نویسنده: الهام زمانی
بروزرسانی: ۸ مهر ۱۴۰۰
ستاره | سرویس سلامت – اگر به دیابت مبتلا هستید، باید به طور منظم قند خون خود را اندازه‌گیری کنید؛ بنابراین مراجعه مداوم به آزمایشگاه و انجام آزمایش قند خون کمی غیرمنطقی بنظر می‌رسد؛ از اینرو خرید یک دستگاه تست قند خون خانگی ضروری است. این دستگاه‌ها که در انواع ساده و پیشرفته و با امکانات متنوع به فروش می‌رسند، به شما در کنترل بهتر قند خون و پیشگیری از عوارض دیابت کمک می‌کنند. چنانچه در جستجوی یک راهنمای خرید دستگاه تست قند خون هستید، توصیه می‌کنیم این مقاله را از دست ندهید.
دستگاه تست قند خون چیست و چه کاربردی دارد؟
دستگاه تست قند خون که به آن گلوکومتر هم گفته می‌شود، از اجزای مختلف شامل خود دستگاه، نوار تست، سوزن لنست، قلم لنست (سوزن درون آن قرار می‌گیرد) و باتری تشکیل شده است. در این دستگاه‌ها از ۲ روش فتومتری (نورسنجی) و الکتروشیمیایی برای اندازه‌گیری قند خون استفاده می‌شود:
- روش فتومتری: با قرار گرفتن قطره خون روی نوار تست یک ماده رنگی تولید می‌شود. هر چقدر قند خون بالاتر باشد، میزان رنگ هم بیشتر خواهد بود. دستگاه‌های فتومتری حتما باید قبل از استفاده کاملا تمیز شوند تا بتوانند میزان قند خون را به درستی نشان دهند.
- روش الکتروشیمیایی: قطره خون که روی نوار تست قرار گرفته با آنزیم‌های آن واکنش نشان داده و الکترون تولید می‌کند. در این نوع نوارهای تست از ۲ آنزیم به نام‌های گلوکز اکسیداز (GOD) و گلوکز دهیدروژناز (GDH-PQQ) استفاده می‌شود. البته از سال ۲۰۰۸ میلادی استفاده از GDH-PQQ در بعضی مراکز ممنوع شده است؛ چون این نوع نوار تست ممکن است قند خون را به طور کاذب بالاتر از حد طبیعی نشان دهد.
گلوکومتر درباره تاثیر غذا، ورزش، داروها، استرس و سایر عوامل روی قند خون اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما و پزشک قرار می‌دهد. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا برنامه درمانی را متناسب با نیازهای شما تنظیم کند.
راهنمای خرید دستگاه تست قند خون
قبل از اینکه به راهنمای خرید دستگاه تست قند خون بپردازیم، بهتر است با نحوه عملکرد گلوکومتر آشنا شوید. برای استفاده از بیشتر گلوکومترها باید ابتدا یک نوار تست را درون دستگاه قرار دهید. سپس با استفاده از سوزن مخصوص نوک انگشت خود را سوراخ کنید تا یک قطره خون از دست‌تان خارج شود. نوار تست را با دقت در تماس با خون قرار داده و منتظر بمانید تا دستگاه مقدار قند خون را نشان دهد.
معمولا دستگاه‌های تست قند خون از نظر تعداد امکاناتی که در اختیار شما قرار می‌دهند، با هم تفاوت دارند. در ادامه به چند نکته مهم که باید در هنگام انتخاب دستگاه گلوکومتر به آن‌ها توجه کنید، اشاره خواهیم کرد:
۱. قیمت
قیمت دستگاه‌های تست قند خون متفاوت است. دقت کنید که در هنگام خرید به غیر از قیمت دستگاه قیمت نوارهای تست را هم در نظر بگیرید.
۲. سهولت استفاده
استفاده از بعضی گلوکومترها در مقایسه با سایر دستگاه‌ها ساده‌تر است. آیا به راحتی می‌توانید دستگاه و نوار تست را در دست خود نگه دارید؟ آیا می‌توانید اعداد روی صفحه دستگاه را بخوانید؟ آیا به راحتی می‌توانید نوار تست‌های دستگاه را خریداری کنید؟ برای اندازه‌گیری قند خون به چه میزان خون نیاز است؟
۳. حجم خون مورد نیاز
دستگاه‌های گلوکومتر از نظر حجم خونی که برای اندازه‌گیری قند خون نیاز دارند، با هم متفاوت هستند. هر چقدر خون مورد نیاز دستگاه کمتر باشد، در هنگام اندازه‌گیری قند خون درد کمتری را احساس خواهید کرد.
بعضی از دستگاه‌ها به سیستم کنترل حجم خون (BVC) مجهز هستند؛ بنابراین اگر حجم خون کمتر از حد مورد نیاز باشد، دستگاه به جای نشان دادن عدد اشتباه، پیغام خطا نشان می‌دهد. چنانچه دستگاه فاقد این سیستم باشد، به اشتباه عدد کمی را نشان می‌دهد و به همین دلیل فرد متوجه بالا بودن قند خون خود نمی‌شود.
