چشمه علی کجاست؟

ستاره | سرویس گردشگری – در سمت شمالی شهر ری و در دامنه ارتفاعات البرز یک محوطه باستانی قدیمی کمتر شناخته شده وجود دارد که از زیر آن یک چشمه آب به آرامی بیرون میزند. اینجا یکی از محل‌های تفریحی مردم شهر ری و جز محبوب‌ترین بخش‌های گردشگری شهر ری است که در همسایگی ابن بابویه در زیر دیوار قدیمی شهر ری قرار گرفته است. هرچند که چشمه علی مدتی را با کم آبی و حتی خشک شدن به طور کامل دست و پنجه نرم کردم، اما هم اکنون آب به این چشمه تفریحی و تاریخی بازگشته است.

 

تاریخچه چشمه علی

گفته می‌شود در دوران اشکانیان و ساسانیان نام این چشمه سورینی بوده است که بعد از اسلام به نام امام علی (ع) تغییر یافته و امروزه مردم منطقه آن را چشمه علی می‌نامند. قدمت منطقه چشمه علی به بیش از ۸ هزار سال پیش باز می‌گردد و در گذشته از سکونتگاه‌های مهم مردم بوده است. جالب است بدانید در دوران قاجار و پهلوی مردم فرش‌های خود را در این چشمه می‌شستند و اعتقاد داشتند به دلیل ویژگی خاص آب آن، فرش‌ها به بهترین شکل تمیز می‌شوند.

 

 

باستان شناسان بزرگ غربی به تحقیق و اکتشاف در این منطقه مشغول بوده‌اند. مثلاً در بین سال‌های ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ اریک اشمیت، کاوشگر آمریکایی مشغول تحقیق و تفحص روی منطقه چشمه علی بود و در نهایت دریافت که اینجا آثاری از سه دوره مهم تاریخی در زمان پیش از تاریخ، اشکانیان و اسلامی وجود دارد. جالب است بدانید این باستان شناس موفق شد هزاران قطعه تاریخی را در کاوش‌های خود پیدا کند که بیشتر آن‌ها امروزه در موزه‌های آمریکا نگهداری می‌شوند و بخش کمی از آن‌ها در موزه ملی ایران هستند.

 

 

کاوش‌های باستان‌شناسی در چشمه علی

در یک کاوش دیگر در سال ۱۳۷۷ سازمان میراث فرهنگی به همراه دانشگاه برادفورد، بخشی به اندازه ۲×۵ متر واقع در سمت شرقی منطقه را حفاری کردند و موفق شدند آثار فراوانی مربوط به ۵۰۰۰ هزار سال پیش از میلاد مسیح را پیدا کنند. آثار سفالی کشف شده که گویی یک تکامل را طی کرده بودند و آثار به جای مانده از خانه‌های مردم آن زمان نشان داد که این منطقه از گذشته تا هزاران سال بعد محل سکونت مردم مختلفی بوده که پیشرفت در سبک زندگی آن‌ها در آثار کشف شده به راحتی قابل مشاهده است. جالب است بدانید یک سبک عجیب در خاک‌سپاری اجساد آن دوران پیدا شده است. آن‌ها مرده را در کنار اجاق در بخش مخصوص پخت و پز خانه به همراه ابزار‌های سنگی و کاسه‌ای کوچک دفن می‌کردند که در نوع خود منحصر به فرد است.

 

 

رونق گرفتن دوباره منطقه

در دوران ساسانیان زندگی در منطقه چشمه علی دوباره رونق گرفت. این را می‌توان از سنگ نگاره‌ای که روی آن نقش برجسته یک شاه ساسانی حک شده مشاهده کرد. در بالای تپه می‌توانید بقایای دیوار شهر ری را مشاهده کنید که مربوط به دوران اسلامی است. همچنین کتیبه‌ای به خط قدیم پهلوی پیدا شده که متأسفانه به دلیل تخریب بیش از حد، خواندن آن ممکن نیست. البته در سال ۱۲۴۶ به فرمان فتحعلی شاه، نقش نگاره ساسانی را خراب و تصویر خودش و فرزندانش را در آنجا قرار دادند. همچنین فتحعلی شاه دستور ایجاد یک سنگ نگاره دیگر در بالای چشمه و بخش غربی تپه قرار دارد که دران اشعار فارسی نوشته شده و در قسمت راست آن فتحعلی شاه با لباس قاجاری ایستاده و تاج مخصوص پادشاهی را به سر دارد.

 

 

خشک شدن چشمه

چشم علی متأسفانه در سو مدیریت شهری، زمانی که خط ۶ مترو تهران ساخته شد آب چشمه نیز که ۷۰۰۰ سال جریان داشت سرانجام در اردیبهشت ۹۶ قطع شد. کارشناسان اعلام کردند که به سفره‌های زیرزمینی آن آسیب نرسیده و به محض عایق بندی تونل مترو، آب چشمه بر خواهد گشت. خوشبختانه به تازگی آب چشمه علی جاری شده و دوباره رونق را به این منطقه برگردانده است.

 

 

دیدنی‌های دیگر شهر ری

اما شهر ری را می‌توان یکی از شهر‌های مهم تاریخی ایران دانست که امروز جز منطقه ۲۰ تهران محسوب می‌شود. تاریخ پیدایش این شهر به آریاییان باز می‌گردد و انسان‌ها بیش از ۸ هزار سال پیش در این شهر ساکن شدند. نکته جالب در مورد ری این است که قبل از اسلام مرکز دین زرتشت بوده و گفته می‌شود مدیران موبد نوعی شهر دینی مانند واتیکان را در ری تشکیل داده بودند. به هر حال به خاطر همین تاریخ کهن است که می‌توان اماکن گردشگری فراوانی در شهر ری پیدا کرد. پس اگر شما برای دیدن چشمه علی به شهر ری آمده‌اید می‌توانید به فهرستی زیر نیز سر بزنید:

 

کجا اقامت کنیم؟

شهر ری سالانه میزبان ۸ میلیون گردشگر است که عموماً به خاطر بازدید از حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به اینجا سفر می‌کنند. متأسفانه مشکل بزرگ این شهر نداشتن هتل است. حتی به‌ جز یکی دو مسافرخانه کوچک شما جایی برای اقامت پیدا نمی‌کنید. اگر می‌خواهید به شهر ری بیایید مجبورید بعد از سفر خود، دوباره به مرکز تهران بازگردید و در هتل یا مسافرخانه‌های تهران اقامت کنید. البته بسیاری از مسافران شهر ری هم اجباراً در فضای سبز اطراف حرم چادر می‌زنند و شهر را آنجا سپری می‌کنند.

 

 

چطور برویم؟

برای دیدن چشمه علی شما باید به شهر ری که منطقه ۲۰ تهران در ناحیه جنوب این شهر وارد شوید. با ماشین شخصی می‌توانید بزرگراه آوینی شوید و به شهر ری برسید. سپس از خروجی بزرگراه وارد خیابان شهید غیوری شوید. برای رسیدن به چشمه علی می‌توانید از خیابان‌های تقوی نیا و ۲۲ بهمن منطقه شهر ری استفاده کنید.

روش دیگر این است که با مترو به ایستگاه شهر ری بروید. در ایستگاه پیاده شده و سپس با تاکسی به منطقه ابن بابویه بروید و از آنجا از طریق خیابان غیوری خودتان را به چشمه علی برسانید.