نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: ۱۰ شهریور ۱۴۰۰
ستاره | سرویس سلامت – تار دیدن اشیای دور علاوه بر اینکه باعث می‌شود نتوانید از روابطتان یا خریدتان لذت ببرید بلکه باعث درد چشم، سر، خستگی و ریزش اشک می‌شود. برای خاتمه دادن به این وضعیت و واضح بینی باید به تشخیص این علائم پرداخته و به پزشک مراجعه کنید. احتمالا چشم شما مبتلا به آستیگماتیسم است. اما به راستی آستیگمات چشم چه دلیلی دارد، چطور به وجود می‌آید و چگونه درمان می‌شود؟
آستیگماتیسم یا آستیگمات چشم چیست؟
آستیگماتیسم یک خطای انکساری دید است که به دلیل بیضی شدن قرنیه از حالت کروی یا شکل و انحنای نامنظم لنزی که در پشت عنبیه قرار دارد، ایجاد می‌شود. حالت بیضوی قرنیه باعث می‌شود به جای یک کانون نقطه‌ای دارای دو کانون خطی باشد. در نتیجه انکسار تصاویر در قسمت‌های مختلف قرنیه و متمرکز نشدن بر روی قرنیه، تصاویر دور و نزدیک تار می‌شوند. آستیگماتیسم ممکن است در هر چشم درجات مختلفی داشته باشد و معمولاً با نزدیک بینی یا دوربینی همراه است. در آستیگماتیسم خفیف، معمولاً تاری دید کم است و مسئله‌ای به وجود نمی‌آورد، اما در آستیگماتیسم شدید اجسام در هر فاصله‌ای تار دیده می‌شوند.
انواع آستیگماتیسم
آستیگماتیسم نزدیک بین
در آستیگماتیسم نزدیک بینی یک یا هر دو محور‌های چشم نزدیک بین هستند. یعنی شعاع‌های نور به‌جای آنکه دقیقاً روی شبکیه متمرکز شوند، در جلوی شبکیه به هم می‌رسند و اشیای دور تار دیده می‌شوند. (محور خطی است که یک دایره یا منحنی کره را به دو بخش تقسیم می‌کند. برای مثال، در صفحه‌ی یک ساعت، خطی که عدد ۶ را به ۱۲ وصل می‌کند، محور است.)
آستیگماتیسم دوربین
در این نوع آستیگمات چشم، یک یا هر دو محور‌های اصلی چشم دوربین هستند.
آستیگماتیسم ترکیبی
در این نوع آستیگمات چشم، یک محور اصلی نزدیک بین و دیگری دوربین است.
همچنین می‌توان آستیگماتیسم را به دودسته غیرمنظم و منظم نیز طبقه‌بندی کرد.
- آستیگمات چشم منظم: محور‌های چشم با زاویه حدود ۹۰ درجه و عمود بر هم هستند.
- آستیگمات چشم نامنظم: محور‌های چشم عمود بر هم نیستند.
بیشتر آستیگمات‌های قرنیه چشم از نوع منظم هستند.
تست آستیگمات چشم
در اینجا تصویری را قرار داده ایم که برای تست آستیگماتیسم مناسب است.
برای انجام تست در فاصله یک متری از تصویر قرار بگیرید، با دست یکی از چشم‌ها را پوشانده و با چشم دیگر به تصویر نگاه کنید. این کار را برای چشم دیگر نیز امتحان کنید. اگر بعضی خطوط را تیره و برخی را روشن می‌بینید احتمالا مبتلا به آستیگماتیسم هستید.
علت آستیگماتیسم
علت آستیگماتیسم ناشناخته است، اما شایع‌ترین عواملی که مسبب آن است را در زیر مشخص کرده‌ایم.
- ارثی و مادرزادی بوده و اغلب همراه با نزدیک بینی و دوربینی است
- فشار بیش از حد پلک‌ها و عضلات چشمی بر قرنیه
- ضربات و صدمات وارده بر چشم و قرنیه
- عمل جراحی چشم
- قوز قرنیه
- کار کردن زیاد با وسایلی مثل رایانه و حتی نوشتن
علائم آستیگماتیسم
- سردرد
- خستگی
- ریزش اشک
- تاری نوسان دید
درمان آستیگماتیسم
هدف از درمان آستیگمات چشم یکنواختی انحنای قرنیه و واضح شدن دید است.
راه‌های درمان شامل:
- عدسی‌های تصحیح کننده به صورت عینک و لنز مخصوص: این عدسی‌ها اثر ناشی از انحنای نایکنواخت قرنیه را برطرف می‌کند.
- جراحی: در روش جراحی نیز با شکل دهی مجدد به سطح قرنیه، آستیگماتیسم تصحیح و درمان می‌شود. از جمله روش‌های جراحی، عمل لازک، لیزیک، فمتولیزیک، PRK است.
راه‌هایی برای تقویت چشم و دیدی بهتر
مصرف ویتامین‌ها، مواد مغذی و تمرینات ورزشی می‌توانند روش‌های مفیدی برای تقویت چشم باشند. یکی از ویتامین‌هایی که برای این منظور استفاده می‌شود ویتامین A است. از منابع طبیعی آن سبزی‌هایی مانند اسفناج، هویج و کدو زمستانی است. قرار دادن این مواد در رژیم غذایی می‌تواند کمک بسزایی به تامین نیاز به ویتامین A بدن داشته باشند. استفاده فراوان از وعده‌های سبزیجات حاوی این ویتامین، در درمان آستیگماتیسم نیز موثر است.
سخن آخر
و در پایان به ذکر نکاتی می‌پردازیم که خواندن آن خالی از لطف نیست.
- شماره آستیگماتیسم معمولاً ثابت می‌ماند و تغییر درجه آن محور آن ممکن است در طول زندگی به آهستگی تغییر کند. بر این اساس، معاینات مکرر و منظم به شما کمک می‌کند در همه حال از یک بینایی کامل و دقیق برخوردار باشید. انجام معاینات منظم چشم، راه مناسبی برای شناسایی تغییرات حدت بینایی است تا در صورت لزوم عینک یا لنز تماسی برای شما تجویز شود یا شماره آن‌ها تصحیح شود.
- حدود ۸۰ درصد مردم درجاتی از آستیگماتیسم را دارند گرچه بسیاری از آن‌ها به اصلاح و درمان نیاز پیدا نمی‌کنند.
- پژوهش‌ها نشان داده‌اند که درجه شیوع آستیگماتیسم با افزایش سن، رابطه مستقیم دارد.
- آستیگماتیسم با مطالعه در نور کم یا تماشای تلویزیون از فاصله نزدیک، بهتر یا بدتر نمی‌شود.
- یک فرد بزرگسال سالم باید تا ۵۰ سالگی هر سه تا پنج سال یک بار معاینه چشم انجام دهد. پس از ۵۰ سالگی فواصل معاینات کمتر کنید. اگر دچار مشکلات انکساری مانند آستیگماتیسم هستید، هر دو سال یک بار به هر تعدادی که چشم پزشکتان توصیه می‌کند، به او مراجعه کنید.
