بیماری گلین باره؛ علت،‌ علائم و درمان سندرم گلین باره

ستاره | سرویس سلامت – سندروم گلین باره یک مشکل در سیستم عصبی است. این بیماری می‌تواند باعث ضعف عضلانی، از دست دادن رفلکس و بی حسی دست و پا و یا سوزش در قسمت‌هایی از بدن شود. بیماری گلین باره ممکن است به فلج موقت نیز منجر شود. اکثر افراد مبتلا به بیماری گلین باره، بهبود می‌یابند، حتی مبتلایان به نوع شدید این بیماری. درواقع ۸۵ درصد مبتلایان طی ۶ تا ۱۲ ماه بهبود کامل یافته و احتمال بازگشت بیماری نیز بسیار ناچیز است.

 

بیماری گلین باره و علت آن

هر کسی ممکن است به سندرم گلین باره (Guillain-Barre: GBS) مبتلا شود، اما این بیماری بیشتر در افراد ۵۰ سال به بالا رایج است. علل احتمالی این بیماری عبارتند از:

• برخی احتمال می‌دهند که ویروس یا میکروبی مانند ویروس زیکا، علت این بیماری باشد که البته چنین چیزی ثابت نشده است. 
• برخی از بیماری‌ها سلول‌های عصبی را تغییر می‌دهند و در نتیجه سیستم ایمنی بدن این سلول‌ها را به عنوان یک تهدید می‌بیند؛ این موضوع می‌تواند منجر به علائم بیماری گلین باره شود.
• علت دیگری که برای آن مطرح شده این است که سیستم ایمنی بدن در افراد، فراموش می‌کند که به کدام سلول‌ها نباید حمله کرد.

این بیماری معمولا چند روز یا چند هفته پس از سرماخوردگی، ویروس معده یا آنفولانزا رخ می‌دهد. در موارد نادر، عمل جراحی یا واکسیناسیون هم می‌تواند موجب این سندروم شود. ممکن است پزشک شما برای اشاره به این بیماری از اصطلاح کامپیلوباکتر «campylobacter» استفاده کند؛ نام نوعی باکتری که با بیماری گلین باره در ارتباط است.
زمانی که شما به این بیماری مبتلا می‌شوید، سیستم ایمنی بدنتان شروع به حمله به سلول‌های عصبی بدن می‌کند. این کار توانایی آن‌ها برای ارسال پیام به مغز را مختل کرده و عضلات نمی‌توانند به سیگنال‌های عصبی پاسخ دهند. در نتیجه مغز شما پیام‌های کمتری به بدن می‌رساند و پیام‌های کمتری نیز دریافت می‌کند.

 

 

علائم بیماری گلین باره

بیماری گلین باره، به سرعت اتفاق می‌افتد. شما معمولا ابتدا آن را در پا‌ها و دست هایتان حس می‌کنید. ممکن است متوجه ضعف عضلانی یا سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاهایتان شوید که به مرور به سمت قسمت‌های میانی حرکت می‌کند. همچنین ممکن است احساس خستگی ناخوشایندی داشته و رفلکس اعضای بدنتان کند شود.
بعضی از افراد احساس ضعف ملایمی دارند، برخی دیگر تقریبا به کل فلج شده و حتی برای بلع یا تنفس نیز دچار مشکل می‌شوند. اگر چیزی فراتر از ضعف کم احساس می‌کنید، باید با اورژانس تماس بگیرید چرا که علائم خیلی سریع تشدید می‌شوند. اکثر افراد در طول ۳ هفته بدنشان در ضعیف‌ترین حالت قرار می‌گیرد.

 

تشخیص بیماری گلین باره

اگر پزشک شک کند که به سندروم گلین باره مبتلا هستید، عملکرد عضلات و اعصاب شما را مورد آزمایش قرار خواهد داد. آزمایشاتی مانند گرفتن مایع مغزی- نخاعی از قست پشت بدن برای انجام تست پروتئین. میزان پروتئین در بیماران مبتلا به بیماری گلین باره بالاست. 

 

راه های درمان سندرم گلین باره

بعد از تشخیص بیماری، بلافاصله باید درمان آغاز شود. در بعضی موارد، به منظور افزایش سرعت بهبود، پزشکان خون شما را گرفته، پاکسازی کرده و دوباره به بدن تزریق می‌کنند. این فرایند پلاسما فرز نامیده می‌شود. یا ممکن است ایمونوگلوبولین یا آنتی بادی تجویز شود. یا دوز‌های بالایی از سلول‌های سالم به شما تزریق خواهد شد تا به کاهش حمله سیستم ایمنی بدنتان کمک گردد. برخی از بیماران، باید چندروز در بیمارستان بستری شوند، و برخی دیگر چندهفته.
شما تا زمانی که کنترل کامل بر بدنتان پیدا کنید، به حمایت نیاز خواهید داشت و لازم است یک پرستار یا یک از اعضای خانواده شما مدام پا‌ها و دست‌های شما را تمرین بدهد. در ادامه با روش‌های درمان بیشتر آشنا شوید.

