آسم در کودکان؛ علائم و راه های درمان

ستاره | سرویس مادر و کودک – آسم بیماری مزمن دوران کودکی است که می‌تواند به دلیل حساسیت به انواع مواد تحریک کننده شروع شده باشد. در ایالات متحده، حدود ۲۰ میلیون نفر مبتلا به آسم هستند. تقریبا ۹ میلیون نفر از آن‌ها را کودکان تشکیل می‌دهند. کودکان مسیر‌های هوایی کوچکتری از بزرگسالان دارند که موجب می‌شود بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار گیرند. نشانه‌های آسم عبارتند از: سرفه، خس خس ریه‌ها و تنگی نفس که به علت باریک شدن مسیر تنفس (برونش) ایجاد می‌شود. حمله آسم برای کودک می‌تواند خیلی ترسناک باشد. به دلیل اینکه احساس خفگی موجب اضطراب کودک شده و تنفس را هر چه بیشتر با مشکل روبرو می‌کند.

آسم در کودکان

• آلرژی‌های تشخیص داده شده مانند آلرژی پوستی و غذایی یا رینیت آلرژیک (تب یونجه)
• سابقه خانوادگی ابتلا به آلرژی یا آسم
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار در دوران بارداری و پس از تولد
• چاقی
• زندگی در یک منطقه با آلودگی هوا بالا

تاکنون هیچ درمان قطعی برای آسم یافت نشده و آسم کنترل نشده در کودکان می‌تواند باعث آسیب دائمی ریه شود. اما در بیشتر کودکان، آسم با درمان و مدیریت مناسب کنترل می‌شود.

علائم آسم در کودکان

تشخیص آسم در کودکان کمی دشوار است. بسیاری از کودکان برای مدت طولانی پیش از آغاز حملات آسم، نشانه خاصی ندارند. نشانه‌های آسم ممکن است با سایر بیماری‌های تنفسی اشتباه گرفته شوند. هم چنین با توجه به سن کودک، ممکن است او قادر به تشریح کامل نشانه‌های خود نباشد و نتواند بیماری خود را توضیح دهد.

کودکان مبتلا به آسم ممکن است نشانه‌هایی مانند آسم در بزرگسالان داشته باشند، مانند: سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس. در برخی از کودکان، سرفه مزمن ممکن است تنها علامت باشد.

اگر کودک یک یا چند مورد از نشانه‌های رایج بیماری آسم را داشته باشد، بایستی با یک متخصص آلرژی / ایمونولوژیست ملاقات کنید.

• سرفه ثابت که در هنگام عفونت‌های ویروسی بدتر می‌شود، تشدید سرفه‌ها ممکن است هنگام خواب برای کودک رخ دهد یا هنگام ورزش و یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد.
• هنگام تنفس کودک صدایی شبیه سوت زدن ایجاد کند.
• تنگی نفس یا نفس نفس زدن، هنگامی که فعالیت ورزشی انجام می‌دهد.
• تنگی قفسه سینه (کودک ممکن است بگوید که قفسه سینه او درد می‌کند یا احساس عجیبی دارد)
• خستگی (کودک هنگام بازی از جنب و جوش بیفتد یا بازی را متوقف کند)
• مشکلات شیردهی یا بلعیدن هوا در زمان تغذیه (در نوزادان)
• اجتناب از فعالیت‌های ورزشی و اجتماعی
• مشکلات خواب به علت سرفه شدید یا مشکل تنفسی

علائم آسم معمولا به علت آلرژی بروز می‌کنند. قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های گرد و غبار، موی سگ و گربه، گرده و دیگر آلاینده‌های زیست محیطی می‌تواند باعث حمله آسم شود. در بعضی از کودکان آسم می‌تواند ناشی از عوامل غیر آلرژیک مانند هوای سرد، آلودگی یا ورزش باشد.
تکرار الگو‌ها در نشانه‌های آسم بسیار مهم هستند و می‌توانند به تشخیص پزشک کمک کنند. توجه کنید که چه وقتی نشانه‌ها رخ می‌دهند:

• شب یا صبح زود
• در طول یا بعد از فعالیت ورزشی
• در فصول خاص
• بعد از خنده یا گریه
• هنگامی که توسط یک عامل محرک، تحریک می‌شود

آسم یک بیماری مزمن است، اما تشدید شونده و مرگ آور نیست! تشخیص دقیق و اجرای برنامه درمانی مناسب می‌تواند شرایطی را برای کودک فراهم کند تا مانند دیگر کودکان در فعالیت‌های خانوادگی، مدرسه و دوستان شرکت کند. در صورت همکاری شما، فرزندتان و متخصص آلرژی / ایمونولوژیست می‌توانید اطمینان حاصل کنید که آسم کیفیت زندگی فرزند شما را کنترل نمی‌کند.

اقدامات لازم در هنگام بروز حمله آسم

هنگامی که علائم آسم بدتر از حد معمول است، با عنوان حمله آسم نامیده می‌شود. در صورت بروز این حالت، اقدامات زیر را انجام دهید:

1. سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید تا بتوانید کودک خود را آرام نگه دارید. او ممکن است از آنچه اتفاق افتاده است ترسیده باشد.
2. اگر کودک دارای دستگاه مخصوص بیماری آسم reliever (اصطلاحا آرام کننده آلرژی) است، از آن یک پاف به کودک بدهید و یا اگر دارای اسپری هستید، از آن استفاده کنید.
3. اگر هنگام حمله آسم کودک در خواب است، او را بنشانید و پشتش چند بالش بگذارید. در غیر اینصورت او را روی صندلی نشانده و به جلوی میز خم کنید (یا از صندلی دیگری کمک بگیرید) تا وزن سینه کودک کم شود. این کار به عضلات سینه امکان می‌دهد تا هوا را موثر‌تر خارج کنند.

روش استفاده از داروی آسم در کودکان

1.  دستگاه رها کننده (inhaler)، اسپری و قسمت هوا دهنده (spacer) را همانطور که پزشک تجویز کرده است، آماده کنید و بررسی کنید که آیا دستگاه با تکان دادن و فشار دادن اسپری کار می‌کند.
2. کودک را روی پای خود بگذارید و قسمت دهانی دستگاه را روی لب کودک قرار دهید یا از ماسک صورت نوزادان که بدین منظور طراحی شده است، استفاده کنید.
3. اسپری دستگاه رها کننده را فشار دهید و هوادهنده را در جای خودش قرار دهید تا کودک ۵ نفس عمیق بکشد. این امر شما را مطمئن می‌سازد که کودک تمام داروی خود را مصرف کرده است.

هشدار: اگر این اولین حمله کودک است و حمله به قدری شدید است که به دارو جواب نمی‌دهد، سریعا اورژانس را خبر کنید.

جمع بندی

• کودکان مبتلا به آسم ممکن است نشانه‌هایی مانند خس خس سینه، سرفه، تنگی قفسه سینه و مشکل تنفسی، به خصوص در اوایل صبح یا شب، تجربه کنند.
• بسیاری از عوامل می‌تواند باعث آسم در کودکان شود، مانند:
  آلرژن‌ها – گرده، حیوانات
  عوامل مضر – سیگار کشیدن، آلودگی هوا
  هوا – هوای سرد، تغییرات آب و هوا
  فعالیت ورزشی (آسم ورزشی )
  عفونت – آنفولانزا
• آسم با دو نوع دارو درمان می‌شود: دارو‌های تسکین دهنده سریع برای متوقف ساختن علائم آسم و دارو‌های کنترل کننده طولانی مدت برای جلوگیری از بروز علائم.

برگرفته از: American Academy of Allergy و کمک‌های اولیه برای کودکان / میریام استاپارد