نویسنده: نوید اسحاقیان
بروزرسانی: ۹ اردیبهشت ۱۴۰۲
دعای مجرب برای سفر بی خطر و حفظ جان مسافر چیست؟ آیا خواندن دعای بیرون آمدن از خانه کافیست؟ مسافرت از جمله تفریح‌هایی است که کمتر کسی آن را نادیده می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های سفر، غیر قابل پیشبینی بودن اتفاقات است. شما باید منتظر هر پیش‌آمدی باشید و برای آن تدارک دیده‌باشید؛ اما برخی از پیش‌آمد‌ها هستند که تدارک‌دیدن برای آن‌ها از عهده انسان‌ها خارج است. مسائلی نظیر خطر تصادف‌های جاده‌ای، خرابی اتومبیل یا حتی خطر دستبرد از خانه‌ای که اهالی‌اش به سفر رفته‌اند، از جمله این پیش‌آمد‌های ناگوار به شمار می‌آید.
در این مقاله قصد معرفی دعاها و ادعیه‌ای را داریم که برای حفظ جان مسافر از خطر، دفع بلا و ایمنی خانه از دزد کارآمد هستند.
دعا‌های مجرب برای سفر بی‌خطر در قرآن
۱. ذکر «قل هو الله احد»
از امام رضا (ع) نقل شده که فرموده‌اند: هرگاه از خانه خارج می‌شوی ده مرتبه سوره «قل هو الله احد» را بخوان؛ در این صورت تا زمانی که به خانه بازگردی از تمامی خطر‌ها در امان خواهی بود.
۲. توصیه‌ای از امام صادق
امام موسی بن جعفر (ع) می‌فرمایند: وقتی که قصد سفر کردی، بر در خانه‌ات بایست و سوره حمد را از جلو رو و از سمت راست و چپ بخوان، و سوره «قل هو الله احد» را از پیش رو و از سمت راست و چپت بخوان، همچنین سوره‌های «سوره قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» و «سوره قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» را از جلو و از سمت راست و چپت بخوان، سپس دعای زیر را زمزمه کن تا در امان خداوند باشی:
«اَللّهُمَّ احْفَظْنى وَاحْفَظْ ما مَعِىَ وَ سَلِّمْنى وَ سَلِّمْ ما مَعِىَ وَ بَلِّغْنى وَ بَلِّغْ ما مَعِىَ بَلاغاً حَسَناً»
«خدایا مرا و آنچه با من است حفظ کن، و مرا و آنچه با من است به سلامت دار، و مرا و آنچه با من است به نیکى برسان»
۳. قرائت سوره صف
پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند که هرگاه قصد سفر داشتی سوره «صف» را قرائت کن. همچنین در روایت دیگری امام صادق (ع) نیز مداومت بر قرائت این سوره از قرآن را برای رفع خطر و حفظ جان مسافر مناسب دانسته‌اند.
۴. سه آیه اول سوره انعام
در روایتی از پیامبر (ص) نقل شده که هرکس هر روز صبح، سه آیه اول سوره مبارک انعام را بخواند، خداوند مهربان هفتاد هزار ملک برای حفاظت از او خواهد گماشت:
{الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُونَ} ﴿۱﴾
ستایش خدایى را که آسمان‌ها و زمین را آفرید و تاریکی‌ها و روشنایى را پدید آورد با این همه کسانى که کفر ورزیده اند [غیر او را]با پروردگار خود برابر مى کنند.
{هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ طِینٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلًا وَأَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ ثُمَّ أَنْتُمْ تَمْتَرُونَ} ﴿۲﴾
اوست کسى که شما را از گل آفرید آنگاه مدتى را [براى شما عمر]مقرر داشت و اجل حتمى نزد اوست با این همه [بعضى از]شما [در قدرت او]تردید مى کنید.
{وَهُوَ اللَّهُ فِی السَّمَاوَاتِ وَفِی الْأَرْضِ یَعْلَمُ سِرَّکُمْ وَجَهْرَکُمْ وَیَعْلَمُ مَا تَکْسِبُونَ} ﴿۳﴾
و او در آسمان‌ها و زمین خداست نهان و آشکار شما را مى داند و آنچه را به دست مى آورید [نیز]مى داند.
