علت گرفتگی عضلات پا در بارداری و راه های درمان آن

ستاره | سرویس مادر و کودک – زمانی که در حال پرورش یک زندگی درون خود هستید و دارید برای حس شیرین مادر شدن آماده می‌شوید، ممکن است با احساسات ناخوشایندی هم روبرو شوید. گرفتگی عضلات پا در بارداری یکی از آن احساسات ناخوشایند است که احتمالاً از سه ماهه دوم بارداری با آن درگیر خواهید شد.

بانوان باردار در زمان‌های متفاوت و به شکل‌های مختلفی این اسپاسم عضلانی را حس می‌کنند. این گرفتگی‌ها عمدتاً در شب اتفاق می‌افتند، درست زمانی که می‌خواهید به خواب بروید. برخی از بانوان تنها در یک پا و برخی دیگر این اسپاسم را در هر دو پا تجربه می‌کنند. در این مقاله به بررسی دلایل گرفتگی عضلات پا در بارداری و راهکار‌های تسکین آن پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

علت گرفتگی عضلات پا در بارداری

برای اینکه بدانید چگونه می‌توان گرفتگی عضلات پا را در هنگام بارداری تسکین داد، بهتر است ابتدا درباره دلایل این عارضه اطلاعات کسب کنید. بیایید برخی از عمده‌ترین دلایل گرفتگی عضلات پا در بارداری را با هم بررسی کنیم.

۱. کند شدن گردش خون

در دوران بارداری گردش خون کند می‌شود. این موضوع کاملا طبیعی است و نیازی نیست نگران آن باشید. شما در حال پرورش یک موجود کوچک درون خود هستید، بنابراین بدن شما به حجم بیشتری از خون نیاز دارد. افزایش حجم خون باعث کند شدن گردش خون می‌شود. این امر سبب گرفتگی و تورم پا‌ها می‌گردد.

با اقدامات زیر می‌توانید تا حدی گردش خون در دوران بارداری را بهبود ببخشید:

• خوابیدن به پهلوی چپ
• قرار دادن یک بالشت زیر یا بین پا‌ها هنگام خواب
• بالا گرفتن پا‌ها ( در روز زمان کوتاهی را برای این کار اختصاص دهید. برای چند دقیقه هر دو پای خود را بالا بیاورید و به دیوار تکیه بدهید.)
• در طول روز مدت کوتاهی را به پیاده روی اختصاص دهید.
• بیش از دو ساعت در وضعیت نشسته نباشید. هرازگاهی از جای خود برخیزید، قدمی بزنید و دوباره بنشینید.

 

 

۲. کم‌آبی بدن

مطمئن هستید که به اندازه کافی آب می‌نوشید؟ حتماً شنیده‌اید که می‌گویند در روز باید به‌طور متوسط هشت لیوان آب بنوشید. این مقدار در دوران بارداری کمی بیشتر است. بانوان باردار در طول روز نیاز به حداقل ده لیوان آب دارند. کم آب شدن بدن علاوه‌بر مشکلاتی که برای شما و فرزندتان به وجود می‌آورد، منجر به گرفتگی عضلات پا یا تشدید آن می‌شود. اگر در حال تجربه گرفتگی عضلات پا در بارداری هستید، مقدار آب روزانه‌ای که می‌نوشید را بررسی کنید. در این خصوص مطالعه مقاله میزان مصرف آب در بارداری را به شما توصیه می‌کنیم.

 

۳. افزایش وزن

وزن جنین در حال رشد می‌تواند بر اعصاب و عروق خونی اثرگذار باشد. وارد آمدن فشار بر رشته‌های عصبی و عروق، می‌توانند اسپاسم عضلانی در پا‌ها را به وجود بیاورند. هرچه رشد جنین بیشتر شود، گرفتگی عضلات پا نیز بیشتر می‌گردد. به همین دلیل است که بانوان در سه ماهه آخر بارداری خود بیشترین گرفتگی عضلات را تجربه می‌کنند.

اگر در دوران بارداری افزایش وزنی طبیعی داشته باشید، احتمالا گرفتگی عضلانی کمتری را تجربه خواهید کرد. اما چنانچه گرفتگی عضلات پا، مدت زمان زیادی در روز شما را درگیر می‌کند، حتماً این موضوع را با پزشک متخصص زنان خود درمیان بگذارید. گاهی پزشکان از یک برنامه غذایی و ورزشی مخصوص دوران بارداری استفاده می‌کنند تا از افزایش وزن ناسالم مادر جلوگیری کنند.

 

۴. خستگی

احساس خستگی در دوران بارداری کاملاً طبیعی است. به‌هرحال شما در حال پرورش یک انسان هستید و این امر به خصوص در ماه‌های آخر بارداری فشار زیادی را بر ماهیچه‌ها اعمال می‌کند. خستگی بیش از حد ماهیچه‌ها می‌تواند دلیل گرفتگی عضلات پا در بارداری باشد. با پیاده‌روی‌های کوتاه، حرکات کششی سبک و نوشیدن مقدار زیادی آب، می‌توانید تا حدی از گرفتگی عضلات پا در بارداری به دلیل خستگی عضلات جلوگیری کنید.

 

۵. کمبود کلسیم و منیزیم

کمبود کلسیم یا منیزیم در رژیم غذایی هم دلیل دیگری برای گرفتگی عضلات پا در بارداری است. اگر با وجود فعالیت بدنی مناسب در طول بارداری هنوز دچار گرفتگی‌های آزاردهنده می‌شوید، با پزشک متخصص زنان خود صحبت کنید. پزشک با بررسی آزمایش خون شما اگر کمبود کلسیم یا منیزیم را تشخیص داد، برایتان یکسری مکمل غذایی یا مواد غذایی کلسیم دار و مواد غذایی حاوی منیزیم تجویز می‌کند. همچنین با مصرف بیشتر لبنیات و سبزیجات می‌توانید این کمبود را جبران کنید.

