کاردرمانی چیست؟

ستاره | سرویس روانشناسی – تا به حال واژه‌ی کاردرمانی را شنیده‌اید؟ با شنیدن این واژه چه مفاهیمی به ذهن شما خطور می‌کند؟ آیا مشاوره‌ی شغلیست؟ آیا به حل مشکلات کاری می‌پردازد؟ به بهبود شرایط شغلی شما کمک می‌کند؟ در این مقاله سعی می‌کنیم به پرسش «کاردرمانی چیست؟» پاسخ دهیم.

کاردرمانی در واقع یک پروسه‌ی درمانی است که طی آن بیماران کم توان یا ناتوان مهارت‌های لازم برای انجام فعالیت‌های روزمره را بازیابی کنند. معمولا افراد بعد از سکته، افراد مبتلا به بیماری اوتیسم، کهنسالان و کسانی که آسیب‌های فیزیکی یا روانی دیده‌اند در معرض این از کار افتادگی قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی، کاردرمانگر از بیمار می‌خواهد در طول جلسات درمانی، شروع به انجام کار‌های دستی مثل قیچی کردن، نقاشی کشیدن، طراحی، ساخت کاردستی و … بپردازد.
کاردرمانی یکی از شاخه‌های علم پزشکی است که به دو شاخه‌ی کاردرمانی جسمی و کاردرمانی ذهنی تقسیم می‌شود. متخصص کاردرمانگر که درواقع رشته‌ی دانشگاهی کاردرمانی را دنبال کرده است، با کمک گرفتن از فعالیت‌های هدفمند سعی در هماهنگ سازی ذهن و جسم بیمار دارد.

در دهه‌ی ۱۸۰۰ میلادی، پزشکان برای درمان افراد کم توان از رویکرد‌های درمانی هنردرمانی و کرافت درمانی استفاده می‌کردند. در این روش درمانی از بیمار می‌خواستند که به انجام امور دستی بپردازد.
در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی بود که کاردرمانی در موسسات روانی به کار گرفته شد. به این صورت که بیمار در طی دوره‌ی درمانی و با انجام کار‌های روزمره‌ی خود به طور مستقل احساس سلامتی بیشتری می‌کرد. به مرور و با مشاهده‌ی بهبود بیماران پزشکان به این رشته بیشتر علاقه‌مند شدند و انجمن‌های کاردرمانی را تاسیس کردند.
کاردرمانی کم کم به عنوان یک روش کاربردی برای بازیابی توانایی ذهنی و جسمی افراد تبدیل شد. شاخصه‌ی اصلی کاردرمانی این است که به طور همزمان بر روی ذهن و جسم کار می‌کند و همین موضوع تفاوتش را با فیزیوتراپی بیان می‌کند. به طوری که فیزیوتراپی تنها مربوط به توانبخشی فیزیکی است و کاردرمانی به سلامت عمومی بدن کمک می‌کند.

همانطور که گفتیم، کاردرمانی به افراد کمک می‌کند که بتوانند فعالیت‌های روزانه خود را به طور مستقل انجام دهد. بیمارانی که تحت کاردرمانی قرار می‌گیرند، پس از مدتی عملکرد بهتری در مدرسه، خانه، محل کار و … نشان می‌دهند. برای مثال در خانه‌های سالمندان، از افراد می‌خواهند که یک توپ را به داخل سبد پرتاب کنند. با انجام این تمرین، فرد تعادل خود را بازیابی می‌کند و دست، چشم و ذهن فرد به هماهنگی می‌رسد.
لازم به ذکر است که کاردرمانی می‌تواند همزمان با فیزیوتراپی انجام شود. افرادی که آسیب‌های جسمی شدیدی داشته‌اند، با انجام تمرینات کار درمانی فعالیت ذهن و بدن را هماهنگ و با تمرینات فیزیوتراپی به تقویت عضلات بدن می‌پردازند. در طول دوره‌ای که یک فرد تحت این درمان قرار می‌گیرد، باید در فضایی قرار داشته باشد که خطرات جسمی او را تهدید نکند. به عنوان مثال وجود سرامیک لغزنده، وجود اسباب و اثاثیه‌ی تیز و غیره.

یک متخصص کاردرمانی، می‌تواند در بیمارستان، مراکز بهزیستی، خانه‌های سالمندان، مدارس و مراکز خدماتی مشغول به کار شود. کاردرمانگر، به بیماران در انجام کار‌های روزانه مثل لباس پوشیدن، راه رفتن و … کمک می‌کند تا فرد بیمار به مرور توانایی انجام این کار‌ها را به تنهایی به دست آورد.
کاردرمانان همچنین به افرادی که بعد از یک سانحه دچار ناتوانی یا آسیب شده‌اند هم کمک می‌کنند. در این افراد، قبلا توانایی‌های حرکتی وجود داشته‌اند و تنها کافیست این توانایی‌ها مانند گذشته به دست آیند. این خدمات برای جانبازان جسمی، بیماران ضربه مغزی هم مناسب است. برای مثال کاردرمانگر بیمار را به یک مغازه می‌برند و از او می‌خواهند خرید کند، یا در یک فروشگاه شلوغ در حرکت باشد. این گونه تمرینات علاوه بر بازیابی توانایی جسمی به تقویت ذهن بیمار هم کمک می‌کنند.

کاردرمانگران می‌توانند به طور تخصصی روی کودکان یا بزرگسالان کار کنند. درمان اطفال می‌تواند سرپایی یا به صورت بستری باشد. کاردرمانگر اطفال به کودکانی که به صورت مادرزاد دچار ضعف جسمی یا ذهنی هستند کمک می‌کند تا به مرور توانایی‌های لازم را کسب کنند.
برخی دیگر از کاردرمانگران به درمان‌های ادغامی حسی می‌پردازند. این یکی از انواع درمان اوتیسم کودکان نیز می باشد. به این معنا که به کودکان کمک می‌کنند تا اطلاعاتی که از طریق حس‌های پنجگانه دریافت می‌کنند را به خوبی پردازش کنند.
کاردرمانگرانی که با سالمندان کار می‌کنند، در مراکز درمانی و خانه‌های سالمندان، به آن‌ها کمک می‌کنند که انجام فعالیت‌های روزانه را از سر بگیرند. در مجموع یک متخصص کاردرمانی، به همه‌ی افرادی که بر اثر بیماری یا سانحه دچار اختلال در انجام فعالیت‌های روزانه‌ی خود شده‌اند کمک می‌کنند.

مهم‌ترین چیزی که کاردرمانی را با سایر رشته‌ها مثل فیزیوتراپی، متفاوت می‌کند استفاده‌ی مستمر از فعالیت‌های هدفمند است، به طوری که سیستم‌های جسمی، ذهنی، عاطفی و شناختی بیمار در طی پروسه‌ی کاردرمانی به هماهنگی هرچه بیشتر می‌رسد.
تمریناتی که در کاردرمانی انجام می‌شوند:

پیشنهاد می کنیم در مورد آب درمانی یا هیدروتراپی نیز در ستاره بیشتر بخوانید.