دعا‌های نقل شده از زبان ائمه (ع)
۱. امام رضا (ع)
دعای اول
از امام رضا (ع) نقل شده که ایشان فرموده‌اند: هنگامی که قصد عزیمت به جایی را داشتی، بگو:
«بسم اللَّه آمنت باللَّه تَوَکَّلْتُ عَلَى اللَّهِ، ما شاء اللَّه لا حول و لا قوة الا باللَّه»
به نام خدا، ایمان آوردم به خدا، و بر خدا توکل کردم، آنچه خواستِ خدا بود، نیست گردیدنى و نه توانایى اى، مگر به خدا.
دعای دوم
امام رضا (ع) همچنین می‌فرمایند که هر گاه که پدرم از منزل خارج می‌شد، زیر لب زمزمه می‌کرد:
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ خَرَجْتُ بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ لابِحَوْلٍ مِنّى وَ لا قُوَّتى»
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى اش همیشگى است، خارج شدم به قوت و نیروى خدا، نه به قدرت و نیروى خویش
«بَلْ بِحَوْلِکَ وَ قُوَّتِکَ یا رَبِّ مُتَعَرِّضاً لِرِزْقِکَ فَاْتِنى بِهِ فى عافِیَةٍ»
بلکه به قدرت و نیروى تو، اى پروردگارم روزى‌ات را خواستارم، آن را در عین عافیت به من عنایت کن.
دعای سوم
از امام رضا (ع) نقل شده که فرموده‌اند: هرگاه خواستی کالایی را در حفظ و حراست خداوند از مسیری جابجا کنی، آیه الکرسی را بخوان و بر کاغذی بنویس و در میان کالایت قرار بده، همچنین دعای زیر را بنویس و در میان کالایت قرار بده.
«وَجَعَلْنا مِنْ بَیْنِ أَیْدیهِمْ سَدّاً وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً فَأَغْشَیْناهُمْ فَهُمْ لایُبْصِرُونَ»
(و [ما]فراروى آن‌ها سدى و پشت سرشان سدى نهاده و پرده اى بر [چشمان]آنان فرو گسترده ایم در نتیجه نمى توانند ببینند)
لا ضَیْعَةَ عَلی ما حَفِظَهُ اللَّهُ «فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لاإِلهَ إِلّا هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ، وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ»
پس اگر روی گرداندند بگو خدا مرا بس است، خدایی جز او نیست، تنها بر او توکل کرده‌ام و او پروردگار عرش عظیم است.
(قسمت اول، آیه ۹ سوره یس و قسمت آخر آیه ۱۲۹ سوره توبه است)
۲. امام باقر (ع)
یکی از صحابه امام باقر (ع) از زبان ایشان نقل می‌کند که هرگاه حضرت می‌خواستند از خانه خارج شوند، زیر لب زمزمه می‌کردند:
«بسم اللَّه خرجت و على اللَّه توکلت لا حول و لا قوة الا باللَّه»
۳. امام موسی بن جعفر (ع)
در کتاب المحاسن از قول امام موسی بن جعفر (ع) نقل شده که فرموده‌اند: هرگاه قصد سفر داشتی، پای خود را بر در خانه قرار بده و بگو:
«بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ تَوَکَّلْتُ عَلَى اللَّهِ ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ»
«به نام خدا، ایمان آوردم به خدا، و بر خدا توکل کردم، آنچه خواستِ خدا بود، نیست گردیدنى و نه توانایى اى، مگر به خدا.»
سپس رویت را به سمتی بچرخان که جهت سفر توست و سه بار سوره حمد را بخوان، پس بر دیگر جهت‌ها هم صورتت را بگردان و سه مرتبه حمد را بخوان (جهت چپ، راست و جهت مخالف سفر) و آیه الکرسی را هم به همین ترتیب بخوان. سپس بگو:
«اللَّهُمَّ احْفَظْنِی وَ احْفَظْ مَا مَعِی وَ سَلِّمْنِی وَ سَلِّمْ مَا مَعِی وَ بَلِّغْنِی وَ بَلِّغْ مَا مَعِی بِبَلَاغِکَ الْحَسَنِ الْجَمِیل»
خدایا مرا و آنچه با من است حفظ کن، مرا و آنچه با من است سالم بدار، و برسان مرا و آنچه با من است به رساندن نیکوى زیبایت.