 

۶. لخته خون DVT

لخته خون ترومبوز وریدی عمیق ( DVT )، می‌تواند در نقاط مختلف پا‌ها و لگن ایجاد شود. زنان باردار ۱۰ برابر سایر افراد دچار این عارضه می‌شوند که اصطلاحا به آن لخته خون در بارداری گفته می‌شود. تشخیص و درمان این عارضه بر عهده پزشک است، اما شما می‌‌توانید با حداقل نیم ساعت تحرک روزانه از DVT جلوگیری کنید.

 

راه های درمان گرفتگی عضلات پا در بارداری

تقریباً همه بانوان باردار از ماه سوم تا زمان زایمان، گرفتگی عضلات پا را تجربه می‌کنند. بسته به وضعیت بدن و فعالیت‌های هر شخص، شدت و زمان این گرفتگی متفاوت است. شاید نتوان به‌طور کامل گرفتگی عضلات پا در بارداری را از بین برد، اما می‌توان با اقدامات زیر آن را کاهش داد.

۱. انجام حرکات کششی پیش از خواب

انجام حرکات کششی پیش از خواب می‌تواند روند گردش خون را بهبود ببخشد و تا حدی احساس ناخوشایند گرفتگی عضلات را کاهش دهد. درباره شیوه انجام این حرکات، با پزشک خود مشورت کنید. معمولاً پزشکان انجام حرکات کششی برای بانوان را بسیار مؤثر می‌دانند.

 

۲. ورزش کردن

ورزش کردن از افزایش ناسالم وزن جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود کمتر دچار گرفتگی عضلات پا در بارداری شوید. معمولاً پیاده‌روی، شنا و یوگا، فعالیت‌های ورزشی هستند که بانوان باردار با خیال راحت می‌‌توانند آن‌ها را انجام دهند. البته به یاد داشته باشید که پیش از انجام هرگونه ورزشی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. در این خصوص به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله حرکات ورزشی دوران بارداری را حتما مطالعه کنید.

 

 

۳. هیدراته کردن بدن

سعی کنید در دوران بارداری مقدار زیادی آب بنوشید. دهیدراته شدن بدن می‌تواند اسپاسم‌های عضلانی دردناکی را به وجود بیاورد. بنابراین نوشیدن بیش از ده لیوان آب در این دوران ضروری است. شاید نوشیدن مقدار زیاد آب برای همه بانوان کار راحتی نباشد. سعی خود را بکنید تا این میزان آب را بنوشید، اما اگر واقعاً نمی‌توانید، مقدار زیادی از سبزیجات آب دار مانند کاهو و کلم را در برنامه روزانه خود قرار دهید.

 

۴. گرم کردن عضلات

یک پد گرم را روی عضله‌ای که دچار گرفتگی شده است، نگه دارید. معمولاً گرم کردن عضلات به رفع گرفتگی کمک می‌کند.

 

۵. ماساژ

هنگامی که دچار گرفتگی عضلات پا در بارداری می‌شوید، ماساژ ممکن است برای بهبود این گرفتگی مفید باشد. شما می‌توانید ناحیه گرفته شده را خود ماساژ بدهید یا از یک فیزیوتراپیست حرفه‌ای که در کار با بانوان باردار هم مهارت دارد، کمک بگیرید.

 

۶. دوری از بی‌تحرکی

ورزش کردن در طول دوران بارداری برای همه بانوان میسر نیست. شما باید محدودیت‌های بدن خود را بشناسید و چنانچه ورزش برای شما خطرناک است از آن بپرهیزید. اما پزشکان توصیه می‌کنند حتی بانوانی که قادر به انجام فعالیت‌های ورزشی نیستند هم در دوران بارداری بی‌تحرک نمانند. بهتر است تمام روز را در تخت نمانید و هر دو ساعت یک بار وضعیت بدنی خود را تغییر دهید. با نشستن و خوابیدن‌های طولانی و عدم تحرک در بارداری، علاوه‌بر گرفتگی عضلات، زایمان سختی را هم خواهید داشت.

 

 

زمان مراجعه به پزشک

گرفتگی عضلات پا در بارداری یک امر شایع است و معمولاً نگران‌کننده نیست. اما در صورتی که گرفتگی عضلات پای شما مدام در حال شدیدتر شدن است یا شما را از انجام هرگونه فعالیتی باز می‌دارد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. گرفتگی عضلات پا در بارداری اغلب پس از ماه سوم رخ می‌دهد و بروز آن در سه‌ماهه اول ممکن است خطرناک باشد. بنابراین اگر در ماه‌های اول بارداری این اسپاسم‌ها را تجربه کردید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید. گاهی گرفتگی عضلات پا در بارداری با تورم و درد شدید پا نیز همراه است. این مورد هم نیاز به رسیدگی فوری پزشک دارد.

 

سخن آخر

گرفتگی عضلات پا در بارداری پس از ماه سوم امری رایج است. شما می‌توانید با داشتن تحرک کافی و یک برنامه مناسب غذایی، میزان آن را کاهش دهید. اما اگر این گرفتگی‌ها شدید و آزاردهنده بودند، حتماً پزشک خود را در جریان بگذارید. گرفتگی عضلات پا در بارداری ندرتاً نشان‌دهنده یک موضوع خطرناک است و چندان جای نگرانی نیست.

 

برگرفته از: healthline