی

مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان می‌دهند که روغن کنجد ممکن است التهاب را کاهش دهد. با این حال به مطالعات انسانی بیشتری در این ارتباط احتیاج است.

۳. حفظ سلامت قلب

روغن کنجد یک روغن سالم و سرشار از چربی‌های اشباع نشده است که مصرف آن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.

۴. کنترل قند خون

همچون خواص کنجد در کنترل قند خون، مصرف روغن آن نیز ممکن است به تنظیم قنند خون، به خصوص در افراد دیابتی کمک کند.

۵. بهبود زخم و سوختگی

یکی دیگر از خواص کنجد و روغن آن، کمک به درمان سریعتر زخم و سوختگی‌هاست. اوزون که در پزشکی کاربرد دارد، یک گاز طبیعی است. روغن‌هایی که به آن‌ها اوزون اضافه می‌شوند، روغن اوزون نام می‌گیرند. در یک مطالعه بر روی موش‌ها، درمان موضعی با روغن کنجد اوزون با افزایش سطح کلاژن در بافت زخم مرتبط بود. کلاژن یک پروتئین ساختاری پوست و ضروری برای ترمیم زخم است. 

نتایج برخی از مطالعات نشادن داد که روغن کنجد می‌توان به درمان سوختگی کمک کند. توانایی روغن کنجد در تسریع در بهبود زخم‌ها و سوختگی‌ها می‌تواند به خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن نسبت داده می‌شود.

۶. محافظت در برابر اشعه فرابنفش

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که روغن کنجد ممکن است در برابر صدمات ناشی از اشعه ماوراء بنفش از پوست محافظت کند. این اثر احتمالا به دلیل مقدار بالای آنتی اکسیدان آن است. درواقع، روغن کنجد تا ۳۰ درصد توانایی مقاومت در برابر پرتو‌های UV را دارد، درحالی‌که بسیاری از روغن‌های دیگر مثل روغن نارگیل، روغن بادام زمینی و روغن زیتون، تنها ۲۰ درصد می‌توانند در برابر این تابش‌ها مقاومت کنند.

منابع متعددی ادعا می‌کنند که روغن کنجد می‌تواند یک ضد آفتاب دارای SPF طبیعی باشد. با این حال، در مورد اثر بخشی آن در برابر اشعه‌های شدید خورشید تحقیقات محدودی انجام شده است. بنابراین نباید آن را جایگزین کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

۷. بهبود کیفیت خواب

یک مطالعه نشان می‌دهد که استفاده از روغن کنجد بر روی پیشانی ۲۰ نفر به صورت موضعی، به مدت ۳۰ دقیقه، بعد از گذشت دو هفته کیفیت خواب آن‌ها را بهبود بخشیده‌است.

۸. تسکین درد

برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ماساژ با روغن کنجد، می‌تواند در کاهش درد بازو و پا موثر باشد.

۹. بهبود سلامت مو

ترکیبات موجود در روغن کنجد می‌توانند درخشندگی و استحکام مو‌ها را افزایش دهند.

عوارض جانبی

در صورتی‌که در مصرف کنجد زیاده روی نشود، به احتمال زیاد برای همگان ایمن است، اما گاهی می‌تواند موجب واکنش آلرژیک در برخی افراد شود. روغن کنجد همچنین هنگام استفاده به عنوان اسپرسی بینی می‌تواند موجب آبریزش و گرفتگی بینی شود. اطلاعات کافی در رابطه با اینکه آیا سایر مصارف درمانی کنجد بی‌خطر هستند یا خیر در دسترس نیست. افراد در شرایط زیر باید در مصرف کنجد و روغن آن احتیاط کنند:

جمع بندی

کنجد منبع خوبی از چربی‌های سالم، پروتئین، ویتامین‌های گروه B، مواد معدنی، فیبر، آنتی اکسیدان‌ها و سایر ترکیبات مفید گیاهی است. مصرف منظم کنجد (منظم یعنی نه تنها به مقداری که روی نان وجود دارد) ممکن است به کنترل قند خون، مبازه با درد ورم مفاصل و کاهش کلسترول کمک کند. حالا که با خواص کنجد آشنا شدید جالب است بدانید که فرآورده های کنجد نظیر ارده کنجد نیز خواص بسیاری دارد، برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به مطلب با ۱۱ خواص شگفت‌انگیز ارده کنجد مراجعه کنید. شما چگونه کنجد را به رژیم غذایی خود اضافه می‌کنید؟ فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را با ما و سایر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: healthline ،webmd ،healthline