۴. پیامبر (ص)
دعای اول
پیامبر (ص) می‌فرمایند: هرگاه قصد سفر و ترک خانواده را داشتی، بهترین چیزی که می‌توانی برای خانواده به جا بگذاری، دو رکعت نماز است که به مدد آن، خداوند خانواده‌ات را از خطر حفظ کند.
همچنین وقتی نمازت تمام شد، دعای زیر را بخوان:
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْتَوْدِعُکَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ ذُرِّیَّتِی وَ دُنْیَایَ وَ آخِرَتِی وَ أَمَانَتِی وَ خَاتِمَةَ عَمَلِی»
خدایا، من خودم و عیالم و مال و فرزندان و دنیا و آخرت و عاقبت امرم را به تو می‌سپارم. (و تو از آن‌ها مواظبت و نگهداری بفرما).
همچنین در کتاب عوارف‌المعارف نقل شده که هرگاه پیامبر (ص) قصد سفر داشتند به مسجد می‌رفتند و دو رکعت نماز بجا‌می‌آوردند. قطب راوندی هم نقل می‌کند که پیامبر از خانه‌ای به خانه دیگر قدم نمی‌گذاشت (در روایت آمده «کوچ نمی‌کرد») مگر اینکه در خانه قبلی دو رکعت نماز بجا می‌آورد.
دعای دوم
همچنین پیامبر (ص) می‌فرمایند: هرگاه قصد سفر داشتی، این دعا را بخوان تا خداوند چهار فرسته بر تو بگمارد تا از چهار جهت تو را از بلایا حفظ کنند.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ بِسْمِ اللَّهِ خَیْرِ الاْسْماءِ بِسْمِ اللَّهِ رَبِّ الاْرْضِ وَ السَّمآءِ
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى اش همیشگى است، به نام خدا بهترین نامها، به نام خدا پروردگار زمین و آسمان
بِسْمِ اللَّهِ الَّذی لایَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ سَمُّ وَلا دآءٌ بِسْمِ اللَّهِ اَصْبَحْتُ وَ عَلَی اللَّهِ تَوَکَّلْتُ
به نام خدا که سمّى و دردى با نامش زیان نمى رساند، به نام خدا صبح کردم، و بر خدا توکلّ نمودم.
بِسْمِ اللَّهِ عَلی قَلْبی وَ نَفْسی بِسْمِ اللَّهِ عَلی دینی وَ عَقْلی بِسْمِ اللَّهِ عَلی اَهْلی وَ مالی
به نام خدا بر دل و جانم، به نام خدا بر دین و عقلم، به نام خدا بر خاندان و دارایى ام
بِسْمِ اللَّهِ عَلی ما اَعْطانی رَبّی بِسْمِ اللَّهِ الَّذی لایَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَیْءٌ فِی الاْرْضِ وَ لا فِی السَّماءِ
به نام خدا بر آنچه پروردگارم به من بخشید، به نام خدا که نامش به چیزى در زمین و آسمان زیان نمى رساند
وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ اَللَّهُ اَللَّهُ رَبّی لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً اَللَّهُ اَکْبَرُ اَللَّهُ اَکْبَرُ وَ اَعَزُّ وَ اَجَلُّ مِمّا اَخافُ
و او شنواى داناست، خدا خدا پروردگار من است چیزى را شریک او نسازم، خدا بزرگتر است. خدا بزرگتر است و عزیزتر و عظیم‌تر از آنچه مى ترسم
وَ اَحْذَرُ عَزَّ جارُکَ وَ جَلَّ ثَناؤُکَ وَلا اِلهَ غَیْرُکَ
و پرهیز مى کنم، عزیز است پناهنده ات، بزرگ است ثنایت، و معبودى جز تو نیست
اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ نَفْسی وَ منْ شَرِّ کُلِّ سُلْطانٍ شَدیدٍ وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ شَیْطانٍ مَریدٍ
خدایا من به تو پناه مى آورم، از شرّ خودم، و از شرّ هر سلطان سرسخت، و از شرّ هر شیطان ستمگر
وَ مِنْ شَرِّ کُلِّ جَبّارٍ عَنیدٍ وَ مِنْ شَرِّ قَضآءِ السّوُءِ وَ مِنْ کُلِّ دابَّةٍ اَنْتَ آخِذٌ بِناصِیَتِها
و از شرّ هر سرکش لجباز، و از شرّ هر پیش آمد بد، و از شرّ هر جنبنده اى که تو گیرنده مهارش هستى.
اِنَّکَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ وَ اَنْتَ عَلی کُلِّشَیْءٍ حَفیظٌ اِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذی نَزَّلَ الْکِتابَ
به درستى که تو بر راه استوارى، و بر هرچیز نگهبانى، به حق سرپرست من خداست که قرآن را نازل کرد
وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصّالِحینَ فَاِنْ تَوَلَّوْا
و او شایستگان را سرپرستى مى کند
فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ»
پس اگر روى بگردانند بگو: خدا مرا بس است، معبودى جز او نیست، بر او توکلّ کردم، و او پروردگار عرش عظیم است.
دعای سوم
پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: هر کس هر روز صبح این دعا ار هفت مرتبه بخواند، از بلایای آن روز در امان خواهد بود.
«فَاللَّهُ خَیْرٌ حافِظاً وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ. إِنَّ وَلِیِّیَ اللَّهُ الَّذِی نَزَّلَ الْکِتابَ
خدا بهترین نگهدار است، و او مهربان‌ترین مى باشد، به راستى سرپرست من خدا است، که نازل کرد قرآن را
وَ هُوَ یَتَوَلَّی الصَّالِحِینَ. فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ
و او شایستگان را سرپرستى مى کنید. پس اگر رو برگرداندند، بگو خدا مرا بس است، که معبودى جز او نیست، بر او توکّل نمودم و او پروردگار عرش بزرگ است.
۵. امام سجاد
از امام سجاد (ع) دعای زیر برای دفع بلا ذکر شده‌است:
«بسم الله الرحمن الرحیم. اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ عَلَی حُسْنِ قَضَائِکَ
به نام خداوند بخشنده مهربان، بارخدایا، تو را سپاس بر خوبی سرنوشتی که مقدّر فرموده‌ای
وَ بِمَا صَرَفْتَ عَنِّی مِنْ بَلَائِکَ، فَلَا تَجْعَلْ حَظِّی مِنْ رَحْمَتِکَ
و بر بلایی که از من گرداندی، پس نصیبم را از رحمتت در این عافیت دنیایی
مَا عَجَّلْتَ لِی مِنْ عَافِیَتِکَ فَأَکُونَ قَدْ شَقِیتُ بِمَا أَحْبَبْتُ وَ سَعِدَ غَیْرِی بِمَا کَرِهْتُ
که به من ارزانی داشتی منحصر مکن، که به سبب آنچه دوست دارم بدبخت شوم، و دیگری به خاطر آنچه ناپسند من است خوشبخت گردد،
وَ إِنْ یَکُنْ مَا ظَلِلْتُ فِیهِ أَوْ بِتُّ فِیهِ مِنْ هَذِهِ الْعَافِیَةِ بَیْنَ یَدَیْ بَلَاءٍ لَا یَنْقَطِعُ
و اگر آن عافیت که روز را در آن به شب رسانده، یا شب را در آن به روز آورده‌ام مقدمه بلایی همیشگی، و وبالی دائم باشد.
وَ وِزْرٍ لاَ یَرْتَفِعُ فَقَدِّمْ لِی مَا أَخَّرْتَ، وَ أَخِّرْ عَنّی مَا قَدَّمْتَ
پس آنچه را برایم به تأخیر انداخته‌ای پیش انداز و آنچه را که پیش انداخته‌ای به تأخیر افکن؛
فَغَیْرُ کَثِیرٍ مَا عَاقِبَتُهُ الْفَنَاءُ وَ غَیْرُ قَلِیلٍ مَا عَاقِبَتُهُ الْبَقَاءُ وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ.