 

پلاسما فرز (تعویض پلاسما)

سیستم ایمنی بدن، پروتئینی به نام آنتی بادی تولید می‌کند که به طور معمول مواد خارجی مضر مانند باکتری و ویروس‌ها را از بین می‌برد. گلین باره زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن شما اشتبا‌ها آنتی بادی‌هایی تولید می‌کند که سیستم عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد.
تعویض پلاسما، برای حذف آنتی بادی‌هایی که به اعصاب حمله می‌کنند انجام می‌شود. در طی این فرایند، خون شما توسط دستگاهی گرفته می‌شود، این دستگاه آنتی بادی‌های خونتان را حذف کرده و سپس خون را به بدنتان باز می‌گرداند.

 

تزریق ایمونوگلوبولین

دوز‌های بالایی از ایمونوگلوبولین می‌تواند آنتی بادی‌هایی را که بیماری گلین باره ایجاد کرده، از بین ببرد. ایمونوگلوبولین حاوی آنتی بادی‌های سالم است و از اهدا کنندگان گرفته می‌شود.
پلاسما فرز و تزریق ایمونوگلوبولین داخل وریدی به یک اندازه موثر هستند. این به شما و دکترتان بستگی دارد که کدام درمان را انتخاب کنید.

 

 

انتظار چه چیزی را باید داشت؟

ممکن است طول بکشد تا بتوانید دوباره خودتان را کنترل کرده و بدنتان را به درستی احساس کنید. بعد از مرخص شدن از بیمارستان، ممکن است هنوز احساس ضعف داشته باشید و لازم باشد با ویلچر یا واکر حرکت کنید. همچنین فیزیوتراپی به شما کمک خواهد کرد تا هرچه زودتر قدرت خود را بازیابی کنید. تعداد کمی از افراد نیز به آسیب دائمی عصب دچار می‌شوند.
بیماری گلین باره، معمولا بین ۱۴ تا ۳۰ روز طول می‌کشد. اگر علائم شما ادامه دار باشد، ممکن است به نوع مزمن بیماری، به نام «پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن» مبتلا شده باشید و در نتیجه به درمان‌های تهاجمی بیشتری نیاز خواهید داشت.

 

پیچیدگی‌های احتمالی بیماری گلین باره

گلین باره بر اعصاب شما تاثیر می‌گذارد، ضعف و فلج عضلانی ایجاد شده و می‌تواند بر چند ناحیه مختلف بدن اثر بگذارد. برای مثال زمانی که فلج یا ضعف به عضلات کنترل کننده تنفس گسترش یابد، می‌تواند عوارضی مانند دشواری در تنفس ایجاد کند و ممکن است شما برای تنفس آسان نیاز به استفاده از دستگاه داشته باشید.

سایر عوارض عبارتند از:

• ضعف، بی حسی، یا احساسات عجیب و غریب حتی پس از بهبودی
• مشکلات قلبی یا فشار خون
• درد
• کم‌کاری روده و مثانه
• لخته شدن خون و مشکل پروستات به خاطر فلج

 

 

گلین باره در بلند مدت

دوره درمان بیماری می‌تواند طولانی باشد، اما اکثر افراد بهبود می‌یابند. به طور کلی، نشانه‌ها دو تا چهار هفته قبل از تثبیت بدتر می‌شوند و پس از ۶ تا ۱۲ ماه بهبودی کامل اتفاق می‌افتد. حدود ۸۰ درصد مبتلایان می‌توانند بعد از ۶ ماه مستقل حرکت کنند و ۶۰ درصد قدرت عصلانی خود را بازمی‌یابند. البته برای برخی این بازیابی بیشتر طول می‌کشد و ۳۰ درصد از مبتلایان نیز پس از ۳ سال همچنان دچار ضعف خواهد بود.
حدود ۳ درصد از مبتلایان نیز ممکن است بعد از بهبودی کامل، دوباره علائم ضعف را تجربه کنند. در موارد نادر و خصوصا زمانی که درمان به موقع صورت نگیرد، این بیماری می‌تواند منجر به مرگ شود.  

برگرفته از: healthline و webmd