۴. محل اندازه‌گیری قند خون
بعضی دستگاه‌ها می‌توانند علاوه بر نوک انگشت از سایر نقاط بدن مثل ساعد یا بازو هم برای اندازه‌گیری قند خون استفاده کنند. این نوع دستگاه‌ها برای افرادی که باید چند بار در روز قند خون خود را اندازه‌گیری نمایند، مناسب هستند.
۵. امکانات خاص
درباره امکانات و ویژگی‌های خاص هر دستگاه تحقیق کنید تا متوجه شوید که کدام از آن‌ها برای شما مناسب است. از این امکانات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجود دکمه‌ها و نوار تست‌های بزرگ و صفحه نمایش صوتی که ممکن است برای افراد کم بینا مفید باشد
- دستگاه‌های رنگی برای کودکان
- صفحه نمایش دارای نور پس زمینه که اندازه‌گیری قند خون را در شب یا در نور کم امکان‌پذیر می‌سازد
- دستگاه‌هایی که علاوه بر قند خون می‌توانند میزان کربوهیدرات مصرفی و دوز انسولین تزریقی را ثبت کنند
- دستگاه‌هایی که هم قند خون و هم میزان کتون خون را اندازه‌گیری می‌کنند
۶. ذخیره اطلاعات
دستگاه‌های پیشرفته تست قند خون می‌توانند میزان قند خون و همچنین زمان و تاریخ اندازه‌گیری آن را ذخیره کنند. بعضی از این دستگاه‌ها میانگین قند خون را به صورت هفتگی یا ماهانه در حافظه خود ثبت می‌کنند. همچنین گلوکومترهایی وجود دارند که به شما این امکان را می‌دهند که از طریق اپلیکیشن‌های موبایل نتایج تست را برای پزشک خود ارسال کنید.
۷. کدگذاری
برای استفاده از گلوکومترهای قدیمی باید قبل از قرار دادن نوار تست در داخل دستگاه، کد درج شده روی بسته نوار تست را به دستگاه بدهید؛ اما دستگاه‌های جدید نیازی به کدگذاری ندارند؛ بنابراین، استفاده از آن‌ها برای سالمندان یا مواقع اورژانسی راحت‌تر است.
۸. گارانتی
با توجه به اینکه بیماران دیابتی باید به طور منظم از گلوکومتر استفاده کنند، امکان خراب شدن دستگاه زیاد است؛ بنابراین، باید دستگاه شما دارای گارانتی باشد تا به راحتی بتوانید مشکلات ایجاد شده را رفع کنید.
عوامل تاثیر گذار بر آزمایش قند خون
صحت نتایج به دست آمده از دستگاه گلوکومتر به کیفت دستگاه و نوار تست‌های آن و همچنین میزان آشنایی شما برای کار با دستگاه بستگی دارد. سایر عواملی که می‌توانند روی میزان قند خون تاثیر داشته باشند، عبارتند از:
۱. تمیز نبودن محل اندازه‌گیری قند خون
وجود بقایای غذا، نوشیدنی یا لوسیون روی دست میزان قند خون را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین، قبل از آزمایش دستان خود را شسته و خشک کنید. اگر برای ضد عفونی کردن محل تست از الکل استفاده می‌کنید، حتما صبر کنید تا الکل خشک شده و به جای اولین قطره خون از دومین قطره برای اندازه‌گیری قند خون استفاده کنید.
۲. محیط
ارتفاع، رطوبت و دمای اتاق همگی می‌توانند روی میزان قند خون تاثیر داشته باشند. در دفترچه بعضی دستگاه‌های گلوکومتر در مورد نحوه اندازه‌گیری قند خون در شرایط خاص دستورالعمل‌هایی ارائه شده است.
۳. نوار تست نامناسب
بعضی از انواع نوار تست‌ها گران هستند؛ بنابراین، ممکن است وسوسه شوید که برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها از سایر نوارهای تست استفاده کنید. اگر دستگاه شما برای استفاده از این نوع نوارهای تست طراحی نشده باشند، ممکن است در اندازه‌گیری قند خون دچار خطا شوید. توصیه می‌شود که حتما از سازگار بودن نوار تست با دستگاه خود اطمینان حاصل کنید؛ همچنین تاریخ انقضای نوارهای تست را بررسی کنید؛ چون اگر از تاریخ انقضای آن‌ها گذشته باشد، نمی‌توانند میزان قند خون را به درستی نشان دهند.
بهترین مارک دستگاه تست قند خون کدام است؟
در حال حاضر، انواع مختلفی از دستگاه‌های گلوکومتر در بازار وجود دارد که شما می‌توانید با مطالعه راهنمای خرید دستگاه تست قند خون و در نظر گرفتن نیازها و اولویت‌های خود دستگاه مناسب را انتخاب کنید. از بهترین مارک‌های دستگاه تست قند خون می‌توان به آکیو چک (Accu-chek)، بایونیم (Bionime)، بیورر (Beurer)، گالا (Gala) و گلوکو داکتر (Gluco Dr) اشاره کرد.
کلام پایانی
گلوکومتر یا دستگاه تست قند خون یک ابزار پزشکی است که به افراد دیابتی در کنترل بهتر بیماری کمک می‌کند. قبل از خرید گلوکومتر حتما راهنمای خرید دستگاه تست قند خون را مطالعه کرده و با پزشک یا پرستار خود درباره نحوه استفاده از آن مشورت کنید.