زیرا چیزی که پایانش نیستی است، بسیار نیست و آنچه عاقبتش همیشگی و جاودانی است، اندک نباشد، و بر محمد و آلش درود فرست.
دعا‌های نقل شده از زبان علما
معروف است هر شخصی که در سفر است اگر روزی ۱۶۱ بار دعای زیر را زمزمه کند، از خطر در امان خواهد بود:
«یا سَلامُ تَسَلَّمتَ بِاالسَّلامِ وَ السَّلامُ فی سَلامُ سَلامِکَ یا سَلامَ»
۱. علامه محدث قمی
علامه محدث قمی می‌فرمایند: بنا به روایت معروفی از پیامبر اکرم که فرمودند برای سلامتی در سفر‌ها و دریا‌ها به خاندان طاهر من و امام هشتم (ع) توسل جویید، در هنگام سفر زمزمه کنید.
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ وَلِیِّکَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا إِلَّا مَا سَلَّمْتَنِی بِهِ فِی جَمِیعِ أَسْفَارِی فِی الْبَرَارِی وَ الْبِحَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْقِفَارِ وَ الْأَوْدِیَةِ وَ الْغِیَاضِ مِنْ جَمِیعِ مَا أَخَافُهُ وَ أَحْذَرُهُ إِنَّکَ رَوفُ رَحِیمٌ»
۲. سلمان فارسی
از سلمان فارسی نقل شده، که فرموده: بر شمشیر ذوالفقار امام علی (ع) دعایی دیدم که هرکس بعد از نماز صبح این دعا را بخواند، خودش، خانواده‌اش و فرزندانش در پناه خداوند مهربان در سفر و حضر و خواب و بیداری خواهند بود:
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ یَا عَالِماً بِکُلِّ خَفِیَّةٍ یَا مَنِ السَّمَاءُ بِقُدْرَتِهِ مَبْنِیَّةٌ
یَا مَنِ الْأَرْضُ بِقُدْرَتِهِ مَدْحِیَّةٌ یَا مَنِ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِنُورِ جَلَالِهِ مُضِیئَةٌ
یَا مَنِ الْبِحَارُ بِقُدْرَتِهِ مَجْرِیَّةٌ یَا مُنْجِیَ یُوسُفَ مِنْ رِقِّ الْعُبُودِیَّةِ یَا مَنْ یَصْرِفُ کُلَّ نَقِمَةٍ وَ بَلِیَّةٍ
یَا مَنْ حَوَائِجُ السَّائِلِینَ عِنْدَهُ مَقْضِیَّةٌ یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ حَاجِبٌ یُغْشَی وَ لَا وَزِیرٌ یُرْشَی
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ احْفَظْنِی فِی سَفَرِی وَ حَضَرِی وَ لَیْلِی وَ نَهَارِی
وَ یَقَظَتِی وَ مَنَامِی وَ نَفْسِی وَ أَهْلِی وَ مَالِی وَ وُلْدِی وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَحْدَهُ»
جمع بندی
سفر یکی از اجزای جدا نشدنی از زندگی انسان‌هاست. پیش‌آمد‌های سفر، پیشبینی نشدنی و گاهی خطر آفرین هستند؛ پس بهتر است همیشه سفرمان را با یاد خداوند مهربان آغاز کنیم تا در پناه او، در سلامت سفر خود را به پایان برسانیم.
دعا‌های مجرب برای سفر بی خطر و حفظ جان مسافر به انواع قرآنی، غیر قرآنی، دعا از زبان معصوم و دعا از زبان علما تقسیم می‌شوند که در این مقاله، از انواع این دعاها نمونه‌هایی ذکر شد. در پایان برای دفع بلا به خصوص در هنگام کار و سفر پیشنهاد می‌کنیم مقاله دعای دفع بلا هنگام کار و مسافرت را نیز مطالعه کنید. همچنین شما می‌توانید نظر خود را درباره این مقاله از طریق قسمت “ارسال نظر” با ما و دیگر مخاطبان سایت ستاره به اشتراک بگذارید.
